قلعه جلال الدین گرمه/ شکوه تمدن کهن در معیت شوکت طرح های نوین

گرمه - خبرگزاری مهر: قلعه جلال الدین از آثار دوران تاریخی پس از اسلام در بین دو شهرستان گرمه و جاجرم واقع شده و طرح گردشگری آن نیز در دهه فجر سال جاری به بهره برداری رسید.

به گزارش خبرنگار مهر، قلعه جلال الدین در فاصله پنج كيلومتري غرب شهرستان گرمه، یکی از برجسته ترین قلعه های نظامی خراسان شمالی محسوب می شود که در سده های ششم تا هفتم هجری ساخته شده است.

این قلعه بر روی تپه ای نسبتا مرتفع سنگی که در حد فاصل بین گرمه و جاجرم قرار دارد، با مصالحی چون سنگ و ملاط ساروج و گاها آجر ساخته شده و دارای پلاني شش گوش با شش برج مدور در اطراف آن است كه درب ورودي آن در ضلع جنوب واقع شده و در سال های گذشته نیز عمارتي در بالاي این درب مشاهده می شد.

قلعه جلال الدین که ارتفاع برج ها و ديوارهاي آن حدود 12متر است؛ در واقع در داخل از چهار اطاق در ميان این برج ها ساخته شده و خمره هايي نيز در بدنه ديوارهاي داخلي و قطور قلعه جهت جمع آوري آب و آذوقه ايجاد شده است.

در ضلع جنوبي و سمت راست درب ورودي اين قلعه راه پله اي جهت دسترسي به برج ها براي انجام كارهاي نگهباني وجود دارد و روزنه هايي نیز در تمام طول ديوارهاي اطراف و برج ها ايجاد شده است.

موقعیت ساخت بنا در بلندی کوهی ستبر، با دیوارها و برج و باروهای مرتفع، قلعه جلال الدین را به دژی مستحکم و نفوذ ناپذیر تبدیل می کرده است، دژی که شکوه و عظمت آن در حال حاضر نیز با اجرای طرح های نوین گردشگری در این محدوده، شوکت و زیبایی خاصی یافته و همه ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند.

چشمه ای آب شيرين نیز موسوم به چشمه جلال الدین در پایين قلعه در قسمت جنوب غربي آن وجود دارد که آب آن به طرف جنوب شرق و به سمت دشت های تشنه جاجرم جريان دارد.

یک قلعه و 12 نظریه!

در خصوص اینکه قلعه جلال الدین به چه شخصیتی منتسب می شود؛ 12 نظریه مختلف وجود دارد، یکی از این نظریه ها این قلعه را به جلال الدین سلجوقی، دیگری به جلال الدین بنیانگذار سلسله جلالیه و نظریات دیگر نیز به افراد و شخصیت های تاریخی و نظامی مختلفی منتسب می کنند، اما نظریه ای که در حال حاضر مطمئن تر و محتمل تر از بقیه به نظر می رسد؛ نظریه ای است که این قلعه را یک قلعه نظامی مربوط به قرن هفتم هجری( حدود 800 سال پیش) شناخته و آن را به سلطان جلال الدین خوارزمشاه منتسب می دارد.

بر اساس این نظریه این قلعه به دستور سلطان جلال الدین و در عصر حمله مغول به ایران، در جریان جنگ و گریزهای سلطان جلال الدین و در زمانی که وی پس از مرگ پدرش در جزیره آبسکون( آشوراده کنونی)، از جانب مازندران به سمت شرق ایران حرکت نمود تا خود را برای مقابله با سپاهیان مغول آماده سازد، ساخته شده است.

این قلعه در گذشته دو یا سه طبقه بوده و گفته می شود که یک تونل یا راه زیرزمینی مخفی، این قلعه را به شهر جاجرم مربوط می ساخته است. وجود یک چشمه پر آب در دل کویر و در پای تپه این قلعه می تواند یکی از مهمترین دلایل بنای قلعه در این مکان باشد، از دیگر دلایل بنای این قلعه در این مکان می توان به موقعیت استراتژیکی و مشرف بودن آن بر سراسر منطقه اشاره کرد.

اجرای طرح گردشگری در قلعه جلال الدین

در سال 91 و همزمان با ایام الله دهه فجر طرح گردشگری قلعه جلال الدین شهرستان گرمه مورد بهره برداری قرار گرفت.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در این زمینه می گوید: اجرای این طرح گردشگری شامل آبرسانی، نورپردازی، ساخت 10 چشمه سرویس بهداشتی، ساختمان نگهبانی و توقفگاه خودرو در مجاورت موزه قلعه جلال الدین است.

مهدی عسکرزاده مسی افزاید: با مرمت قلعه جلال الدین و تبدیل فضای آن به موزه، برای رفاه گردشگران در بازدید از این اثر تاریخی، اجرای طرح گردشگری مزبور اجرا شد که برای این طرح، افزون بر دو میلیارد و 125 میلیون ریال هزینه شد.