رابطه نماز با تواضع/ نماز وسیله دوری از تکبر است

به گزارش خبرگزاری مهر، تواضع يكي از ويژگي ها و خصوصيات نمازگزار است. انسان، تواضع را در پرتو نماز بدست مي آورد. يكي از اسرار نماز اين است كه خودبيني و تكبر را در هم مي شكند و درس تواضع در برابر خداوند را مي آموزد، زيرا نمازگزار در هر شبانه روز در هفده ركعت نماز واجب 34 بار پيشاني بر خاك و زمين مي نهد و به سجده مي افتد كه سمبل نهايت تواضع است و در سجده،خودش را همچون پر كاهي در ميان اقيانوس بزرگ مي نگرد، بلكه نقطه اي در برابر وجود بي نهايت خدا مي بيند و به اين ترتيب خود را بنده كوچك و ناچيز خدا دانسته و هرگونه خودخواهي و غرور را از خود دور مي سازد.

در اين باره حضرت زهرا(ص) مي فرمايد: خداوند ايمان را وسيله پاك شدن شما از آلودگي شرك و نماز را براي دوري و پاك نمودن شما از تكبر قرار داد". نماز گزار به و سيله نماز واقعي مي تواند به مقام تواضع برسد، زينت نماز همين تواضع است. پيامبر گرامي اسلام شيريني عبادت را تواضع و فروتني مي دانند و می فرمایند: هر كس كه براي خدا فروتني نمايد خداي متعال رتبه او را بلند گرداند.

افعال و اذكار نماز، بيانگر تواضع است و به و سيله اينها تواضع درنماز ايجاد مي شود. دعا و گريه از خوف خدا در نماز، بيانگر تواضع بيشتر در برابر عظمت خداوند است. ركوع حالت تواضع عبد در پيشگاه مقدس مولا است و ركوع نماز بيانگر اين معنا مي باشد كه عبد از آلودگي به كبر و منيت و خودخواهي و خودپرستي پاك است. ركوع درمان كبر و شكننده كمر شيطان و اظهار ذلت ذلیل به طور عملي در برابر خداوند است. خم شدن در ركوع نشانه فروتني، تواضع و خضوع است.

سجده با شرايط و سجده با خضوع و خشوع، سجده با حال، سجده با حقيقت، سجده اي كه همه هستي انسان آن را همراهي كند نشانگر كمال تواضع و بندگي عبد نسبت به خداي سبحان است. سجده، نهايت خضوع و تواضع و فروتني در مقابل خداوند است. سجده تذلل و اظهار كوچكي و خاكساري در برابر خداست.

مستحبات نماز و دعاهايي كه در نماز و در تعقيبات آن آمده، همه و همه تواضع انسان را بيشتر مي سازد. نماز روح تواضع و كوچكي در برابر خدا را در انسان زنده و تقويت مي كند و عظمت الهي را در جاي جاي قلب انسان برقرار مي سازد و هرگونه كبر وو نخوت را كه زشت ترين صفت حيواني است، از صفحه انسان مي زدايد. به اين ترتيب نماز وسيله پرورش بزرگترين فضيلت معنوي و تكامل مي گردد و آن فروتني و كوچكي در برابر خدا است كه موجب ارتقا مقام خواهد شد.

خداوند تبارك و تعالي در قرآن كريم سفارش مي كند كه در برابر مومنان متواضع و در برابر كافران سر سخت و نيرومند باشيد. امام صادق (ع) مي فرمايد: خداوند به حضرت موسي بن عمران عليه السلام-وحي كرد اي موسي! آيا مي داني چرا تو را كليم الله (همسخن) خودم كردم؟ موسي عليه السلام عرض كرد: نه! خداوند به او وحي كرد: اي موسي! من بندگانم را زيرو رو كردم و بررسي كامل نمودم، در ميان آنها هيچ كس را در برابر خود فروتن و متواضع تر از تو نديدم. سپس فرمود:اي موسي! تو هر گاه نماز مي گزاري، گونه خود را به عنوان تواضع، روي خاك بر زمين مي نهي.

به اين ترتيب مي بينيم از"كليم الله" بودن موسي، و اخذ اين مدال پر افتخار، تواضع او در نماز و غير نماز، در برابر خداوند بوده است و به طور كلي پرستش، آميخته با تواضع است و در نهاد هر انساني پرستش وجود دارد. اسلام، اين خواسته فطرت را به شيوه صحيح و منطقي،كه تواضع در برابر خداست، هدايت نموده است و هر گونه تواضع كاذب مانند تواضع در برابر بت ها و خدايان ساختگي را مردود شمرده است.به عبارت ديگر، اسلام آن تواضعي را كه موجب عزت نفس و پرواز روح و شكوفايي عوامل تكامل مي شود امضا كرده، نه آن تواضعي را كه موجب ذلت و خود باختگي و لگدكوب شدن شخصيت انسان مي شود.

در نتيجه يكي از مهمترين و برترين صفاتي كه يك نمازگزار بايد داشته باشد تواضع و فروتني است فروتني زيبنده هر نمازگزاري است. تواضع و فروتني و خاكساري، سبب برتري و بلندي آدمي مي باشد و برتري جويي موجب سقوط وي است. بنابراين خوب است انسان تواضع را در غير نماز هم همراه داشته باشد و در مقابل بندگان شايسته متواضع باشد.