۱۱ خرداد ۱۳۹۲، ۱۴:۲۶

کلان طرح تحقیقاتی اندیشه نامه متکلمان امامیه انجام می شود

کلان طرح تحقیقاتی اندیشه نامه متکلمان امامیه انجام می شود

«اندیشه نامه متکلمان امامیه» کلان طرحی از مجموعه طرح های پژوهشکدۀ فلسفه و کلامِ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که از سال 84 آغاز شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، اکبر اقوام کرباسی مدیر کلان پروژه اندیشه نامه متکلمان امامیه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: رسالت اصلی علم "تاریخ کلام" پاسخگویی به پرسشهایی درباره نقطه آغازین اندیشه کلامی امامیه و چگونگی پیدایش آن، ریشه ها و علل ظهور این دانش بین مسلمانان، فراز و فرود‌های آن در طول تاریخ و  نیز گروه ها و اندیشمندان جریان ساز و تراث بر جای مانده از ایشان و ... است.

وی افزود: تاریخ کلام، به عنوان تاریخ نحوه ای اندیشه و تفکر دینی، مطالعه ای میان رشته ای است که در روش، از روش های مطالعات تاریخی پیروی کرده و در ناحیه موضوع، برخلاف تاریخ نگاری های معمول، اندیشه و عقاید را موضوع خود می‌داند.

اقوام کرباسی با بیان این مقدمه در معرفی تاریخ اندیشه و تفکر، اذعان داشت: آنچه در پروژه «اندیشه نامه متکلمان امامیه» مد نظر قرار گرفته است، پژوهش به شیوه اندیشه شناسی تاریخی ـ تحلیلی است.

وی در ادامه صحبت های خود به برخی از ضرورتهایی که انجام این کلان پروژه را لازم و ضروری داشته اشاره کرد و از آنها به شرح زیر نام برد:

1. تجدید و بازسازی کلام اسلامی

2. فهم درست منابع دینی و ارائه آراء واقعی اندیشمندان امامیه

3.کشف و استخراج اندوخته های معرفتی در کلام امامیه

4. ضرورت به سامان رساندن پژوهشی متقن و روش مند به منظور ارائه متنی آموزشی در این حوزه

5. پاسخ گویی به مناقشات اعتقادی و تاریخی مطرح شده از سوی مخالفان شیعه

مدیر کلان پروژه «اندیشه نامه متکلمان امامیه» با بیان این مطالب گفت: اهمیت هویت این بحث و عدم انجام پژوهشی قابل ارائه و جدی در حوزه تاریخ کلام امامیه، بررسی تاریخ کلام امامیه به عنوان یکی از حوزه های علمی بر زمین مانده در مجامع علمی کشور را ضروری دانست و افزود: کارهای سامان یافته در این حوزه، آثاری جدی و قابل ملاحظه‌ نیستند و عمدتاً یا غیر علمی بوده و یا جنبه کلامی ـ جدلی آن‌ها بر جنبه تاریخی ـ تحلیلی شان برتری دارد.

اقوام کرباسی همچنین به اهداف این کلان پروژه اشاره کرد و با بیان اینکه هدف بلند مدت این طرح، فراهم آوری تمهیدات لازم برای تدوین «تاریخ کلام امامیه» تعریف شده است، دیگر اهداف این پروژه را اینگونه نام برد:

1. معرفی متکلمان برجسته امامیه در طول تاریخ کلام

2. تبیین علمی و تحلیلی از تاریخ کلام امامیه و بررسی روشمند و علمی مسیر تطور کلام شیعه از آغاز تاکنون

3. ردگیری تأثیر و تأثرات تاریخی اندیشه وکلام امامیه در طول تاریخ و در قبال دیگر فرق و ادیان

4. بازیابی و نوخوانی اندیشه اصیل شیعی و به دست دادن درست معارف اصیل شیعه در جهان امروز

5. پاسخگویی به شبهات و نقد‌هایی که بر تاریخ فکر و باورهای شیعه از درون و برون آن وارد می شود

6. ارایه درست و صحیح معارف شیعه امامیه، که به علت وجود رسوبات فکری گوناگون و متفاوت در طول تاریخ فکر شیعه، بسیار مشکل ساز شده است

اقوام کرباسی با بیان اینکه تدوین تاریخ بزرگ کلام امامیه، از زوایا و نواحی گوناگونی از قبیل: شخصیت های سامان بخش این تاریخ، جریان ها و مکاتب اعتقاداتی که از جمعِ متفاوت این شخصیت‌ها به وجود آمد‌ه اند، تراث برجا مانده از فعایت‌های کلامی این اندیشمندان و در نهایت موضوعاتی که اندیشمندان متکلم در طول تاریخ حول آن بحث و گفت ‌و گو کرده ‌اند، امکان پذیر است گفت: پروژه «اندیشه نامه متکلمان امامیه»، پژوهش در عرصۀ تاریخ کلام را از ناحیه متکلمان تاریخ ساز امامیه در دستور کار خود قرار داده است.

وی افزود: «اندیشه نامه متکلمان امامیه» علی رغم فعالیتها و آثار پراکنده ای که در تاریخ این رشته انجام شده است، نخستین حرکتِ جامع در بازشناسی اندیشه امامیه است که هم اکنون تنظیم شده و در حال اجراست. برای اجرایی شدن اهداف پروژه، در نخستین گام، متکلمان امامیه، در فهرستی بالغ بر هشتاد نفر و در قالب دوازده مدرسه فکری مشخص شدند تا ضمن شناخت مجدد آراء و اندیشه های آنان از نوآوریهای روشی و محتوایی ایشان در طول تاریخ پرده‌ برداشته شود.

وی یادآور شد: منظور از مدرسه در این طرح، در واقع به رویکرد علمی مجموعه ای از عالمان و دانشمندان اطلاق می‌شود که در یک رشته علمی و البته در یک پیوند هماهنگ با یکدیگر، میراثی جدید فراهم می‌آورند. در ضمن این مدارس از یک تقدم و تأخر تاریخی نسبی نیز برخوردارند. اولویت پروژه های این کلان طرح، در ناحیه نقاط تاریک تاریخ کلام تعریف شده تا مدارس فکری ای همچون: مدارس فکری مدینه، کوفه، قم و بغداد بیش از گذشته مغفول نماند و معرفی درست و صحیحی از اندیشه های متکلمان این مدارس به تصویر کشیده شود.

مدیر این کلان پروژه در رابطه با ساختار این اندیشه نامه توضیح داد: ساختار کلی تک نگاری های این پروژه، بر پایه دو محور عمده سامان یافته است: محور اول شناخت مجدد شخصیت متکلم در پرتو پس زمینه های سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی است و محور دوم اعتقادات و انگاره های کلامی و اعتقادی او را پوشش می‌دهد.

اقوام کرباسی در پایان صحبتهای خود به مشکلاتی که بر سر راه انجام این پروژه است اشاره کرد و دسترسی نداشتن به منابع اصیل کلامی در قرون نخستین تفکر، ناآشنایی برخی محققان با شیوه پژوهش و مطالعه در عرصه تاریخ تفکر و در نهایت کمبود دست مایه های علمیِ معتبر در حوزه مطالعات تاریخ کلام امامیه را از مهمترین آنها برشمرد.

کد خبر 2067578

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha