به گزارش خبرنگار مهر، ارتباط گسترده‌تر میان موسسات آموزش عالی ایران و دانشگاه های خارجی در زمینه‌های علمی، آموزشی، چاپ کتاب و ارتباط بیشتر استادان و دانشجویان دانشگاهها می تواند نقشی انکار ناپذیر در افزایش سطح علمی دانشگاه ها داشته باشد.
ایران هم‌اکنون دارای 45 میلیون نفر جمعیت زیر 35 سال است و از این‌رو کشوری جوان و دارای ظرفیت بالای دانشگاهی محسوب می‌شود و به همین دلیل از افزایش همکاری‌های دانشگاهی با کشورهای دیگر استقبال کرد. هم‌اکنون جایگاه دانشگاههای ایران در سطح جهان خوب است و با وجود فشارها و تحریم‌های سیاسی که دسترسی دانشجویان ایرانی را به رشته‌ها و منابع علمی کم کرده است، دانشجویان ایرانی به دلیل پشتکار و دانش خود در همان رشته‌ها بیشتر پیشرفت کرده‌اند.
یکی از راه‌های به‌روزکردن سطح علمی و آموزشی در استان برقراری ارتباط با دانشگاههای خارجی و توسعه رشته‌هایی است که به شکل مشترک در دانشگاههای داخلی و خارجی تدریس می‌شود. از این رو برای برقراری ارتباطات بین المللی و افزایش توان علمی برای تبادلات دانشگاهی نیاز مند بررسی‌های لازم جهت شناخت وضعیت دانشگاههای سایر کشورها به منظور تدوین برنامه‌های همکاری با آنها در راستای سیاست بین‌المللی‌سازی دانشگاه ها است.
تدوین خط‌مشی‌ها و برنامه‌های مربوط به روابط و همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای دانشگاه با سایر دانشگاهها و مراکز علمی و تحقیقاتی بین‌المللی و شناساندن هرچه بیشتر دانشگاه در جوامع بین‌المللی هم از جمله راهکارهای رسیدن به اهداف فرا منطقه ای است.
آنچه که می تواند در رسیدن به یک دانشگاه بین المللی کمک کند برنامه‌ریزی لازم جهت ارائه خدمات به اعضای هیئت علمی دانشگاه جهت شرکت در کنگره‌ها، کنفرانس‌ها و سمینارهای بین‌المللی است. موقعیت‌یابی و پایش وضعیت شاخص‌های ارتقای دانشگاه در سیستم‌های بین‌المللی و پیگیری امور مربوط به آن هم نباید از چشم برنامه ریزان دانشگاهی دور بماند.
در این راستا برنامه‌ریزی، هماهنگی و اقدام در مورد دیدارهای رسمی مسئولان دانشگاه، اعزام مأموران و کارکنان واجد شرایط به خارج از کشور می تواند در کنار ارائه خدمات مورد نیاز برای سفر هیئت‌های رسمی دانشگاه به خارج و همچنین هیئت‌ها و مهمانان خارجی دانشگاه با همکاری دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی مثمرثمر باشد.
برنامه‌ریزی دیدارهای متقابل هیئت‌های علمی و پژوهشی، عقد موافقت‌نامه‌های همکاری و گسترش آنها، افزایش حضور اساتید و دانشجویان غیر ایرانی در واحدهای تابعه دانشگاه، تبادل نظر و تجربه با دانشگاههای خارجی در برنامه‌ها، ارتقای بهره‌وری و تسهیل تولید علم در صحنة جهانی، امضای قراردادهای همکاری پژوهشی بین‌المللی، کمک به آموزش دانش‌آموختگانی پویا و قادر به رقابت در بازار جهانی کار، کمک به ارتقای آموزش خلاق براساس تجارب بین‌المللی، تلاش در جهت جذابیت بیشتر دانشگاه برای اساتید و دانشجویان غیر ایرانی و مشارکت در ارتقای رتبه علمی دانشگاه در سطح بین‌المللی می تواند چشم اندازی روشن را برای آینده دانشگاه های هرمزگان در سطح بین المللی و بالابردن دانش و علم دانشجویان استان و کشور ترسیم کند.
برای بررسی وضعیت دانشگاه های استان هرمزگان در سطح بین المللی و بررسی راهکارهای عملی برای تحقق این اهداف نشستی با حضور دکتر احسان کامرانی رئیس منطقه 15 دانشگاه آزاد و دکتر مهدی باقری رئیس دانشگاه آزاد وادح بندرعباس در دفتر خبرگزاری مهر استان هرمزگان برگزار شد. در ابتدای این نشست پرسیدیم وضعیت همکاری دانشگاه آزاد در استان هرمزگان با دانشگاه های بین المللی چگونه است؟
برقراری ارتباط با دانشگاه های عربی حوزه خلیج فارس/آغاز رایزنی ها با دانشگاه های عمان
احسان کامرانی: در دانشگاه آزاد معاونت امور بین الملل وظیفه برقراری ارتباطات بین المللی را بر عهده دارد. در این مدت هم توانسته روابط دانشگاه ها و دانشکده ها را با سایر دانشگاه های بین المللی مرتبط برقرار کند. به طور مثال دانشگاه قزوین با یکی از دانشگاه های ژاپن ارتباط علمی دارد. متاسفانه در سالهای اخیر دانشگاه های بین المللی که در قشم و کیش با هدف جذب دانشجویان خارج از کشور راه اندازی شده اند نتوانسته اند به اهداف تعیین شده دست پیدا کنند. تعداد اندکی دانشجو خارج از کشور جذب این دانشگاه ها شده اند.
در استان هرمزگان نگاهمان این است که ابتدا با دانشگاه هایی که در حوزه خلیج فارس قرار دارند ارتباط برقرار کنیم. ولی حوزه روابط بین الملل حوزه ای است که به سیاستهای کلان بین المللی کشور مرتبط است. اگر فضای سیاسی کشور باز باشد دانشگاه ها و سایر حوزه ها هم می توانند در روابط بین المللی موفق عمل کنند. ولی اگر روابط سیاسی قوی با کشورهای دیگر نداشته باشیم تاثیر آن را در کاهش روابط بین المللی دانشگاه ها خواهیم دید.
احسان کامرانی رئیس منطقه 15 دانشگاه آزاد
وزارت امور خارجه در تمامی سفارتخانه ها و کنسولگری ها نماینده علمی دارد. در صورتیکه روابط بین المللی کشور باز و قابل قبول باشد، دانشگاه ها می توانند از طریق نمایندگان علمی حاضر در سفارتخانه ها و کنسولگری ها ارتباطات بین المللی خود را با دانشگاه های همطراز افزایش دهند. رایزنی هایی با نماینده علمی ایران در سفارت کشور عمان برای برقراری با دانشگاه های همطراز دانشگاه آزاد بندرعباس صورت گرفته است و بزودی این رایزنی ها در قالب تفاهم نامه رسمیت پیدا خواهد کرد.
دانشگاه آزاد واحد بندرعباس بین المللی می شود/همکاری با دانشگاه پاریس شمال 13
مهدی باقری: امروزه در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات مهمترین اصل بحث همکاری های بین المللی است. دانشگاه آزاد واحد هم از این قضیه مستثنی نیست. در بحث تربیت دانشجو در واحدهای برون مرزی اتفاقات خوبی افتاده است. واحد بندرعباس هم در همکاری های علمی همچون محیط زیست و شیلات ارتباطات خوبی با کشورهای ژاپن و کره جنوبی داشته است و سمینارها و کلاس هایی در بندرعباس با حضور اساتید ژاپنی برگزار شده.
مکاتبات و رایزنی ها برای تبدیل دانشگاه آزاد واحد بندرعباس به واحد بین المللی در حال انجام است که با پی گیری های صورت گرفته امیدواریم تا پایان سال جاری این واحد را در زمره واحدهای بین المللی معرفی کنیم. زیرساختها و امکانات دانشگاه آزاد واحد بندرعباس در حال توسعه هم راستا با نام بین المللی است. همچنین ایجاد ارتباط با دانشگاه های بین المللی همچون دانشگاه پاریس شمال 13 و قبرس در دستور کار قرار دارد.
مهدی باقری رئیس دانشگاه آزاد واحد بندرعباس
مهر: بهره گیری از ظرفیت های بین المللی در قالب تفاهم نامه ها چه کمکی به توسعه علمی دانشگاه های داخلی دارد؟ در بسیاری از مواقع دیده شده تفاهم نامه ها در حد امضا و قرار گرفتن در کشوی میز مدیران کارایی دیگری ندارد چه تضمینی برای اجرایی شدن این تفاهم نامه ها است؟
احسان کامرانی: در بحث تفاهم نامه ها ما هم دوست نداریم در حد امضاء دو طرف و جایی جز کشوی میز نداشته باشد. بدنبال انعقاد تفاهم نامه های اجرایی هستیم. تفاهم نامه هایی که در سطح بین المللی و دانشگاه تبادل می شود. اما نباید فراموش کرد این تفاهم نامه ها باید تابع فضای درونی کشور باشد.
فضای سیاسی، فضای بحث های بین المللی، در روابط میان دانشگاه ها هم تاثیرگذار است. روابط بین المللی اثرات بلند مدت دارد و نباید در ارتباطات بین المللی نباید منتظر جواب دهی کوتاه مدت بود.
تبلیغات سوئی علیه ایران در خارج از کشور انجام می شود. لابی های صهیونیستی از هیچ کوششی برای ایران هراسی و تخریب دریغ نمی کنند. در کشورهای اروپایی و دیگر ممالک آنچه در تلویزیون و روزنامه ها می بینند و می خوانند را باور می کنند از این رو یکی از اهداف دانشگاه ها تغییر دیدگاه آنها نسبت به ایران و فضای علمی و آموزشی است. وقتی در روابط آموزشی و علمی از انها دعوت می کنیم و از نزدیک واقعیت ها را می بینند خودشان می توانند به عنوان سفیران ایران در کشورهایشان تبدیل شوند. ایران امن ترین کشور خاورمیانه است و برای به باور رسیدن آنها باید دعوت و همکاری های دو جانبه را گسترش دهیم.
از سوی دیگر آنچه باید مورد دقت قرار گیرد، دانشگاه های خارجی با بررسی ظرفیت های استانی و دانشگاهی علاقمندیشان را برای همکاری اعلام می کنند. تبادل دانشجو در سطوح تحصیلات تکمیلی می تواند در تبادل علمی موثر باشد. نباید اینگونه هم فکر کنیم که خارجی ها چیزی بیشتر از ما دارند. نگاهمان باید اینگونه باشد تقابل دانش آنها با دانشجویان ایرانی موجب افزایش خودباوری در میان جوانان ایران شود.
مهر: با توجه به ظرفیت های صنعتی، معدنی و بندری در استان و نیاز آنها به تکنولوژی و دانش روز تا چه اندازه دانشگاه های استان از دانش و علم دانشگاه های بین المللی بهره برده اند؟
باقری: جایگاه علمی ایران نسبت به گذشته متفاوت است. علیرغم اینکه در تحریم ها آنها بسیاری از منابع علمی را بر روی دانشجویان ایرانی بستند. رهبر معظم انقلاب بر جنبش نرم افزاری و تولید علم تاکید فرمودند و دانشگاه ها با لبیک گفتن به امر رهبری امروز شاهد کسب رتبه 13 تولید علم و دانش در دنیا هستیم. با وجود اینکه در مباحث فرهنگی و اجتماعی همچنان دغدغه ها وجود دارد ولی در مباحث علمی جلوتر از برنامه در حرکت هستیم.
در حال حاضر حتی دفاتر دانشگاهی هم پای دانشگاه های مادر و بزرگ کشور سعی در برقراری روابط بین الملل داشته اند و از نظر توسعه یافتگی گامهای مهم و موثری برداشته اند.
استفاده از ظرفیت های خارجی محقق نمی شود مگر با توسعه کارگاه ها، آزمایشگاه ها به خصوص در حوزه فناوری ارتباطات گسترش یابد که بخشی وظیفه دانشگاه ها و بخشی باید از طریق وزارتخانه علوم حمایت و پشتیبانی شود.
کامرانی: سیاست های خارجی و بین المللی کشور رکن اصلی و تاثیرگذار در روابط سایر حوزه ها است. معتقدم تیم سیاسی دولت روحانی قوی و فعالیت هایش را بسیار خوب آغاز کرده است. خوشبینم که بتوانند در بحث روابط بین المللی قدم های مثبت و موثری بردارند. اما نباید فراموش کرد در سوی دیگر هم نیازمند زیرساخت های آموزشی و علمی قوی برای برقراری ارتباطات بین المللی در سطح دانشگاه ها هستیم.
ظرفیت استان اولین زیر ساخت برای توسعه دانشگاه در استان است. از ظرفیت طبیعی و همجواری با خلیج فارس و دریای عمان می توانیم به عنوان یک ظرفیت و جاذبه برای همکاری با دانشگاه های دیگر استفاده کنیم. دانشگاه های اروپایی بسیاری از اطلاعات کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس را دارند اما از شمال خلیج فارس اطلاعاتی در دست ندارند و علاقمند به تبادلات علمی و آموزشی در حوزه های شیلات، محیط زیست و طبیعی هستند.
معتقدم نباید نگاه بالا به پایین باشد و بگوییم دانشگاه های ما ضعیف هستند. در این بین تبادل اطلاعات دو طرفه و متوازن است. دانشگاه واحد بندرعباس در تجهیز دانشگاه به خوبی عمل کرده از سوی دیگر حضور دانشگاه های خارجی هم همراه با تجهیزات و وسایل کاری است که پس از اتمام فعالیت در استان برای اساتید و دانشجویان باقی خواهد ماند.
مهر: تا چه اندازه از ظرفیت های دانشگاه های استانی در صنایع استان بهره گرفته شده است؟
باقری: متاسفانه از ظرفیت های داخلی به خوبی استفاده نشده. ارتباط بین صنعت و دانشگاه همیشه یکی از چالشها بوده است. همیشه در این ارتباط چالش ها وجود داشت و به دنبال پیدا کردن راهی برای افزایش و بهره گیری مثبت از ظرفیت های دو طرف است.
یکی از شرایط دانشگاه های خارجی برای پذیرش و بورسیه کردن این است اعضای هیات علمی در داخل کشورشان یکی از مشکلات را بتوانند با تحقیقات علمی و پژهشی حل کنند. اما متاسفانه این دیدگاه در داخل کشور به ندرت وجود دارد. اعتبارات پژوهشی در راستای حل مسائل و مشکلات صنعت هزینه نمی شود. شکلی کلی آن تعریف سرفصل های کلی از بالا است ولی در استانها بخوبی به این مقوله توجه نمی شود.
هنوز از ظرفیت های داخلی به خوبی استفاده نکرده ایم منتهی در خیلی از موارد از ظرفیت های خارجی بیشتر از داخل استفاده شده. باید به این باور پذیری برسیم که دانشگاه های استانی ظرفیت حل مسائل و مشکلات را دارند. در برخی از صنایع و حتی حوزه انرژی شاهد ارائه کارهای پژوهشی به دانشگاه های خارج از استان بوده ایم.
ادامه دارد ...
نظر شما