احداث سد تامین آب شرب در محل دفع زباله/ انتظار آب سالم از سد باباحیدر نمی‌توان داشت

به گزارش خبرنگار مهر، کم‌توجه‌ای به عملیات‌ سازه‌ای مهار آب‌های سطحی و استفاده بیش از حد از منابع زیرزمینی، همواره در شمار مهمترین چالش‌های حوزه مدیریت منابع آبی در میان متولیان و دست‌اندکاران استان چهارمحال و بختیاری مطرح بوده است. آنها مهار و ذخیره‌سازی آب‌های سطحی در دریاچه سدهای کوچک و بزرگ را مهمترین راه برون‌ رفت از بحران آبی پیش‌روی بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب مردمان این منطقه اعلام می‌دارند.

صرف‌نظر از میزان صحت و نقش این ایده در حل چالش‌های آبی منطقه، به‌نظر می‌رسد جانمایی صحیح و انتخاب کارشناسی و اصولی محل احداث این سازه‌های آبی، نکته‌ای کلیدی و مهم در روند صحیح و پایدار دست‌یابی به اهداف تعیین شده در این بخش از مدیریت آبی منطقه باشد که بعضی اوقات مشاهده می‌شود به شکل شگفت‌انگیزی مورد غفلت طراحان اینگونه سازه‌ها قرار می‌گیرد.

سد غدیر شهرستان فارسان سدی است که برای تامین آب کشاورزی، آب شرب و صنعت روستاهای شهرستان فارسان وشهر فارسان بنیان نهاده شده است و نکته مهم این است که این سد در محل دفع زباله های شهر باباحیدر احداث شده و هم اکنون نیز زباله ها در این محل انباشته می شوند. حال اگر این سد هنگامی که آبگیری شود و شیرابه زباله ها به دریاچه پشت سد نفوذ کند می تواند سلامتی مردم منطقه را به شدت تهدید کند.

جانمایی صورت گرفته سد فاقد جامع‌نگری لازم بوده است

نایب رئیس انجمن زیست محیطی تسنیم در استان چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: چهارمحال و بختیاری یکی از استانهایی است که با توجه به مدیریت سالهای قبل آب شرب و کشاورزی آن بیشتر از آبهای زیر زمینی (حدود 80 درصد) تامین شده است و توجه ای به آبهای سطحی نشده است و این مهم مشکلات بسیار زیادی از جمله فرو نشست زمین و شور شدن آبها را در بر داشته است.

هومان خاکپور بیان داشت: سیاستهای جدید و ایجاد مشکلات در خصوص آبهای زیر زمینی مسئولان را به سمت استفاده از آبهای سطحی و جاری کرده است اما نکته مهمی که باید به ان توجه شود این است باید موارد بهداشتی، علمی و محیط زیستی و اجتماعی و... در منابع تامین آب مورد توجه قرار گیرد تا مشکلی در آینده پیش نیاید.

وی تاکید کرد: سد غدیر شهرستان فارسان چهارمحال و بختیاری یکی از سدهایی است که در راستای سیاست مدیریتی آبی( استفاده کمتر از آبهای زیر زمینی) بنیان نهاده شده و قرار است آب ذخیره شده در پشت این سد اضافه بر تأمین بخشی از نیازهای آبی بخش‌های صنعتی و کشاورزی منطقه، با ورود به شبکه‌های آب‌رسانی کمبود آب شرب ساکنان این شهرستان را جبران کند، اما متاسفانه جانمایی صورت گرفته فاقد جامع‌نگری لازم بوده و محل دفن زباله شهر باباحیدر سال‌هاست که در بالا دست مخزن این سد قرار گرفته است.

هومان خاکپور بیان داشت: مکانی که با آبگیری این سد، به زیر آب رفته و آلودگی‌های ناشی از شیرابه چندین ساله زباله‌های خانگی و صنعتی و بیمارستانی‌اش را وارد شبکه آب شرب مردم این دیار می‌کند و می‌تواند یک بحران میکروبی و زیست محیطی را را برای مردمان منطقه به‌دنبال داشته باشد و ماجرای تلخی که طراحان این سد فکر می‌کنند می‌توانند فقط با احداث یک خاکریز و جدا سازی محل دفن زباله از مخزن سد، مانع رخداد آن شوند.

این فعال محیط زیست تصریح کرد: محل احداث این سد مخزنی در سه کیلومتری غرب شهر باباحیدرو بر روی رودخانه سراب است که دو سرشاخه سراب(چشمه پرآب سراب) و بردی منابع اصلی تأمین کننده آب آن هستند.

خاکپور بیان داشت: انتظار است نهادهای متولی حوزه محیط زیست و بهداشت محیط، قبل از آنکه فرصت‌های پیشگیری از دست برود و سلامت مردم با تهدیدهای جدی مواجه شود، با ورود مؤثر به این موضوع و بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی سازمانی‌شان به وظایف و تکالیف خود در حوزه مراقبت از سلامت مردم عمل کنند.

شیرابه زباله ها به خاک و سنگ بستر نفوذ کرده است

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص اظهار داشت: سد بابا حیدر شهرستان فارسان با هدف تامین آب شهر فارسان و روستاهای تابعه بنیان نهاده شده است.

سعید یوسف پور ادامه داد: قبل از شروع احداث و محل احداث شد محل دفع زباله شهر باباحیدر بوده است و پیگیری های بسیاری توسط محیط زیست استان در این خصوص انجام شده است و اخطار به شهرداری باباحیدر نیز در این خصوص داده شده است و همچنین از سوی مراجع قضایی این مهم پیگیری شده است.

وی گفت: هم اکنون زباله های شهر بابا حیدر در محل بالا دست مخزن سد ریخته می شود و اتفاقی که در این محل افتاده این است که آلودگی شدید در این منطقه رخ داده است و شیرابه زباله ها به خاک و سنگ بستر نفوذ کرده است.

وی تصریح کرد: اگر سد بخواهد آبگیری شود الزاما باید زباله هایی که طی سالهای گذشته در این منطقه دپو شده است خارج شود و محل دفع زباله ایزوله شود.

یوسف پور گفت: سنجش آلودگی از بستر باید انجام شود و عملیات خنثی سازی قبل از آبگیری انجام شود که در آینده سلامتی مردم شهرستان فارسان را تحت تاثیر قرار ندهد.

وی در ادامه با اشاره به انعقاد تفاهمنامه های بین شهرداری باباحیدر و مجموعه آب منطقه ای، گفت: اقدامات لازم در راستای تفاهمنامه ها هنوز عملی نشده است و اقدامات در این خصوص انجام نشده است.

گفتنی است طول تاج سد این سد 624 متر و ارتفاع آن از سنگ بستر 68 متر و از نوع خاکی- سنگریزه‌ای است که عملیات اجرایی این سد از سال 1387 آغاز شده و به دلیل کمبود اعتبار هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.