کوتاهی‌ها قرارداد فروش گاز به سوئیس را به کما برد/ هند فعلا آمادگی دریافت گاز ایران را ندارد

غلامحسین نوذری در گفتگو با مهر در تشریح مهمترین بازارهای هدف به منظور افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز، گفت: جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن 32 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی در مجموع بیش از 16 درصد از ذخایر این حامل انرژی پاک را در اختیار دارد.

وزیر اسبق نفت در دولت نهم با بیان اینکه با توجه به این حجم ذخایر عظیم گاز باید حداقل 10 درصد از تجارت جهانی گاز در اختیار ایران باشد، تصریح کرد: چنانچه کشوری این مقدار منابع گاز طبیعی در اختیار داشته باشد بدون داشتن حتی یک بشکه نفت به سادگی می توان آن را اداره کرد.

قرارداد گازی سوئیس به کما رفت

این عضو کابینه دولت نهم با اعلام اینکه با وجود امضای قراردادهای با کشورهای اروپایی اما شرایط تحریم این قراردادهای گاز را تحت تاثیر قرار داده است، اظهار داشت: در دولت نهم با وجود شرایط تحریم قرارداد صادرات گاز به سوئیس امضا شد که متاسفانه در دولت دهم نسبت به اجرا و عملیاتی کردن آن کوتاهی شد و کوتاهی‌ها این قرارداد گازی را به حالت کما برد.

وی با یادآوری اینکه در قرارداد سوئیس، ترانزیت گاز از ترکیه به اروپا بر عهده کشور سوئیس گذاشته شد و این کشور مذاکراتی را برای ترانزیت گاز از ترکیه به اروپا آغاز کرده بود، بیان کرد: این در حالی است که سوئیس برای ترانزیت گاز با ترکیه به صورت جدی وارد گفت‌وگو شده بود.

نوذری افزود: پس از آن، ایران اعلام کرد که ترانزیت گاز را خود ایران باید انجام دهد زیرا نظر مسئولان برای چنین تصمیمی این بود که چنانچه ترکیه بخواهد از ترکمنستان گاز بگیرد، ایران بتواند از این فرصت استفاده کرده و از خاک این کشور برای ترانزیت گاز به مرز اروپا استفاده کند.

وزیر اسبق نفت با بیان اینکه ممکن است این تصمیم در شرایط عادی مناسب باشد، تبیین کرد: با توجه به شرایط تحریم و اینکه سوئیس تنها کشوری بود که حاضر شد از ایران گاز بخرد، این موضوع در نامناسب‌ ترین زمان مطرح شد و قرارداد را تحت تأثیر قرارداد.

ساز و کار تعیین قیمت گاز در بازار جهانی

این کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه در حال حاضر کشورهایی همچون اندونزی، الجزایر و کشورهایی از این دست تنها دارای 1.5 تا 2 درصد ذخایر گاز جهان هستند اما در بخش صادرات سهمی بین 4 تا 5 درصد از تجارت جهانی گاز را در اختیار دارند، یادآور شد: از سوی دیگر گاز یک منبع مهم انرژی است اما ماهیت متفاوتی از نفت دارد چرا که نفت قابل انتقال به سراسر دنیاست اما انتقال گاز شرایط خاصی دارد بنابراین بازار متفاوتی هم دارد.

وی در ادامه با اشاره به این موضوع که قیمت‌های گاز نوعا منطقه‌ای بوده برای نمونه قیمت گاز در آمریکا با توجه به کشفیات جدید و اتفاقاتی که در خصوص شیل گس‌ها افتاده بین 3 تا 4 دلار در ازای هر میلیون BTU است، ادامه داد: درحالی‌ که در اروپا بالای 8 دلار و در ژاپن 11 دلار قیمت این حامل انرژی است.

یک قرارداد گاز صرفا قراردادی اقتصادی نیست

این عضو کابینه دولت نهم درباره صادرات گاز به پاکستان هم توضیح داد: این کشور همسایه حدود 180میلیون نفر جمعیت دارد و به دنبال یک منبع مطمئن انرژی است چرا که بنا بر اطلاعات موجود یک سوم از مردم این کشور از برق محروم هستند.

وی با اعلام اینکه هدف پاکستان از این خط لوله تأمین خوراک گاز نیروگاه‌های برق است و مصرف خانگی ندارد، گفت: درخصوص عملیاتی شدن این قرارداد همه مسئولان کشور هر کمکی که لازم است باید انجام دهند.

نوذری یادآور شد: با توجه به این که آمریکایی‌ها اعلام می‌کنند همه توان خود را برای اجرایی نشدن این قرارداد به کار خواهند برد از جمله برای خارج کردن هندی‌ها اعلام کردند ساخت نیروگاه اتمی در هند منوط به عدم واردات گاز از ایران است از این رو به نظر می‌رسد هزینه کردن 500 میلیون دلار برای احداث این خط لوله درحالی ‌که سالانه 100 میلیارد دلار درآمد نفتی داریم عدد کوچکی است.

به گفته وزیر اسبق نفت در واقع نیم درصد درآمد نفتی به یک پروژه بزرگ اختصاص یابد که برای حسن روابط پاکستان و ایران بسیار مفید است حتی از برخی اخبار این‌گونه بر می‌آید که بر پاکستان هم برای عدم اجرای این قرارداد فشارهایی وارد کرده‌اند به نظر من این تصمیم درست بود که به اجرای این خط لوله کمک شود تا بتوانیم بخشی از گاز خود را به کشور همسایه و برادر خود انتقال دهیم و انجام این کار بسیار مهم است.

نوذری با یادآوری اینکه در این قرارداد که چارچوب آن در زمان دولت نهم امضا شده منافع هر دو کشور لحاظ شده است، تصریح کرد: از این رو قرارداد گاز پاکستان قرارداد جامع و خوبی بوده و نباید تصور شود که در یک قرارداد فقط باید منافع کشور واردکننده و یا صرفا کشور صادرکننده تأمین شود بلکه هر قراردادی باید منافع طرفین را حفظ کند.

هند فعلا آمادگی دریافت گاز ایران را ندارد

وی همچنین درباره صادرات گاز به هند هم توضیح داد: برای تحویل گاز به هند هنوز قراردادی امضا نشده است و حتی چارچوب قرارداد هم فعلاً مشخص نیست.

این کارشناس اقتصاد انرژی به نظر می‌رسد هند آمادگی واردات گاز ایران را حداقل در مقطع فعلی ندارد، اظهار داشت: بنابراین در خصوص انتقال گاز به هند بهتر است که در آینده بحث کنیم.

این عضو کابینه دولت نهم، تاکید کرد: در نهایت معتقدم که اگر پاکستان حق ترانزیت اخذ کند باید شرایط را برای حفظ خط لوله به وجود بیاورد و این کار بر عهده ایران و یا حتی هند نخواهد بود که داخل خاک کشور دیگر امنیت یک خط لوله را حفظ کنند از سوی دیگر این قرارداد یک قرارداد دو جانبه بین ایران و پاکستان است و فعلاً هند در این قرارداد نیست.

اوپک گاز انتظارات را برآورده نکرد

نوذری در ادامه با اشاره به برنامه ریزی در دولت نهم برای تاسیس و راه اندازی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، افزود: اسا‌سنامه‌ این مجمع در دولت نهم نهایی شد تا بتواند راه‌گشایی برای کشورهای صادرکننده گاز باشد و در چارچوب مشخصی با یکدیگر تعامل داشته باشند.

وزیر اسبق نفت با بیان اینکه عملکرد این مجمع جهانی گاز منتهی شد به برگزاری جلسات سالیانه و عملاً دستاورد مشخصی برای کشورهای صادرکننده گاز نداشت، گفت: امید است این سازمان در آینده جایگاه واقعی خود را در تأمین انرژی جهان پیدا کند.

ورود ایران به بازار جهانی LNG

وی همچنین در پاسخ به این سوال که ایران باید به بازار جهانی LNG ورود پیدا کند، بیان کرد: برای ایجاد ظرفیت تولید LNG یک قرارداد با توتال فرانسه، یک قرارداد با شل انگلیسو یک پروژه ایران LNG وجود داشت که اقدامات مربوط به طراحی و مهندسی برای این پروژه‌ها انجام شد.

این کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه برای اجرای بخش بالادستی، میان دستی و کارخانه LNG برخی از این پروژه ها در مجموع به حدود 20 میلیارد دلار سرمایه گذایر نیاز بود، خاطرنشان کرد: اما هم اکنون تنها ساخت یک کارخانه LNG در منطقه عسلویه در دستور کار قرار دارد که از پیشرفت حدود 60 درصدی برخوردار بوده و به زودی ایران رسما وارد بازار جهانی LNG خواهد شد.