آشنایی با عباس موسویان دریافت کننده جایزه بانکداری اسلامی از همایش علوم انسانی اسلامی

به گزارش خبرگزاری مهر، عصر دیروز 28 آبان ماه دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با اهدای اولین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به دو اندیشمند ایرانی و یک اندیشمند خارجی فعال در این حوزه به پایان رسید و حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدعباس موسویان از جمله کسانی بود که این جایزه بین المللی را دریافت کرد. در این گزارش بنا داریم با این استاد حوزه و دانشگاه بیشتر آشنا شویم.

زندگینامه و تحصیلات دکتر موسویان

دکتر سید عباس موسویان در 1339 شمسی در عجب‏شیر از بخشهای آذربایجان شرقى متولد شد. تحصیلات خود را در عجب شیر پی گرفت و از دوره دبیرستان به شهر تبریز آمد و در هنرستان صنعتی در رشته برق به تحصیل خود ادامه داد. در 1358 شمسی، در رشته برق وارد دانشگاه شد اما پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها، از 1360شمسی، به حوزه علمیه قم رفت و به تحصیل علوم دینی پرداخت.

وی همزمان در رشته اقتصاد نظری در دانشگاه مفید به تحصیل پرداخت و از 1368شمسی، به مدت ده سال به درس خارج فقه و اصول مشغول شد. در 1373شمسی، برای أخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته اقتصاد نظری وارد دانشگاه شهید بهشتی تهران شد و بعد از آن به تحصیل در دوره دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآن در همین دانشگاه مشغول شد. این اندیشمند اسلامی در 1382 شمسی، دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآنی خود را گرفت و موفق شد در سال 1384، مدرک دکترای فقه اقتصادی را از حوزه علمیه قم نیز دریافت کند.

برخی فعالیت های اجرایی و کتب منتشر شده

رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سالهای 1377 تا 1388، مسئول دفتر قم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سال 79،  مدیر گروه مدیریت مالی دانشگاه امام صادق(ع) از تیرماه 1391 تاکنون، مدیر گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از سال 83 تاکنون، مدیر گروه فقه اقتصادی مرکز جهانی علوم اسلامی از سال 1383 تاکنون و جانشین مدیرمسئول فصلنامه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تا به امروز از جمله فعالیتهای اجرایی این پژوهشگر حوزه اقتصاد به شمار می روند.

از جمله آثار علمی او می توان به کتاب پس انداز و سرمایه گذارى در اقتصاد اسلامى در سال 1376، بانکدارى اسلامى در سال  1378 که در چهار نوبت چاپ و در چندین جشنواره حائز رتبه شده است، کلیات نظام اقتصادى اسلام در سال 79، ربا و مسائل عصر حاضر (کار گروهی) در سال1380، پول و نظامهاى پولى در سال 1375، فلسفه اقتصاد اسلامى در سال 1378 و  بهره یا ربا(کار مشترک با دکتر موسی غنی نژاد) در سال 1384 اشاره کرد.

برخی مقالات منتشر شده

1) عقود با بازدهي ثابت، مشكل اساسي بانكداري بدون ربا تأليف همايش بانكداري اسلامي 1376

2) سپرده‌هاي انتقال‌پذير در بانكداري بدون ربا تأليف همايش بانكداري اسلامي 1377 تهران

3)  بررسي فقهي ـ اقتصادي ساختار بانکداري بدون ربا تاليف همايش بانكداري اسلامي 1378

4)  بهره بانك‌هاي دولتي تأليف مجله نامه مفيد شماره 12 مجله علمي پژوهشي

5) بهره بانکي همان رباست تأليف مجله نقد و نظر 1376 شماره13-14

6) توجيهات حقوقي و اقتصادي بهره تأليف مجله كتاب نقد 1378 شماره 11

7) بررسي فقهي ـ اقتصادي اوراق مشاركت جايگزين اوراق قرضه تأليف کنفرانس سياست‌هاي پولي و ارزي 1378 تهران

8) نظريه‌هاي ربا و بهره تأليف فصلنامه تخصصي اقتصاد اسلامي 1387 شماره 27 مجله علمي پژوهشي

11) فروش استقراضي سهام تأليف (مشترک) فصلنامه تخصصي اقتصاد اسلامي 1387 شماره 27 مجله علمي پژوهشی

10) طراحي ‌کارت‌هاي ‌اعتباري ‌در بانکداري ‌بدون‌ربا تأليف فصلنامه تخصصي اقتصاد اسلامي 1387 شماره 28 مجله علمي پژوهشي

11) تبديل به اوراق بهادار کردن دارايي‌ها در بانکداري بدون ربا تاليف کنفرانس سياست‌هاي پولي و ارزي 1389 تهران بيستمين‌کنفرانس

بی شک این رزومه پر محتوا که در این گزارش بدان اشاره شده؛ تنها بخشی از فعالیت های ایشان در حوزه اقتصاد اسلامی است و بیست سال پژوهش تاثیرگذار در این زمینه  باعث شد که اولین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به این پژوهشگر حوزه اقتثصاد اختصاص پیدا کند.

دکتر موسویان در طی این سال ها هم نظریه پردازی را جلو برد، هم نوآوری داشت

دکتر عطاالله رفیعی آتانی دبیر علمی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی که بارها اشاره کرده بود این جایزه به نوآوران و نظریه پردازان حوزه علوم انسانی اهدا می شود، در خصوص معیارهای انتخاب وی برای دریافت جایزه گفت: حوزه بانکداری اسلامی، حوزه مهمی در اقتصاد اسلامی است و امروزه حتی کشورهای اروپایی نیز به مقوله بانکداری اسلامی توجه می کنند.

وی ادامه داد: دکتر موسویان تجربه بیست ساله ای در حوزه بانکداری اسلامی دارند و تمرکز پژوهشی ایشان نیز دقیقا بر همین موضوع است و آثار زیادی در رابطه با اقتصاد و بانکداری اسلامی با پیگیری ها و ابتکار این دانشمند ایرانی به ثبت رسیده است.

رفیعی آتانی اظهار داشت: حجت الاسلام موسویان در طی این سالها هم نظریه پردازی را جلو برد، هم نواوری داشت و هم در فرآیند سیستم بانکی کشور مشارکت خوبی از خود نشان داد.

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة تصریح کرد: ایشان علاوه بر اینکه نظریه بانکداری اسلامی را جلوتر بردند، خودشان در طراحی سیستم بانکی و برنامه های ریزی های بانک مرکزی دخیل بوده و به طور قطع می توان گفت آثار ایشان منحصر به فرد است.

کتاب بانکداری اسلامی دکتر موسویان مرجع تدریس در دانشگاه

حجت الاسلام دکتر سیدحسین میرمعزی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی که دکتر موسویان را جز اساتید برتر ایران در حوزه اقتصاد دانست و گفت: سیدعباس موسویان از سال 59 وارد حوزه علمیه شد و در همان سال های ابتدایی علاوه بر تحصیل، به تدریس نیز پرداختند و جز اساتید موفق بودند.

وی ادامه داد: ایشان که فعالیت در زمینه اقتصاد را از سال 67 شروع کردند، هم مسلط به بحث های اقتصادی و هم مسلط به دانش حوزوی هستند و در سال 72 کتابی را تحت عنوان "ربا" به رشته تحریر درآوردند و جامعه مدرسین آن را چاپ کرد و عنوان جایزه کتاب سال را به خود اختصاص داد.

حجت الاسلام میرمعزی تصریح کرد: در این کتاب بحثهای فقهی و اقتصادی ربا با توجه به آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته بود.

این پژوهشگر حوزه اقتصاد عنوان کرد: پس از آن کتاب "سرمایه گذاری و پس انداز در اقتصاد اسلامی" را که توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسید را نوشتند و از همان جا وارد بحث بانکداری اسلامی شده و تا به امروز به صورت مداوم و مستمر در راستای مباحث بانکداری اسلامی مشغول به تحصیل و تحقیق هستند.

وی با بیان اینکه اولین کتاب ایشان در زمینه بانکداری اسلامی چندین بار به چاپ مجدد رسیده است، اظهار داشت: این کتاب به عنوان منبع درسی در دانشگاه های کشور تدریس می شود.

حجت الاسلام میرمعزی افزود: دکتر موسویان پس از آن وارد بحث بازارهای مالی شد و ابزارهای مالی را از منظر اسلام مورد بررسی قرار داد و از همین رو در حال حاضر به عنوان عضو شورای فقهی بانک مرکزی مشعول به فعالیت هستند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی پشتکار و وقت زیاد برای کسب علم، نوآوری و نظریه پردازی را از ویژگیهای حجت الاسلام موسویان عنوان کرد و افزود: ایشان ابزارهای زیادی را به بازار معرفی و ایجاد کرده و بسیاری از این ابزارها در کشور اجرا شد.

وی با اشاره به مورد نقد و بررسی قرار دادن بانکداری بدون ربا توسط این اندیشمند، ادامه داد: سیدعباس موسویان طرحی را برای بانکداری اسلامی ارائه کرد و حتی قانون آن را تدوین نمود و به مجلس ارسال کرد و این قانون با اصلاحاتی در مجلس تصویب شد.

حجت الاسلام میرمعزی بیان کرد: دکتر موسویان در رابطه با بازارها و ابزارهای مالی نظریات زیادی را ارائه کردند و به اعتقاد من مرجع پاسخ به پرسشهای کارشناسان در حوزه اقتصاد اسلامی به شمار می روند.

فعالیت ایشان در نوآوری و نظریه پردازی اقتصاد اسلامی همچنان ادامه دارد

دکتر محمدعلی متفکر آزاد اقتصاددان و رئیس کمیسیون اقتصادی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی نیز در خصوص ویژگیهای شخصیتی دکتر موسویان گفت: ایشان فردی بسیار متین، آرام، موقر، باحوصله، خوش رفتار و خوش خلقی هستند و به اعتقاد من انتخاب دکتر موسویان برای دریافت جایزه بین المللی علوم انسانی اسلامی، انتخابی شایسته است.

وی تصریح کرد: ایشان در حوزه اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی دارای تحصیلات و تحقیقات زیادی است و در حوزه بانکداری اسلامی به عنوان یکی از صاحب نظران شناخته می شوند و بسیاری از طرحهای ارائه شده از سوی ایشان در کشور به اجرا درآمده است.

متفکر آزاد بیان داشت: حجت الاسلام موسویان نظریات جدیدی را در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی به جهان عرضه نموده اند و فعالیت ایشان در نوآوری و نظریه پردازی اقتصاد اسلامی همچنان ادامه دارد.