حجت الاسلام سید محمد ثقفی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد قضاوت عجولانه و اینکه چه رهنمودهایی در دین اسلام برای پرهیز از قضاوت عجولانه شده است گفت: یکی از خصوصیات و خصلت انسان ها به طور طبیعی رقابت صحنه است. دو شخص که در شرایط مساوی قرار دارند می خواهند استعداد و خصلت ذاتی خود را نشان دهند و چون یک زمینه وجود دارد رقابت پیش می آید.
وی افزود: تفسیر دیگر این است که انسان از موجوداتی که در اطرافش هستند به نفع خود و یا برای بقای خود استفاده می کند از گیاه، حیوان و حتی همنوع خود بهره می برد. در این صورت یا استثمار پیش می آید یعنی قوی ضعیف را استثمار می کند یا اگر دو انسان از نظر استعداد و قدرت و شرایط اجتماعی مساوی باشند رقابت مطرح می شود. شخص می خواهد رقیب را از صحنه خارج کند.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی ادامه داد: برای مثال در انتخابات یا استخدام ها رقابت به اوج خود می رسد. اگر در یک جامعه فرهنگ و وجدان و مذهب متعالی نشود خصلت رقیب را از صحنه بدر کردن به پیشداوری بدل می شود. اگر فلانی بیاید فامیل بازی می کند پولها به جیب می زند یا متعصب و بی سواد است . گاهی این پیشداوری ها منشأ خارجی واقعی دارند. یعنی از تاریخ و قبیله و نزاع طبقاتی انسان استفاده می کنند و لذا پیشداوری ممکن است واقعی باشد. گاهی هم پیشداوری از خودبزرگ بینی افراد منشأ می شود. از اینگونه پیشداوریها در صحنه اجتماعی زیاد داریم. پیشداوری یکی از ابزارهای غیر انسانی انسان است.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اظهارداشت: در دین اسلام ابتدا به معرفی شخصیت هر انسانی از خود به صورت مثبت سفارش شده است. و اگر می خواهید درباره دیگری قضاوت کنید او را نقد کنید یعنی معایب و محاسنش را با هم ببینید. امام رضا(ع) فرمود کونوا نقاد الکلام یعنی سخن را محک بزنید، نقد کلام کنید. نقد هم یعنی تشخیص طلای ناب از غیر ناب.
وی تصریح کرد: در اسلام برای اینکه فضای سالمی در جامعه عطر آگین باشد گفته شده کونوا للناس حسناً. یعنی خوبی مردم را همیشه بگویید. روایتی است که حضرت مسیح از کنار مردار سگی رد شدند یارانش گفتند چه بوی تعفنی ولی حضرت فرمود چه دندانهای سفیدی داشته. یعنی همیشه در همه حال زیباییها را ببینید. خوب دیدن هنر نیست اما هنر خود را خوب نشان دادن خودش هنر است.
نظر شما