دکتر محمد بقایی ماکان درمورد اینکه ترجمه در دوران بعد از مشروطه در ایران با چه انگیزه هایی صورت گرفت به خبرنگار مهر گفت: ترجمه از دوره مشروطه برای تنویر افکار عمومی شکل گرفت و نقشی مؤثر در این طریق داشت. غالب مترجمان در آغاز از زبان فرانسه ترجمه می کردند و از نخستین کتاب هایی که به فارسی ترجمه شد می توان از کتاب حکمت ناصری با ترجمه ال عازار فردی کلیمی بوده که گفتار در روش دکارت را به فارسی ترجمه کرد و برای اینکه خوشایند ناصرالدین شاه باشد آن را حکمت ناصری نامید.
وی افزود: کتاب های دیگری مثل حاجی بابای اصفهانی نوشته جیمز موریه به فارسی ترجمه شد و سپس ترجمه های محمد علی فروغی به بازار آمد که از زبان فرانسوی بود. در زبان عربی هم چهره هایی مانند احمد کسروی، آثاری را به فارسی برگرداندند و رفته رفته نهضت ترجمه در ایران قوت گرفت به طوریکه اکنون مترجمان برجسته ای در حوزه های مختلف چهره نمودند که آثارشان به لحاظ نگارشی اعتباری به متن اصلی داد.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی درمورد اینکه علت انتخاب موضوع برای ترجمه از سوی مترجمان دوره بعد از مشروطه چه بوده است هم عنوان کرد: مترجمان بر حسب آگاهی و ذوق خود آثار مختلفی را در ایران به زبان فارسی برگرداندند. برای مثال در زمینه تاریخ و علوم مرحوم احمد آرام در صحنه ادبیات داستانی محمد قاضی، شاهرخ مسکوب، ابراهیم بونسی از چهره های نامبردار ترجمه به شمار می آیند
بقایی ماکان در مورد اینکه به چه میزان موضوعات مورد ترجمه با نیازها و مسائل جامعه همگون بودهم یادآور شد: در بسیاری موارد ترجمه های انجام شده سبب رونق فعالیت های فکری و علمی شد. ولی متأسفانه در برخی از موارد هم لطمه هایی به فرهنگ خودی وارد آورد و گاه آنها را در سایه قرار داد و سبب شد تا برخی از تحقیقات خارجی که با فرهنگ خودی همخوانی نداشته است موجب کج اندیشی هایی میان کتابخوان هایی بشود که آگاهی درستی از فرهنگ خود نداشتند.
نظر شما