فرهنگ عمومی، بنیانِ فرهنگ هر ملت است

به گزارش خبرنگار مهر، فرهنگ عمومی یعنی اینکه آداب، رفتار و کنش‌های افراد جامعه بار فرهنگی داشته و در واقع آداب، رفتارهای اجتماعی، معاشرت و زندگی عمومی مردم آمیخته با "فرهنگ" باشد. بار معنوی این فرهنگ نیز ریشه در اعتقادات مردم دارد. به همین جهت، این باورها و اعتقادات، باید به طور صحیحی هدایت شود.

فرهنگ یک جامعه هویت یک جامعه است و هویت یک جامعه تمامی داشته های افراد آن جامعه را تشکیل خواهد داد. فرهنگ عمومی در گسترش و پیشبرد مقاصد جوامع در حال توسعه تاثیر زیادی دارد، فرهنگ، حقیقتی ناب در جامعه های انسانی است که باید در نگهداری آن تمام انسان ها کوشش کنند تا این حقیقت خدشه دار نشود. مظاهر فرهنگی مانند زبان و خط و امثال اینها تشکیل‌دهنده پیکره فرهنگ ملی است. مثلا عقاید، ویژگی های قومی و بومی، آداب اجتماعی، مواریث ملی و غیره ...ارکان و مصالح تشکیل‌دهنده فرهنگ یک ملت را تشکیل می دهند. رسانه های ملی نیز در تاثیر پذیری و تاثیر گذاری بخش های مختلف فرهنگ تاثیر زیادی دارند. نهادینه شدن فرهنگ درست، در جامعه به طراحی حساب شده برنامه‌ها، توجه به تمامی زوایای فرهنگ جامعه و فرهنگ عمومی، هماهنگی و همکاری دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی بستگی دارد.

پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت روز فرهنگ عمومی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به مناسبت امروز یعنی  14 آبانماه در رابطه با فرهنگ ایرانی گفت: جهان و جهانیان به فرهنگ ایرانی – اسلامی غبطه می خورند و صدای تحسینشان گوش جهانیان را پر کرده است و حیف است که چنین گوهری تار و کدر شود.

علی جنتی در این پیام به ذکر چنین مطالبی پرداخت: فرهنگ عمومی، بنیانِ فرهنگ هر ملت است. حقیقتی جاری در میان مردم که سده‌ها و هزاره‌ها را پشت سر نهاده و به مرور از آلودگی‌ها، پالوده و در کالبد جامعه نهادینه شده است. چنین فرهنگی در حکم ریشه درخت است که شیره خام را از خاک به شاخ و برگ می‌رساند و باری خوشگوار می‌آورد و بدون توجه به آن دیگر شاخه‌های هفت‌هنر برگ و بار چندانی نخواهند داشت.

فرهنگ عمومی بسانِ تار و پود فرشِ ایرانی و اسباب قوام و بقای آن است. قدر و اعتبار فرش ایرانی تنها به گل و بوته و رنگ و لعاب آن و تعریف و تمجید تاجران نیست بلکه به استحکام تار و پودی است که گل‌ها و گره‌ها را کنار هم نگه می‌دارد و زیبایی و ظرافت به ارمغان می‌آورد. اگر تار و پود فرش سست باشد دیری نمی‌پاید که شیرازه گل‌های زیبا و گره‌های با معنا از هم می‌پاشد و زیبایی و ظرافت رخت برمی‌بندد. استحکام و حیات و بقای فضائل اخلاقی و آثار فرهنگ و  هنری به این تار و پود گره می خورد.

جهان زیر آیین و فرهنگ ماست / سپهر روان جوشن جنگ ماست

حوزه فرهنگ حوزه مظلومی است

با این همه، حوزه فرهنگ حوزه مظلومی است که علی‌رغم اینکه مدعیان بسیار دارد همواره مدیریتی ضعیف و سلیقه‌ای را تجربه کرده است. بیش از پنجاه نهاد و سازمان خود را مدعی سیاست‌گذاری یا اجرای فرآیندهای فرهنگی‌هنری می‌پندارند. اما این مدعیان بیش از آنکه متکی بر نظریه‌ای مستند و مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی باشند خود را به مسائل حاشیه‌ای، خلق‌الساعه و تبلیغی چون تأسیس مؤسسات، برپایی نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و همایش‌ها مشغول کرده‌اند و مطالباتی چون مهندسی فرهنگی، پیوست‌های فرهنگی، سبک زندگی و نظایر اینها همواره در حد نظری و لفظ‌پردازی در رسانه‌ها معطل مانده‌ است

هر چند فرهنگ عمومی در ظاهر کم‌اهمیت به نظر می‌آید اما از منظر کارشناسی سنگ‌بنای فرهنگ هر جامعه است. تا تکلیف‌مان با کلیت فرهنگ و هنر و حدود معروف و مجاز عرف و شرع معین و تشریح نشود هر گونه فعالیت فرهنگی هنری در تقابل با بخشی از جامعه قرار می‌گیرد. از این رو، اهمیت این بخش دست‌کم به لحاظ ساختار اداری در نهادهای تأثیرگذاری چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار فراتر و مهم‌تر از سایر معاونت‌ها و سازمان‌هاست.

اگر از منظر فضیلت‌طلبی به فرهنگ رفتاری رایج بر جامعه امروز ایران بنگریم و با تعالیم ایرانی اسلامی‌مان قیاس کنیم خواهیم دید که بسیاری از رفتارها و عادت‌های عادی که در زندگی اجتماعی ما رواج دارد و به آنها پای‌بند و وابسته هستیم هم با فرهنگ ایرانی منافات دارد و هم با فرهنگ و معارف اسلامی به عبارت دیگر سبک زندگی ما در حال استحاله شدن است و این استحاله هم در کلام، هم در رفتار و هم در آثاری چون معماری و منظر شهری کاملا مشهود است.

آلودگی‌هایی مثل دروغ، تملق، دورویی، بدعهدی، استهزاء، تهمت، غیبت، تجسس در کار دیگران، بی‌نظمی، اسراف و افراط، نداشتن روحیة کار جمعی، کاهلی در کار و تمام نکردن یا رها کردن کارهای نیمه‌تمام که از گذشته‌های دور تاکنون با ضعف و شدت در جامعه ما رواج‌ داشته‌اند و در دهه‌های اخیر شدت گرفته‌اند برخی از نقاط ضعف فرهنگ رایج در جامعه امروز ما و مایه تاسف است. تقلید از مظاهر زندگی غربی و تغییر سبک زندگی به سبکی مصرف‌گرا را نیز می‌توان یکی دیگر از نقاط ضعف این فرهنگ به شمار آورد.

مظاهر ضعف فرهنگ عمومی در جوامع

افزایش آمار بزهکاری، سستی استحکام بنیان خانواده‌، کاهش اعتماد و امنیت درون‌اجتماعی نیز از مظاهر ضعف روزافزون فرهنگ عمومی است و نشان از کم‌کاری یا غفلت نهادهای متولی دارد.

در ره فرهنگ و آیینِ وطن غفلت مَورز / مُلک بی‌فرهنگ و بی‌آ‌یین درختی بی‌بر است

رونق فرهنگِ دیرین رهنمای هر دل ا‌ست / اعتبار دین و آیین پاسبان هر در است

این انفعال و کم‌کاری به هیچ عنوان پذیرفته نیست. من از همه فرهنگ‌دوستان و اهل تحقیق و تتبع می‌خواهم برای شناسایی ضعف‌ها و آسیب‌های فرهنگ عمومی و اعتلا و ارتقای این بنیان سترگ و این خاک فرهنگ‌آفرین وارد میدان شوند تا فرهنگ عمومی به مسیر اصلی اهداف خویش بازگردد.

مشورت با اهل فن در همه جا لازم و توصیه مؤکد قرآن است. همه چیز را همگان دادند به ویژه در حوزه فرهنگ عمومی که حوزه‌ای وسیع، متنوع با مدعیان فراوان است. برای ترمیم نقاط ضعف و آسیب های فرهنگ عمومی دست استمداد به سوی همه اهل نظر دراز می‌کنیم.

ز دانا و پاکان سخن بشنویم / بران سان که باشد بدان بگرویم

کز ایشان همی دانش آموختیم / به فرهنگ دل‌ها برافروختیم

فرهنگ عمومی مقوله ای پیچیده است

در ادامه مدیر عامل سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری کرج در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: فرهنگ عمومی، مقوله ای پیچیده و کارشناسی است که از انسانها از لحظه تولد تا زمان مرگ با آن ارتباط دارند و والدین قبل از تولد فرزندانشان برای رشد و تربیت آنها برنامه ریزی کرده و برای آموزش فرهنگ زندگی به نونهالان خود از هر تلاشی فرو گذار نیستند.

محمد جعفر جوادی آملی تاکید کرد: در هر جامعه ای فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها ریشه در باورهای مردم دارند و در ایران نیز این قاعده وجود دارد فرهنگ دینی بر زندگی مردم سایه گسترده و اکثر سازمان های فرهنگی رسالت آشنایی مردم با این فرهنگ را سرلوحه کار خود قرار داده اند.

مدیر عامل سازمان فرهنگی، هنری و ورزشی شهرداری کرج با اشاره به فرا رسیدن ماه محرم تاکید کرد: این فرهنگ سالهای سال است که در باور مردم ایران زمین نشسته است و امید آن داریم که عزاداری های مردم که به نوعی ترویج فرهنگ عاشورایی است مورد قبول سالار شهیدان قرار بگیرد.

جوادی آملی ادامه داد: فرهنگ عاشورایی یکی از عمومی ترین فرهنگ رایج بین ایرانیان است که با ترویج درستش ضامن پاسداری از دنیا و آخرت انسان ها خواهد بود.

وی با اشاره به رسالت های سازمان فرهنگی شهرداری کرج اظهار داشت: ما و همکارانمان در سازمان به دنبال ارتقای سطح امکانات فرهنگی و ورزشی در شهر برای شهروندان هستیم و با آسیب شناسی و هدفگذاری و برنامه ریزی و اجرا به دنبال رسیدن به سطح مطلوبی هستیم به طوری که مدیریت شهری کرج در زمینه اقدامات فرهنگی با سایر کلانشهرهای کشور روند رو به رشدی را دارد.

مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری و ورزشی در پایان افزود: شهرداری در زمینه ارتقای سطح فرهنگ و ورزش جامعه با دستگاههای زیادی همکاری دارد، به طوری که هم اکنون در هر یک از فرهنگسراها و خانه های فرهنگ حدود 25 نفر از کارشناسنان را به عنوان مدرس مشغول به کار کرده ایم، و همچنین احداث 2 مجموعه ورزشی در نقاط مختلف سطح شهر، احداث یک مجتمع فرهنگسرا در منطقه کلاک (منطقه 11 شهرداری کرج) با اعتباری بالغ بر 50 میلیارد ریال و همچنین یک مجموعه کامل ورزشی در 45 متری گلشهری با حدود 80 میلیارد ریال اعتبار (منطقه 5 شهرداری کرج) از جمله اقدامات در دستور کار سازمان است که ان شاء ا... به ثمر می نشیند.