تکثیر موفقیت آمیز ۱۰ تمساح پوزه کوتاه مردابی برای نخستین بار در کشور

کیوان هوشمند در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: ایستگاه ریکوکش چابهار در حوالی روستای درگس واقع در کیلومتر ۳۰ محور ارتباطی جکیگور – چابهار در حریم رودخانه سرباز با هدف تحقیقات و تکثیر و پرورش تمساح پوزه کوتاه مردابی در شرایط اسارت در سال ۱۳۸۹ راه اندازی شد و برای نخستین بار در سال گذشته یک تمساح ماده در این سایت تخمگذاری و به دنبال آن ۱۰ نوزاد تمساح متولد شدند.

به گفته وی، در طبیعت به دلیل مخاطرات زیاد بطور معمول کمتر از ۲ درصد تخم های تمساح پوزه کوتاه به مرحله بلوغ می رسند و باتوجه به در معرض انقراض بودن این گونه، تکثیر و مراقبت از تخم های تمساح در اسارت و رهاسازی تمساح ها پس از گذراندن دوران آسیب پذیری و رسیدن به بلوغ و در طبیعت می تواند یکی از روش های موثر در حفظ نسل این گونه ارزشمند به شمار رود.

هوشمند اظهار داشت: در حال حاضر تمامی ۱۰ نوزاد تمساح مردابی متولد شده در سایت تکثیر ریکوکش در سلامت کامل رشد کرده و به حدود یک سالگی رسیده اند و شرایط رهاسازی در طبیعت را دارا هستند.

مدیر انجمن دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران تصریح کرد: در حال حاضر ۳۰ تمساح پوزه کوتاه مردابی بالغ در سایت ریکوکش در فضایی طبیعی به مساحت ۱۰ هکتار نگهداری می شوند و بصورت دستی بوسیله مرغ زنده تغذیه می شوند.

وی افزود: تمساح پوزه کوتاه مردابی گونه‌ای است که پراکنش جهانی آن منحصر به کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، نپال و بنگلادش بوده و در برمه (میانمار) نسل آن منقرض شده است. تنها زیستگاه این گونه در کشورمان نیز منطقه حفاظت شده گاندو (باهوکلات) است که زیستگاه های تمساح در آن از شهرستان سرباز در مسیر رودخانه سرباز شروع شده و پس از ادامه در مسیر این رودخانه و رودخانه باهوکلات به برکه کلانی در نزدیکی هور باهو ختم میشود.

هوشمند یاد آور شد: با بروز یک دوره طولانی خشکسالی از سال ۱۳۷۹ در زیستگاه های این منطقه و خشک شدن بخش های زیادی از رودخانه سرباز و باهوکلات بیم آن را می رود که نسل این گونه در ایران رو به انقراض بگذارد.

به گفته وی، بروز سیلاب‌های سنگین در زیستگاه گاندو و بلعیده شدن نوزادان توسط همنوعان بالغ خود از عوامل طبیعی تهدید تمساح پوزه کوتاه ایرانی به شمار می رود. ازبین بردن زیستگاه این گونه برای فعالیتهای کشاورزی، استفاده بی رویه از آب برکه‌ها به واسطه پمپاژ و حفر کانال، تغییر در ترکیب آب شیرین رودخانه بواسطه انواع آلودگی های شیمیایی از قبیل آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها، روغن موتور و مواد شوینده می تواند برای تمساح‌ها فاجعه‌آمیز بوده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم نسل آنها را در معرض مخاطره قراردهد، کما اینکه موارد انقراض نسل این گونه در سایر زیستگاه های آن در پنجاب پاکستان، میانمار و بخش هایی از هندوستان نیز اتفاق افتاده است.

مدیر انجمن دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران اظهار داشت: طی آخرین سرشماری تعداد شمارش شده تمساح پوزه کوتاه مردابی بر اساس مشاهده مستقیم توسط اکیپ های سرشماری ۲۰۱ تمساح اعلام شده است. هرچند تمساح گونه‌ای بسیار باهوش و خجالتی است و به همین دلیل مشاهده مستقیم آن کاری دشوار است بنابراین با توجه به احتمال زیاد عدم مشاهده تعداد زیادی تمساح توسط اکیپ های سرشماری، تعداد  حضور این گونه در منطقه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تمساح تخمین زده می شود.

هوشمند یادآور شد: بر اساس یک باور قدیمی در بومیان منطقه، وجود تمساح در برکه‌ها باعث برکت و وسعت روزی مردم منطقه می شود و به همین دلیل بومیان به هیچ وجه اقدام به شکار تمساح نمی کنند.