موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) گنجینه ای از نفیس ترین قرآن های قدیمی

به گزارش خبرنگار مهر، موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) در میدان آستانه قم و در جوار مدرسه فیضیه قرار دارد. ساختمان فعلی موزه متعلق به سال 1361 است اما خود موزه در آبان ماه 1314 شمسی تاسیس شده که از جمله قدیمی ترین و متنوع ترین موزه های کشور است.

قرآن های نفیس منصوب به ائمه اطهار (ع)، مسکوکات ادوار اسلامی و پیش از اسلام، انواع کاشی های زرین فام، قالی های دستباف و پارچه بافی، آثار حجاری و سنگ های تزئینی، آثار فلزکاری و ظروف چینی تنوع خاصی در این موزه ایجاد کرده است.

قرآنی منصوب به خط امام رضا(ع) در موزه آستانه قم نگهداری می شود

اما از نفیس ترین آثار این موزه که اهمیت زیادی به آن بخشیده، وجود قرآنی منصوب به خط امام رضا (ع) است که نوشته شده بر پوست آهو با جلد چرم و تزئین شده با آب طلا، به یادگار مانده از سال 73 هجری قمری است.

قرآنی با وزن 120 کیلوگرم

از دیگر آثار بسیار ارزشمند در این موزه، قرآنی با 120 کیلوگرم وزن در 587 صفحه به همراه ترجمه آیات به خط ثلث زرین بوده که جلد آن نیز از پوست گاو است اما تاریخی از زمان نگارش آن تا کنون به دست نیامده است.

قرآنی به خط دختر فتحعلی شاه قاجار

قرآن دیگری که از بین قرآن های به نمایش درآمده دوره قاجاریه و صفویه می توان یافت، قرآنی نوشته شده به خط نسخ و نستعلیق از سوی ضیاء السلطنه دختر فتحعلی شاه قاجار است که به نظر استادان خط از آثار کم نظیر به حساب می آید.

همچنین قرآنی به خط ام السلمه دختر دیگر فتحعلی شاه نیز در این موزه مشاهده می شود که با خط زیبا و تذهیب جذاب با آب طلا از رنگ های گیاهی، به جا مانده از قرن 13 هجری در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.

ظروف سفالی متعلق به هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح

از دیگر آثار دیدنی این موزه، ظروف سفالی به جا مانده از هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح است که توجه بسیاری از توریست های خارجی را به خود جلب کرده است.

عطردان، ظروف دارویی به شکل تنگ های کوتاه با لوله های باریک و نقوش ساده گیاهی و هندسی که میزان استفاده از هر دارو را مشخص می کرده و سرمه دان که از تپه سیلک کاشان و یا آذربایجان به این موزه رسیده، از دیگر آثار مورد توجه باستان شناسان است.

درهای بسیار زیبا از جنس نقره و طلا که اغلب از دوره قاجاریه به جا مانده و از سوی پادشاهان قاجار بر رواق های حرم نصب شده که عدد آن به هشت باب می رسد و یکی از آن ها در ضریح است که تماما از طلا بوده و سه سال قبل با تعویض ضریح به موزه انتقال یافته از دیگر آثار این موزه است.

یکی از این درها از سوی عزت الدوله خواهر ناصرالدین شاه قاجار و همسر امیرکبیر در سال هزار و 293 وقف حرم شده است. بخشی از این درها در طبقه بالای موزه و بخشی دیگر در طبقه پائین نگهداری می شوند.

بر روی این درها اذن دخول به حرم مطهر نیز دیده می شود. نصب کلون بر روی برخی از آن ها و وجود نقش و نگارهای زیبا با به کارگیری هنر معرق، خاتم و استفاده از استخوان فیل از دیگر موارد دیدنی در این موزه است.

اما نصب قسمتی از پرده کعبه در بخش ورودی، جلوه دیگری به موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) داده است. این پرده در سال 58 از سوی پادشاه عربستان به امام خمینی (ره) اهدا شد و ایشان پرده کعبه را برای نگهداری در موزه در نظر گرفتند. بر روی این پرده ماهوتی شکل حروف برجسته شامل دو آیه از سوره حج سرمه دوزی شده است.

سنگ های مقبره های محمد شاه و فتحعلی شاه در موزه آستانه قم

اما سنگ های مقبره های محمد شاه و فتحعلی شاه از پادشاهان قاجاریه ، سنگ مقبره مهد علیا مادر ناصرالدین شاه و شعاع السلطنه فرزند مظفرالدین شاه از دیگر آثار به نمایش درآمده در این موزه است.

بر روی این سنگ های مرمر عکس صاحبان مقبره، نقوش گل و بوته، فرشته و اشعاری در مدح آنان که  در حاشیه سنگ نگاشته شده، مشاهده می شود. این سنگ ها از روی قبرهای این افراد در حرم حضرت معصومه (س) به موزه منتقل شده است.

کاشی های مقبره امامزاده علی بن جعفر (ع) مربوط به 700 سال قبل

کتیبه های مزین به آیات شفای بیماران متعلق به دارالشفاء مدرسه فیضیه و کاشی های مقبره امامزاده علی بن جعفر (ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع) مربوط به 700 سال قبل نیز در این موزه مشاهده می شود.

ظرف کشکولی آب از سنگ مرمر، تابلوهایی از قالیچه های اهدایی از دوره قاجار در قالب سجاده مزین به آیات قرآن، ساعت پاندولی ساخت فرانسه از دوره قاجار، لوازم و لباس بزم و جنگ حسین قلی خان برادر فتحعلی شاه از دیگر آثار به جا مانده است.

چهاربلور "بارفَتَن" به رنگ صورتی، نقاشی شمایل شاهان ایرانی از دوره های زندیه، افشاریه، صفویه و قاجاریه، شمایل ائمه در کنار حروف ابجد و صفحات طلسم، گلدان هایی با طرح های مختلف از کشورهای فرانسه، انگلیس و ایران از دیگر دیدنی های موزه آستانه مقدسه قم است.

به هر روی موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) با دارا بودن آثار ارزشمندی همچون قرآن های قدیمی، جدای از موزه آثار باستانی و کهن، موزه ای معنوی است که وجود آن در جوار بارگاه حضرت معصومه (ص) به منظور حفظ آثار اهدایی و موقوفات این آستانه مقدسه از اهمیت زیادی برخوردار است.