مشروح اظهارات موافقان و مخالفان تشکیل بازار بورس ارز

به گزارش خبرنگار پارلمانی مهر، در ادامه بررسی بخش های درآمدی لایحه بودجه، بررسی بندهای مراعا مانده بخش درآمدی که جهت بررسی بیشتر به کمیسیون تلفیق فرستاده شده بود، در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گرفت.

بر این اساس محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی پیش از بررسی بندی در خصوص تنظیم نظام ارزی کشور پیشنهادی را در خصوص تشکیل بازار بورس ارز ارائه داد.

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی جهت بررسی دقیق این پیشنهاد در صحن علنی مجلس با تصویب نمایندگان مقرر کرد دو مخالف و دو موافق در خصوص این پیشنهاد صحبت کنند.

با تشکیل بورس ارز نقدینگی بازار به سمت خرید ارز سرازیر می شود

محمدقسیم عثمانی نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی اولین مخالف این پیشنهاد بود.

وی گفت: در اقتصادی که 80 درصد ارز آن را دولت انجام می دهد نمی توان بورس ارز راه‌اندازی کرد.

عضو کمیسیون تلفیق با انتقاد از ارائه این پیشنهاد در هنگام بررسی لایحه بودجه گفت: برخی هر کاری را که نتوانستند در طول سال انجام دهند پیشنهاد می دهند که در لایحه بودجه قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه بازار بورس برای کالاهای حقیقی تشکیل می شود، گفت:» با تشکیل بازار بورس ارز، قیمت ارز افزایش می یابد.

عثمانی ادامه داد: کسی که ارز در اختیار دارد و به بازار ارائه نمی کند قاچاق کرده است حالا شما برای همین افراد قاچاقچی بازار بورس تشکیل می دهید.

وی تاکید کرد: شایعه ایجاد بورس ارز قیمت ارز را افزایش خواهد داد.

عضو کمیسیون تلفیق افزود: با تشکیل بازار بورس ارز مردم سرمایه هایشان را از بازار خارج کرده و ارز خریداری می کنند به این ترتیب سپرده ها به بازار ارز سرازیر می شود، زمانیکه تقاضا برای خرید ارز افزایش یابد و نقدینگی کشور به سمت بازار ارز سرازیر شود، قیمت ارز به شدت افزایش خواهد یافت.

عثمانی تصریح کرد: نقدینگی باید در مسیر تولید قرار گیرد، اما با راه اندازی بورس ارز ما نقدینگی را به سمت بازار ارز هدایت کرده و با کمبود ارز مواجه خواهیم شد.

قیمت ارز با ورود به بازار بورس کاهش می یابد

در ادامه غلامرضا مصباحی مقدم که از طراحان اصلی طرح تشکیل بازار بورس ارز بود، در موافقت با این پیشنهاد گفت: این پیشنهاد برای کشور سرنوشت ساز است ما در سال 90 و 91 که بحث شکاف در قیمت ارز روی داد، با دولت کارگروه مشترکی تشکیل دادیم. در آن کارگروه پیشنهاد تشکیل بازار بورس ارز را مطرح کردیم.

وی ادامه داد: اگر چه این پیشنهاد با تاخیر در هنگام بررسی لایحه بودجه ارائه می شود، اما اگر در سال 91 ارز با ورود به بازار بورس مدیریت شود، وضعیت ارزی کشور ما بهتر خواهد شد.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارات عثمانی مبنی بر اینکه 80 درصد ارز کشور در اختیار دولت است و از سوی بانک مرکزی اداره می شود، گفت: این اطلاعات غلط است، در سال 90 ما 53 میلیارد دلار صادرات نفتی داشتیم که به دلیل تحریم ها به تمام ارز آن دسترسی نداشتیم، اما 43 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که به تمام ارز آن دسترسی داشتیم.

مصباحی مقدم تصریح کرد: بخش عظیمی از ارز کشور به صورت نقدینگی در دست مردم است اگر این ارز به بازار بورس ارائه شود قیمت ارز پایین می آید.

وی با انتقاد از اظهارات مخالف این پیشنهاد مبنی بر اینکه قیمت ارز با ورود به بازار بورس افزایش می یابد، بیان کرد: قیمت سیمان، کود و فولاد زمانیکه به بازار بورس ارائه شد، کاهش یافت، قیمت ارز نیز با ورود به بازار بورس کاهش خواهد یافت، قیمت ارز در دست مردم و سر چهارراه‌ها افزایش می یابد و به رانت تبدیل می شود.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: با ورود ارز به بازار بورس واردکنندگان می توانند با ثبت سفارش در وزارت صنایع ارز مورد نیاز خود را از بورس خریداری کنند.

ارز فیزیکی در کشور وجود ندارد

احمد توکلی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در مخالفت با این پیشنهاد گفت: تصویب این پیشنهاد برای کشور خطرات جدی دارد، زیرا بازار بورس را برای کالاهایی می توان تشکیل داد که عوامل دخالت کننده در بورس کوچک باشد.

وی با بیان اینکه 67 میلیارد دلار ارز در ردیف های بودجه قرار گرفته است، گفت: بازار بورسی که 67 میلیارد دلار آن در دست دولت باشد و تنها 30 میلیارد دلار آن را عوامل غیردولتی و خصوصی تشکیل داده باشند، قابل مدیریت نیست.

توکلی تاکید کرد: واگذاری بازار ارز ایران که بزرگترین عرضه کننده و تقاضاکننده آن دولت است، امکان پذیر نیست.

نماینده مردم تهران با تاکید بر اینکه کشور ارز فیزیکی در اختیار ندارد، افزود: واگذار کردن ارز به بازار یعنی اینکه قاچاق افزایش یافته و رانت عظیمی به عده ای خاص خواهد رسید.

در ادامه بحرینی نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی در موافقت با این پیشنهاد اظهار داشت: در شرایطی که وضعیت عرضه و تقاضا در بازار ارز متعادل نیست، تصویب این پیشنهاد می تواند به ثبات بازار ارز کمک کند.

عضو کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در صورت عدم تصویب این پیشنهاد باید نرخ ثابتی را برای ارز تصویب کنیم که با قانون برنامه مغایر است.

وی ادامه داد: در بورس ارز دولت می تواند وظیفه ذاتی خود را که در قانون برنامه پنجم به آن تاکید کرده ایم اعمال کند و بازار را مدیریت کند.

وی افزود: دولت نمی تواند بازار ارزی را که طول و عرض آن مشخص نیست، مدیریت کند. ما باید فضای داد و ستد را به گونه ای بازسازی کنیم که عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان ارز شفاف شوند تا دولت بتواند اعمال مدیریت کند.

بحرینی تصریح کرد: در بودجه امسال و سال قبل ما بانک مرکزی را مکلف کردیم که ارز را به قیمت روز بفروشد اما چه ساز و کاری برای تعیین قیمت ارز مشخص شده است؟ آیا تعیین قیمت ارز به صرافان میدان فردوسی واگذار شده و یا دولت خود باید قیمت گذاری کند؟ این دو راهکار اشتباه است.

وی تاکید کرد: ما باید بورس ارز را راه اندازی کنیم و عرضه و تقاضای ارز را مدیریت کرده و اجازه ندهیم قیمت ها افزایش یابد.

ارائه یارانه ارزی از سوی دولت به مردم بهتر از پیشنهاد تشکیل بازار بورس ارز است

در ادامه نماینده دولت در مجلس که برای دفاع از لایحه بودجه در صحن علنی مجلس حضور یافته بود، در مخالفت با این پیشنهاد گفت: محدودیت های ارزی در ادامه سال 92 افزایش خواهد یافت و شرایط بدتر از سال 91 خواهد شد.

وی در تشریح اشکالات پیشنهاد نمایندگان گفت: این پیشنهاد با لایحه بودجه تناقض دارد و نمی‌توان آن را الحاق کرد.

نماینده دولت ادامه داد: نرخ ثابتی که برای کالاهای اساسی در پیشنهاد نمایندگان در نظر گرفته شده است، عملا قابل تحقق نخواهد بود، چون کشور در شرایطی قرار دارد که ما نمی توانیم نرخ ثابتی را در نظر بگیریم.

وی تصریح کرد: پیشنهاد دولت مبنی بر ارائه یارانه از افزایش قیمت ارز به مردم بسیار خوب بود که مجلس مخالفت کرد.

نماینده دولت ادامه داد: زمانیکه بازار بورس ارز تشکیل شود تقاضا کنندگان می توانند به صورت خرد به بازار بورس مراجعه کنند. این امر تقاضاها را افزایش می دهد، در حال حاضر تقاضاکنندگان خرد نمی توانند به مرکز مبادلات ارزی مراجعه کرده و قیمت ها را افزایش دهند.

وی افزود: افزایش تقاضا و محدودیت عرضه موجب افزایش قیمت ارز شده زیرا با تشکیل بازار بورس ارز هر کسی با قیمت بالاتر می تواند ارز خریداری کند.

نماینده دولت تاکید کرد: در شرایط تشکیل بازار بورس ارز یک عرضه کننده کوچک و یا یک صادرکننده کوچک می تواند قیمت ها را افزایش دهد و این امر خطرناک است.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط تحریم باید از این مکانیزم های خطرناک دور شویم، گفت: با تشکیل بازار بورس ارز در واقع سیستم دو نرخی ارز را تصویب می کنیم که در مخالفت با برنامه پنجم توسعه است.

شفافیت بورس ارز مشکلات جدی برای مبادلات خارجی در شرایط تحریم ایجاد می کند

در پایان جعفر قادری سخنگوی کمیسیون تلفیق با بیان اینکه کمیسیون مخالف این پیشنهاد است، خاطر نشان کرد: این پیشنهاد در کمیسیون تلفیق مطرح نشده است.

غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون تلفیق و پورابراهیمی ارائه کننده پیشنهاد از اظهارات جعفر قادری ناراحت شدند، اما محمد دهقان عضو هیات رئیسه نیز اظهارات قادری را تایید کرد و گفت: چون این پیشنهاد در کمیسیون مطرح نشده کمیسیون می تواند با آن مخالفت کند.

قادری در تشریح دلایل مخالفت کمیسیون تلفیق با این پیشنهاد گفت: بازار بورس یعنی شفافیت، ما در شرایط تحریم هستیم تمام معاملاتی که در بازار بورس انجام می شود قابل رصد کردن است و این امر مشکلات جدی برای نقل و انتقالات خارجی ما ایجاد می کند.

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: کشور دچار مشکل عرضه ارز نیست، مشکلات ما سفته بازی در بازار ارز است که شرایط ایجاد بورس ارزی انگیزه سخت بازی را تقویت می کند.

وی ادامه داد: این پیشنهاد هیچ راهکاری برای مازاد درآمد ارزی مشخص نکرده است و علاوه بر این در شرایط افزایش قیمت ارز نیز هیچ راهکاری برای تامین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی تعیین نکرده است.

قادری با تاکید بر اینکه این پیشنهاد مغایر برنامه پنجم توسعه است، گفت: راه اندازی بازار بورس متسلزم تصویب قانونی هماهنگ از سوی دولت و مجلس است که در ماه های پایانی دولت امکان پذیر نیست. بهتر است این پیشنهاد در قالب طرح یا لایحه پس از تصویب بودجه در صحن علنی مجلس مطرح شود.

در پایان نمایندگان با 58 رأی موافق، 113 رأی مخالف، 16 رأی ممتنع از مجموع 218 نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی با تصویب این طرح مخالفت کردند.