پايتخت تاريخ و تمدن ايران ناشناخته مانده است/ارزانفود همدان در نوبت ثبت جهانی

به گزارش خبرنگار مهر، میراث فرهنگی به عنوان نمادی از هویت و تاریخ اجدادی است که برای هر قوم و تمدنی ارزشمند است و حفاظت و صیانت از آن از سوی هر ملتی با هدف حفظ و معرفی فرهنگ و تمدن خود به دیگران با تمام توان انجام می گیرد.

میراث فرهنگی به آثار مادی و معنوی به جامانده از گذشته گفته می شود که بر هویت فرهنگی یک جامعه انسانی دلالت دارد و از آن جهت قابل توجه است که در شناخت زندگی گذشتگان مفید و مؤثر است و برای مطالعه جوامع، اقوام و ملل گوناگون و بازشناسی آثار مادی تمدن ها و سیر تشکیل و تکامل آنها سندی با ارزش به شمار می آید.

میراث فرهنگی همچون آیینه ای است که جوامع، در مسیر پرتردد و پرحادثه که به پیشرفت و توسعه ختم می شود باید نیم نگاهی به آن داشته باشند بطوري كه در برنامه های توسعه محور امروزی، بزرگ ترین دغدغه آن است که چگونه می توان آثار تاریخی و میراث فرهنگی شکننده را به عنوان منبعی زنده، توسعه آور و هویت بخش با زندگی روزآمد مردم هماهنگ کرد.

ارزش های میراث فرهنگی در ابعاد ارزش هویتی، ارزش های هنری یا فنی،کم نظیر بودن، اقتصادی، ارزش کاربردی و ارزشهای آموزشی و اجتماعی قابل اشاره است و حال با این همه ارزشمندی میراث فرهنگی در اشکال و ابعاد گوناگون ضرورت حفاظت و صیانت و نگهداری از این آثار تا حدودی نمایان می شود.

در این راستا، شناسایی و ثبت آثار تاریخی در فهرست ملی گام مهمی جهت حفاظت از این آثار محسوب می شود.

هویت سازی و حفظ مواریث با ثبت ملی معنا پیدا می کند

در همين زمينه مديركل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان همدان با بیان اینکه ثبت ملی مقدمه ثبت جهانی شدن است، گفت: هویت سازی و حفظ مواریث با ثبت ملی معنا پیدا می کند چون پرونده تکمیلی برای اثر تشکیل می شود که آن پرونده حداقل در حافظه میراث ماندگار می شود.

عليرضا ایزدی با بیان اینکه ثبت ملی یک اثر شاید در عموم نمود خاصی پیدا نکند اما در حوزه کارشناسی ثبت یک اثر خیلی مشکل است، افزود: رایزنی هاي بسیاری صورت گرفت تا اينكه بالاخره مراسم عاشورا و عزاداری سنتی همدان در فهرست آقار ملي كشور  به ثبت رسید.

مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان همدان ابراز داشت: هر چقدر به صفحات ثبتی استان همدان بیافزاییم نشان دهنده قدرت و غنای فرهنگی اصیل استان همدان است.

وی با اشاره به حوزه ثبت جهانی و با بیان اینکه ثبت جهانی یک اثر یا آیین بسیار مشکل است، عنوان داشت: در حال حاضر با هزار مصیبت و شروط بسیار زیاد تپه هگمتانه و دست کندهای همدان را برای ثبت جهانی شدن پذیرفته اند.

علیرضا ایزدی ادامه داد: شهر سامن در استان همدان بدليل اينكه شهر جدیدی روی شهر قدیم بنا شده عملا منتفی می کنیم چرا که هزینه آزادسازی حریم آن بسيار بالا است و با توجه به وضعیت کنونی اعتباری ما نیز میسر نیست.

وي ادامه داد: با این وصف یک مجموعه از همدان برای ثبت جهانی ارائه و برنامه پذيرفته شد بطوريكه در این برنامه شاخص استان همدان، ارزانفود بود و سامن و قلعه جوق نیز به عنوان دو ارتباط برای آن تعریف شد تا بتواند مطرح شود که خوشبختانه این دو مورد را پذیرفته اند.

مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان همدان اظهار داشت: در دنیا سالی دو سهمیه ثبت جهانی برای ایران تعریف شده که یکی از این دو سهمیه قطعی و دیگری مشروط است.

در همدان جای یک ثبت جهانی خالی است

وی با بیان اینکه ثبت جهانی شدن یک اثر علاوه بر معرفی از سوی یک کشور توسط کارشناسان خارجی و بین المللی نیز مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد، ادامه داد: در همدان جای یک ثبت جهانی خالی است اما قطع یقین امیدواری بسیار زیادی به ارزانفود داریم چون مشکلات زیادی از آن برطرف شده و کارشناسان نیز چندین بار بررسی کرده اند که امیدواریم به سرانجام برسد.

ایزدی با اشاره به آثاری که در حوزه میراث فرهنگی ثبت ملی می شوند، یادآور شد: هر چیزی که نشان دهنده زوایای فرهنگی ما باشد چه خوراکی و چه آثار منقول یا غیرمنقول یا آداب و رسوم و بازی ها خود را موظف به ثبت آن می دانيم چرا که این موارد خرده فرهنگ هایی است که در یک ظرفی به نام ایران جمع شده است.

مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان همدان با بیان اینکه در حوزه جهانی شاخص، منحصر به فرد بودن اثر است، ابراز داشت: به طور مثال در حوزه میراث معنوی با وجود آنکه کشورهای دیگر شاید فرهنگ تعزیه و آنچه را که اتفاق می افتد قبول نداشته باشند اما نوع انجام آن هنر را پذیرفته اند.

وی ادامه داد: ورزش پهلوانی شاید در 99 درصد از جوامع دنیا بی معنا باشد اما در بحث ثبت جهانی شدن مورد قبول واقع و پذیرفته شد چون نوع منحصر به فردی از یک آیین و یک ورزش بود.

علیرضا ایزدی با بیان اینکه گنبدقابوس، تخت جمشید یا گنبد سلطانیه منحصر به فرد هستند، گفت: به نوعی می توان گفت ارزانفود همدان نیز منحصر به فرد از نوع شکل گرفته خود است و از جهتی نیز قدمت اثر بسیار مهم است.

آرامگاه بوعلی سینا و باباطاهر به هیچ وجه قابلیت ثبت جهانی شدن را ندارند

مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان همدان تاکید کرد: مهمترین آیتمی که متاسفانه بعضی غیرکارشناس ها در مورد آن سخن می گویند بحث حریم یک بنا است چرا که حتما باید حریم یک اثر برای ثبت آن آزاد شده باشد و منظر آن به هیچ وجه دچار مشکل نباشد.

وی با بیان اینکه برخی از بناها فعلا قابلیت ثبت جهانی شدن ندارد، ابراز داشت: آرامگاه بوعلی سینا و یا آرامگاه باباطاهر در همدان قابلیت ثبت جهانی شدن را به هیچ وجه ندارند اما شاید در 200 سال آینده اين اتفاق رخ دهد.

ارزانفود به طور قطع به ثبت جهانی می رسد

ایزدی گفت: در حال حاضر برای ثبت جهانی شدن آیتم اصلی استان همدان ارزانفود است که به طور قطع و یقین ثبت جهانی خواهد شد اگر چه پروسه زمان بری داشته باشد.

در همين زمينه یکی از اساتید دانشگاه بوعلي همدان در این باره گفت: میراث فرهنگی ما هویت و تمدن ما محسوب می شود که از جاذبه های گردشگری بوده و همه جهان را به سوی ما فرا می خواند لذا نباید اجازه دهیم فردی به این آثار تاریخی صدمه بزند.

احمد اميري با بيان اينكه حفاظت از آثار گذشتگان واجب است و برای حفظ و صیانت از آنها باید هزینه کنیم، اظهار داشت: اگر آثار تاریخی تخریب شود آبروی ما تخریب شده و دیگر چیزی از شخصیت و فرهنگ گذشته ما به جا نمی ماند زیرا ما محتاج گذشتگان و اجدادمان هستیم.

وي گفت: توجه به میراث فرهنگی و حفاظت و صیانت از آنها از مواردی است که همه کشور های دارای تمدن تاریخی و حتی کشورهایی که دارای تاریخ تمدن 300 تا 400 ساله هستند به آن توجه دارند و تلاش می کنند با معرفی آثار تاریخی خود، خویش را دارای فرهنگ و قدمت تاریخی نشان دهند.

وي ادامه داد: ثبت آثار در فهرست جهانی کار ساده‌ای نیست و مستلزم فعالیت‌های زیادی برای اثبات اهمیت جهانی آثار و مستندسازی وضعیت حفاظتی آنها است و علاوه بر آن، کشور متعهد شونده باید بتواند موفقیت‌های لازم را در سطوح مدیریتی ملی و محلی مربوطه برای پایبندی به الزامات ثبت جهانی جلب و آنها را مستند کند.