"فرسایش" دامن خاک لرستان را گرفته است/ از دست دادن این سرمایه واویلاست!

محمد حسین بازگیر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اگر برای جلوگیری از فرسایش خاک چاره اندیشی نشود در یکی دو دهه آینده غبطه از دست رفتن این ظرفیت را خواهیم خورد.

وی با بیان اینکه در لرستان به شدت با مشکل فرسایش خاک مواجه هستیم، عنوان کرد: در مناطقی که بالای 750 میلی متر بارندگی داریم آنقدر تنوع گیاهی آن مطلوب است که فرسایش خاک معنی ندارد و در مناطقی که زیر 250 میلی متر بارندگی دارند نیز شاهد فرسایش خاک چندانی نیستیم.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان ادامه داد: این در حالیست که استان لرستان با میانگین بارندگی نزدیک به 550 میلی متر در سال به شدت با مشکل فرسایش خاک مواجه است.

بازگیر به برخی دلایل روند رو به رشد فرسایش خاک در این استان اشاره کرد و بیان داشت: کشاورزی نامناسب در برخی مناطق استان و تغییر کاربردی اراضی منابع طبیعی به اراضی کشاورزی از جمله دلایل افزایش این چالش در استان است.

وی همچنین از بهره برداری نامناسب از اراضی شیبدار استان انتقاد کرد و بیان داشت: از سوی دیگر نوع آبیاری نامناسب کشاورزان در برخی مناطق استان تشدید فرسایش خاک را به همراه داشته است.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان لرستان با تاکید بر ضرورت چاره اندیشی در این زمینه یادآور شد: اگر خاک را به عنوان یکی از سرمایه های بی بدیل استان از دست بدهیم واویلاست.

بازگیر معتقد است که برای جلوگیری از معضل فرسایش خاک در استان باید آموزشهای لازم را به بهره برداران در بخشهای مختلف مرتبط ارائه دهیم و یادآور شد: تا زمانیکه باورهای افراد عوض نشود شاهد از بین رفتن سرمایه های طبیعی خود خواهیم بود.

وی با تاکید بر ضرورت تدوین راهکارهای مختلف برای مقابله با روند رو به رشد فرسایش خاک در استان، یادآور شد: در صورتیکه در این زمینه اقدامات لازم صورت نگیرد شاهد تبعات خطرناکی خواهیم بود.

بنابر این گزارش روند فرسایش خاک در استان لرستان و محدوده زاگرس به گونه ای است که هشدار کارشناسان را در پی داشته و خواستار جدیت متولیان امر برای مقابله با این بحران جدی شده اند.

از سوی دیگر میل جوامع محلی به تولید مواد غذایی افزایش چشمگیری داشته است؛ به همین دلیل کشاورزان به ناچار به مناطق حاشیه ای و پر شیب کشانده شده اند به طوریکه شخم زدن زمین های پر شیب در دامنه ها که به وفور در استان لرستان نیز دیده می شوند سبب از بین رفتن پایداری های خاک و در نهایت فرسایش آن شده است.

این در حالیست که بعد از چند سال اراضی که معمولا در شیبهای تند هم قرار گرفته اند به علت از دست دادن چتر حفاظتی درختی به شدت آسیب پذیر شده و در برابر فرسایش بادی و آبی عمق حاصل خیز خود را از دست می دهد. این موضوعی است که در بسیاری از نقاط استان می توان آن را به راحتی مشاهده کرد.

افزایش تغییر کاربری جنگلها و مراتع استان به اراضی کشاورزی و همچنین تداوم استفاده از شیوه های سنتی در آبیاری اراضی از دیگر آسیب های کشاورزی سنتی به خاک این دیار است تا متخصصان از این روند ابراز نگرانی کنند.

این در حالیست که پیش از این یکی از اعضای هیئت علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه لرستان گفته بود که میانگین فرسایش خاک در کشور سالانه 33 تن در هر هکتار است که استان لرستان با 50 تن فرسایش خاک در هر هکتار رتبه اول فرسایش خاک در کشور را دارا است.

حقی زاده در سخنانش یادآور شد که با این تفاسیر میزان فرسایش خاک در لرستان 1.5 برابر بیشتر از میانگین کشوری سالانه است تا ضرورت چاره اندیشی در این زمینه را بیش از پیش روشن کند.

این استاد دانشگاه همچنین گفته بود که به رغم اجرای پروژه های آبخیزداری و سد سازی در کشور امروز فرسایش خاک افزایش یافته است و از طرفی ایجاد تعادل بین مرتع و دام نیز به شکست انجامیده است.

حقی زاده همچنین پیشنهاد داده بود که در راستای مقابله با فرسایش خاک مدیریت جامع و همه جانبه آبخیزداری کشور به صورت جامع و سیستماتیک در دستور کار قرار گیرد و خواسته بود که لایحه حفاظت از خاک که در مجلس معطل مانده است زودتر تصویب شود.

این سخنان در حالیست که پیش از این نیز معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست کشور از وضعیت فرسایش خاک در لرستان ابراز نگرانی کرده و گفته بود که یکی از مشکلات جدی لرستان فرسایش خاک در این استان است.

محمد جواد محمدی زاده از فرسایش خاک به عنوان چالش جدی لرستان نام برده و ضمن تاکید بر تلاش جدی سازمان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی برای مقابله با این چالش، خواستار مهار آبهای استان برای جلوگیری از فرسایش شده بود.

به هر روی با استمرار وضعیت فرسایش خاک معلوم نیست در آینده چه بر سر سرمایه های این دیار خواهد آمد؛ سرمایه ای که بد نیست در مورد آن بدانیم که به گفته کارشناسان برای تولید هر سانتیمتر خاک یک دوره زمانی 500 تا 700 ساله زمان نیاز است.

با این تفاسیر باید قبل از آنکه دیر شود به فکر راه چاره بود و در این میان توسعه فعالیتهای آبخیزداری، جلوگیری از تعرض به مراتع و جنگلها و تغییر کاربری منابع طبیعی به اراضی کشاورزی، حفظ داشته های خود در این حوزه و توجه به کشاورزی اصولی از اولویت هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.