به گزارش خبرنگار مهر، ماه رمضان امسال آغاز شد و این در حالی است که لحظه‌های پرفضیلت رمضان 92 همزمان است با 17 ساعت روزه داری در روزهای بلند و گرم تیرماه و قطعا اجر و پاداشی افزون برگذشته خواهد داشت.
امسال نیز سال اولی هایی وجود دارند که شاید در نگاه اول به نظر بیاید که نتوانند 17 ساعت روزه داری را تحمل کنند اما در عمل نشان می‌دهند که حقیقتا به بلوغ فکری رسیده اند. اما تشنگی و گرسنگی روزه داری در این روزهای بلند را می‌توان با دستور العمل تغذیه ای مناسب مدیریت کرد.
علی اکبر حق ویسی، کارشنان مسئول تغذیه مرکز بهداشت قم در گفتگو با خبرنگار مهر با تایید این امر، تاکید کرد که وعده های افطار و سحر می توانند نقش تعیین کننده ای در بهتر شدن شرایط روزه داری داشته باشند.
حق ویسی پیرامون بهترین شیوه باز کردن روزه هنگام افطار گفت: به دلیل اینکه 17 ساعت دستگاه گوارش و معده افراد روزه دار خالی و گرم است، توصیه می شود که هنگام افطار از یک لیوان یا یک فنجان آب ولرم که هم درجه با دمای بدن باشد استفاده شود، در این زمینه مصرف هرگونه آب یا شربت یا هر نوشیدنی سردی موجب می شود که دستگاه عصبی گوارش که 17 ساعت گذشته را بدون فعالیت بوده است دچار اختلال عملکرد شده و به هم بریزد، در کنار آب ولرم یا آبی که گرمایش گرفته شده باشد یا یک لیوان چای بسیار کمرنگ می‌توان از خرما نیز استفاده کرد.
حتی المقدور توصیه می‌شود که از شکر برای شیرین شدن شربت ها یا چای استفاده نشود چرا که شکر دارای انرژی زیادی است و باعث افزایش وزن می شود، پس به جای آن می توان از عسل، شیره انگور یا شیره خرما هم استفاده کرد.
طب سنتی ما چه نوع نوشیدنی هایی را توصیه می‌کند؟
طب سنتی استفاده از تخ شربت، خاکشیر، عرق بیدمشک را برای رفع عطش و جلوگیری از گرما زدگی در این روزها توصیه می کند اما بهتر است که در تهیه این شربت ها نیز تا جایی که امکان دارد از شکر استفاده نشودو از همان عسل و شیره انگور در کنار کمی گلاب استفاده شود، همچنین اگر روزه داران به خصوص سال اولی ها بتوانند با توجه به ذائقه خودشان از شیر نیز در هنگام افطار استفاده کنند بسیار مناسب است چرا که یک لیوان شیر منبع غنی از انرژی، پروتئین و انواع ویتامین است.
بهتر است هنگام افطار از چه غذاهایی استفاده شود؟
همچنین توصیه می شود که اگر افراد خیلی گرسنه اند هنگام افطار به انداز یک کف دست از نان به خصوص نان های سبوس دارد سنتی با یک سبد کوچک سبزی و به اندازه یک قوطی کبریت پنیر هم استفاده کنند، در مرحله بعدی وعده افطار که وعده اصلی است و بعضی ها به عنوان شام از آن یاد می کنند بهتر از غذاهای سبک مانند نان و مرغ، نان و عدسی و لوبیا، نان و ماهی و چنین وعده هایی در کنار نان استفاده کنند.
همچنین توصیه های علمی این است که از غذاهای سرخ کردنی مانند کوکو، شامی و کتلت و هرگونه سرخ کردنی دیگر استفاده نشود چرا که سرخ کردنی ها انرژی بالایی وارد بدن می کنند که موجب چاقی می شود و در کنار آن عامل رادیکال آزاد را که در روغن وجود دارد و می تواند نقشی مهم در ایجاد سرطان باشد در برداشته باشد، بنابراین حتی المقدور از غذاهای بخارپز، کباب شده، پخته شده در فر و جتی آب پز استفاده کنند، توصیه دیگر ما این است که تا زمان خواب ساعت به ساعت از آب استفاده شود و در پایان شب نیز وعده ای جزئی از میوه یا شیرو خرما مصرف شود تا نیاز بدن تامین شود.
همانطور که حتما اطلاع دارید در این روزها برگزاری مهمانی و افطاری دادن نیز افزایش می یابد، در این زمینه چگونه می توان وعده غذایی سالمی داشت؟
بله دقیقا اینگونه است و اتفاقا افطاری هایی که در مهمانی ها در نظر گرفته می شود عمدتا شامل برنج در کنار مرغ و کباب وحتی آش و حلیم است، اگر افراد قصد استفاده از حلیم را دارند یادشان باشد که بدون شکر و روغن استفاده شود و در مصرف وعده برنجی نیز سعی کنند از مصرف زولبیا و بامیه و اقلام و چرب و شیرین خودداری کنند، همچنین برنج و خورشت نیز متناسب با روغنی و نمکی که در آن ها استفاده شده باید کنترل شود.
شما به عنوان کارشناس تغذیه وعده سحر را چگونه توصیه می کنید؟
خب از نظر کارشناسان تغذیه مهمترین وعده در ماه مبارک رمضان وعده سحری است، در سحر باید غذاهایی مصرف شود که کربوهیدرات کافی داشته باشند، اقلامی مانند انواع نان سنگک، بربری، لواش و تافتون و حتی برگر، برنج و ماکارانی باید در این وعده باشند چرا که عمده افرادی که این غذاها را دریافت نکنند قند خونشان کاهش می‌یابد در طول روز بی حوصله اند و حتی دچار سردرد و سرگیجه هم می‌شوند، به ویژه سال اولی ها باید غذاهای پروتئینی مصرف کنند که شامل انواع گوشت قرمز، سفید و تخم مرغ است و در کنار آن می‌توان از انواع حبوبات هم بهره برد، همچنین استفاده از مغزهایی مانند مغز پسته، گردوو بادام نیز می‌تواند به روزه داران سال اولی کمک کند، خانواده هایی که وعده سحرشان برنج است حتما از یک پیاله ماست و کمی سبزی هم استفاده کنند، باید یادمان باشد که سحر معادل یک صبحانه کامل یا یک ناهار سبک است.
به نظر شما سال اولی ها در چه شرایطی نمی توانند روزه بگیرند؟
بچه های سال اولی تنها در صورتی که دچار سوتغذیه شدید یعنی لاغری و کم وزنی همراه با قد کوتاه باشند با تشخیص پزشک متخصص می توانند روزه نگیرند.
این امر در بزرگسالان چگونه است؟
در بین بزرگسالان هم کسانی مانند افرادی که دارای دیابت نوع 1 هستند و انسولین مصرف می کنند قریب به اتفاق نمی توانند روزه بگیرند اما شاید افراد دارای دیابت نوع 2 بتوانند با نظر پزشک متخصص روزه بگیرند و انسولینشان را در وعده های افطار و سحر مصرف کنند، افراد میگرنی از دیگر بیمارانی هستند چون روزه بدنشان بدون آب دچار افت قند خون و استرس می شود و میگرن هایی بدی برایشان پیش می آید نمی توانند روزه بگیرند ، افراد دیگری که بیماری هایی به غیر از آنچه ذکر شد دارند باید با نظر پزشک متخصص و با شرایط بدنی خودشان به امر روزه گرفتن یا نگرفتن توجه کنند.
.........................................
محدثه نجف زاده
نظر شما