خانه خرابی بناهای کهنسال در طالع کوچه های شهر/ دردسری فراتر از بافت های فرسوده

به گزارش خبرنگار مهر، ساماندهی، مقاوم سازی و یا بازسازی بافت های فرسوده شاید یکی از سوژه های پرطرفداری باشد که خبرگزاری ها و نشریات متعدد همواره به آن پرداخته اند و البته همواره از کندی سامان دادن این نابه سامانی ها گلایه کرده اند.

سازه های پیر و فرسوده ای که دیگر آنها را یارای ایستادن رو پای خود نیست و به تلنگری بند هستند.

در روزهای اخیر و با جلساتی که در استانداری کرمانشاه برای احیا و نوسازی این بافتهای فرسوده با حضور برخی مسئولان کشوری برگزار شده باز هم ضرورت اندیشیدن یک راهکار اساسی برای شبکه در هم تنیده ای از ساختمان ها و کوچه ها و گذرگاه های تنگ و تاریک شهر که زیرساخت های آنها اعم از لوله کشی آب شهری، فاضلاب و... پاسخ گوی جمعیت و عبور و مرور کنونی آنها نیست، بر سر زبانها افتاده است.

موضوعی که گستردگی و اهمیت پرداختن همزمان به آن از سوی نهادهای ذیربط و دستگاه های اجرایی و مشاوران مرتبط با آن این ضرورت را به وجود آورده که سیاست های یکسان، هماهنگ و سازگار با محیطهای بومی هر شهر اتخاذ شود و برای اجرای سریع و دقیق آن برنامه ریزی های لازم انجام گیرد.

برنامه ها برای ساماندهی بافت های فرسوده به زودی اعلام می شود

مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت فرسوده کرمانشاه به خبرنگار مهر گفت: اراده جدی در کرمانشاه برای نوسازی بافت های فرسوده به وجود آمده که با در پیش گرفتن سیاست های هماهنگ و با قابلیت اجرایی بالا از سوی دستگاه های مداخله کننده در این موضوع اقدامات مؤثری در آینده انجام خواهد شد.

پیمان رحیمی گفت: استاندار کرمانشاه پیگیر به ثمر رسیدن نوسازی بافت های فرسوده است و با دعوت از مسئولین کشوری مثل همین بازدید معاون بنیاد مستضعفان کشور و تیم های متخصص از بافتهای فرسوده شهر کرمانشاه، در حال برنامه ریزی مدونی برای نوسازی این بافتها هستیم که در آینده نزدیک این برنامه ها اعلام خواهند شد.

رحیمی از سرعت بخشی به روند تعیین تکلیف بافتهای فرسوده در صورت ورود هم زمان بنیاد مستضعفان و بخش خصوصی و البته پیمانکاران توانمند به عرصه خبر داد.

بافت های فرسوده با توجه به تعریفی که دارند و با توجه به اقداماتی که در روزهای اخیر انجام شده است در انتظار نوسازی خواهند ماند اما شهر کرمانشاه با معضلی یک قدم فراتر از بافتهای فرسوده روبه روست و آن هم بافتهای مخروبه ای است که شهر را با چندین معضل اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی روبه رو کرده اند.

خانه های متروک و ویرانی که مأمنی برای بزهکارها، معتادان و یا حیواناتی شده اند که روح و روان و بهداشت محیطهای اطراف خود را به مخاطره انداخته اند.

دردسر این ویرانه ها برای خانه ها و کوچه های اطراف آن و مردمی که در آن زندگی می کنند غیر قابل تحمل است. ویرانه هایی که شاید به دلیل کم توجهی به بافت های فرسوده تبدیل به مخروبه شده اند.

یکی از اساتید روانشناسی دانشگاه های کرمانشاه در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: تأثیر منفی ظاهر این خانه های ویران در رفتارهای روزمره ساکنین اطراف آنها بروز و نمود دارد و قابل اجتناب نیست.

فرهاد مهرپرور گفت: کارشناسان معماری نوین در جهان بدون مبالغه کارشناسان توانمندی در حیطه علم روانشناسی نیز هستند.

وی افزود: پرخاشگری، عدم کنترل و تسلط بر ذهن و رسوخ آشفتگی محیط به برنامه ریزی های روزمره افراد از تبعات اولیه فضاهای نامناسب شهری است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: محیطهای این چنینی درست شبیه یک دومینو شاخص های لازم برای زندگی سالم را فرو می ریزند. بهداشت، آرامش، امنیت  و ... به شکل کاملا محسوسی یکی پس از دیگری آسیب خواهند دید و تبعات آن به کل اجتماع سرایت خواهد کرد.

ساماندهی بافت های فرسوده در عین توجه به هویت فرهنگی شهر

به هر حال این شرایط حاکم در بسیاری از محله های قدیمی کرمانشاه یک واقعیت انکار ناپذیر است که در صورت عدم علاج سریع و قطعی آن شاهید تبدیل شدن بافتهای فرسوده به محله های مخروبه ای خواهیم شود که شاید درمان آن سخت تر از شرایط فعلی باشد.

البته در دل همین بافتهای کهنه آثاری از میراث شهری و فرهنگی مردم وجود دارد که کمی کار را برای مسئولین و دست اندرکاران امر مشکل تر می کند. یعنی باید در عین نوسازی بافتهایی که وجود دارند به گونه ای عمل کرد که میراث تکرار نشدنی از فرهنگ مردم و نماد تمدنی که در دل آنها نهفته است حراست و حفاظت شود.

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در همین رابطه به خبرنگار مهر گفت: در خشت خشت بسیاری از بناهایی که در همین بافتهای فرسوده هستند هویت و هنر این دیار نهفته است. بازسازی و نوسازی بافت های فرسوده باید با یک استراتژی دقیق عمرانی، فرهنگی و اجتماعی باشد تا این کار درست پیش برود.

نصرت الله سپهر گفت: کرمانشاه مهد بسیاری از معماری های منحصر به فردی است که در قلب همین بافتهای فرسوده هستند و مسئولین دست اندر کار آن باید برنامه ریزی خود را با در نظر گرفتن حراست از این گنجینه های تکرار ناشدنی تنظیم کنند.

وی افزود: تردیدی نیست که درصد بالایی از ظرفیت های جذب گردشگر به دلیل وجود همین سرمایه های فرهنگی نهفته در بناهای تاریخی است که باید آن را حفظ کرد.

دمیاد: بازسازی بافت قدمی شهر سرمایه گذاری های اقتصادی را تثبیت می کند

به هرحال و با توجه به همه جوانب هیچ دستگاه یا نهادی نیست که بر نوسازی بافتهای فرسوده تأکید نداشته باشد و بر ضرورت آن واقف نباشد، حتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که علاوه بر ملاحضاتی که دارد بر ضرورت کار تأکید می کند.

ضرورتی که استاندار کرمانشاه نیز ظاهرا برای آن برنامه ریزی ویژه ای دارد و بر تسریع آن تأکید می کند.

حجت الله دمیاد در گفتگوی کوتاهی با خبرنگار مهر اظهار داشت: بر ضرورت ساماندهی بافت های فرسوده شهر واقف هستیم و ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن را بررسی کرده و در حال برنامه ریزی و جمع بندی نهایی با نهادهایی هستیم که می توانند در این حوزه اثربخش باشند.

دمیاد سفر مسئولان بنیاد مستضعفان کشور به استان و بازدید آنها از بافتهای فرسوده شهری را بسیار مفید ارزیابی کرد و گفت: پیشنهادهایی را به مسئولان این سازمان ارائه کرده ایم که قطعا در تسریع روند کار مؤثر خواهند بود.

وی گفت: ساماندهی بافت های کهن و فرسوده کرمانشاه علاوه بر تأثیرات اجتماعی که دارد با جلب و تثبیت سرمایه های مالی و انسانی در حوزه اقتصاد نیز بسیار تعیین کننده است.

دمیاد بر ضرورت حفظ روح فرهنگی حاصل از معماری اسلامی و ایرانی تأکید کرد و گفت: برای این موضوع نیز باید همه جوانب را سنجید و بعد اقدام کرد.
..........................

گزارش از:  اسما معین
عکس از:  زینب بهرامی