لرزه براندام نخلستانهای بم افتاد/ ضرر میلیاردی در انتظار کشاورزان

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان بیشترین سطح زیر کشت محصول خرمای کشور را به خود اختصاص داده است اما به دلیل قدمت و عدم کیفی سازی و جایگزینی گونه های مناسب و پر محصول کرمان رتبه سوم کشور در تولید این محصول را دارد.

وجود این پتانسیل قابل توجه بسیاری از شهرستانهای استان کرمان را تحت تاثیر خود قرار داده است و اقتصاد تک قطبی برپایه خرما فرصتها و چالشهای مختلفی را در استان ایجاد کرده است.

عدم بازاریابی، عدم ایجاد برند اختصاص، ضعف در بسته بندی و صادرات و بروز آفتهای پر خسارت از جمله زنجره خرما و برخی تغییرات اقلیمی از جمله گرمای شدید و خشکیدگی خوشه های خرما خسارتهای هنگفتی را به کشاورزان طی سالهای اخیر ایجاد کرده است اما متاسفانه پس از گذشت سالها هنوز اقدامی در راستای بهبود وضعیت نخلداران نشده است.

یکی از مهمترین آفتهای غیر بومی نخلهای شهرستان بم که از مهمترین مراکز تولید خرمای استان کرمان است آفت زنجره خرما است.

نکته قابل توجه اینکه زنجیره حیاتی این حشره دو بار در سال تکرار می شود و همین مسئله موجب شیوع فوق العاده این آفت شده است که خسارتهای جبران ناپذیری را به همراه داشته است.

هر چند سعی شده که این آفت از راه های بیولوژیک و همچنین سمپاشی کنترل شود اما آفت زنجره هیچ گاه مانعی اساسی در مسیر خسارتهای خود ندیده و پس از سالها هنوز مهمترین تهدید برای کشاورزان است.

اما نکته ای که طی روزهای اخیر موجب بهت و حیرت کشاورزان بمی شده است توقف ناگهانی سم پاشی هوایی نخلستانهای بم است.

سم پاشی هوایی در میان بهت کشاورزان متوقف شد

کشاورزان سم پاشی هوایی را مهمترین راه برای مقابله با می دانند و به دلیل درصد بالای تولید مثل و شیوع حشره در صورت عدم سم پاشی هوایی به زودی شاهد شیوع غیر قابل تصور این آفت در استان کرمان به خصوص در بم خواهیم بود.

هر چند فرماندار بم می گوید که برای سم پاشی نخلستانهای چندین دستگاه تراکتور را برای سم پاشی زمینی اختصاص داده است اما به دلیل ارتفاع بالای نخلها و حضور زنجره بر روی سر شاخه ها هیچ گاه سم پاشی زمینی نمی تواند مشکل کشاورزان را حل کند.

صادر کننده ها و تولید کنندگان خرما بر این عقیده هستند که اگر سمپاشی هوایی در نخلستانها صورت نگیرد به زودی شاهد خسارت میلیاردی به این صنعت پر سود در استان کرمان خواهیم بود.

محمد کمال الدینی، معاون فنی جهاد کشاورزی شهرستان کرمان در این خصوص اظهار داشت: هر ساله سم پاشی بدلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی و ازدحام،ارتفاع زیاد و کاشت نامنظم نخل ها بصورت هوایی و توسط شرکت هواپیمایی خدمات وی جی انجام می شده است؛ولی امسال به دو دلیل واگذار شدن این شرکت به شهرداری قزوین و عدم اعتباردهی؛ این امکان از شهرستان های بم،شهداد،اندوهجرد وگلبافت گرفته شده است.

وی بیان داشت: این موضوع نه تنها در استان کرمان بلکه در سطح کشور زیان چند هزار میلیاردی و تبعات اجتماعی را در برخواهد داشت.همچنین باعث می شود که کشاورزان حتی در سال آینده هم با مشکلات عدیده ای روبرو بشوند.

زنجره در قلب اقتصاد بم نفوذ می کند

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بم نیز در خصوص آفت زنجره خرما گفت: عدم مبارزه با آفت زنجره‌ خرما در شهرستان بم، هم‌چنان به کشاورزان این شهرستان خسارت وارد می‌کند.

محمد زندی افزود: هر ساله برای مبارزه با آفت زنجره‌ خرما با تخصیص 500 میلیون تومان اعتبار، سم‌پاشی از طریق هواپیما در نخلستان‌های شهرستان بم انجام می‌شد که متاسفانه امسال به دلیل عدم تخصیص این اعتبار، این کار صورت نگرفته و باعث بروز خسارات زیادی به نخلستان‌های این شهرستان شده است.

وی سطح زیر کشت درختان خرما در شهرستان بم را 10 هزار هکتار اعلام کرد و افزود:‌ آفت زنجره‌ی خرما از 15 روز گذشته در نخلستان‌های این شهرستان بروز پیدا کرده است.

گفته می شود در سال جاری و تا کنون سه هزار هکتار باع به وسیله این آفت آلوده شده اند و در صورت عدم پیگیری در این مورد خسارتهای جبران ناپذیری را در سال جاری شاهد خواهیم بود.

زنجره چیست؟

این آفت در اوایل فروردین ماه ظاهر شده و در روی برگ ها و مخصوصا خوشه های خرما به تعداد زیادی متمرکز شده و با استفاده از شرره گیاهی و همچنین ترشح فضولات به نسبت مایع چسبناک و غلیظ سبب ضعف و پژمردگی و زردی برگ ها شده و به همین علت این آفت را در جنوب آفت شیره و یا عسلک می نامند.

همچنین برگ های آلوده براق به نظر می آیند.معمولا شیره مزبور با قارچ فوماژین و گرد و غبار ظاهر کثیفی به درختان آلوذده داده و ضعف درختان را سبب می شود و در درختان مبتلا برگچه ها به تدریج خشکیده و میوه ها چروک خورده و کم شهد و لاغر شده و حالت بازار پسندی خود را از دست می دهند.درجه خسارت زنجره خرما را از روی شماره تخم های زنجره روی هرر برگچه می توان تشخیص داد.

این آفت در ردیف های 2 تا 5 تایی در نسج برگ تخمگذاری می کند. پوره ها از نیمه دوم اسفند و یا اوایل خرداد به تدریج از تخم ها خارج و پس از طی دوران پورگی که حدود 45 روز طول می کشد تا به زنجره کامل تبدیل می شوند.حشرات کامل را می توان به تدریج از اوایل اردیبهشت تا اواخر تیر ماه مشاهده نمود.زنجره های نر و ماده پس از جفت گیری تخمریزی کرده و نسل تابستانه را به وجود می آورند.

تخمریزی نسل تابستانه را می توان از اواسط تیر ماه تا اواخر مهر ماه مشاهده کرد.بنابراین این آفت در سال دو نسل دارد که به آنها زمستانه و تابستانه می گویند.

ماده ها در هر نسل حدود 100 تخم می گذارند.زمستان گذرانی 80 درصد جمعیت آفت به صورت تخم و کمتر از 10 درصد به صورت بالغ و پوره های سنین چهار و پنج می باشد.

.....................................

گزارش: اسما محمودی