نقش مهم ایران و ترکیه در حل بحران سوریه/ تروریسم جایی در منطقه ندارد

در بخش دوم مصاحبه تفصیلی با "اومیت یاردیم" سفیر ترکیه در ایران، وی به سوالات خبرنگار مهر در مورد تحولات سوریه و همکاری ترکیه و ایران در راستای حل بحران این کشور پاسخ داد.

ایران و ترکیه مواضع مشترکی در مورد سوریه دارند از جمله اینکه بحران این کشور تنها از طریق سیاسی قابل حل است، ترکیه تا کنون چه گام هایی را در این راستا برداشته است؟

مسئله سوریه تنها موضوع مورد نگرانی ترکیه و ایران نیست، بلکه مسئله تمام منطقه و جهان اسلام است. این بحران انسانی بسیار مهم و حل آن از ضروری ترین مسائل امروز است. درگیری ها در سوریه موجب کشته شدن دهها هزار نفر، بی خانمان شدن میلیون ها نفر و مهاجرت صدها هزار نفر از جمله پناهنده شدن هفتصد هزار نفر به ترکیه شده است. در عین حال جنگ آثار مخربی بر صنایع، تاسیسات زیربنایی و زیرساخت های سوریه داشته و میراث تاریخی و فرهنگی این کشور را از بین برده است.

ترکیه نیز همانند ایران حل مسئله سوریه را بسیار مهم و حائز اهمیت می داند. ما خواهان برقراری صلح و امنیت و پایان درگیری های نظامی در منطقه که سوریه بخش بسیار مهمی از آن است، هستیم. در این راستا ایران و ترکیه تلاش های خود را به کار بسته اند. در واقع این دو کشور می توانند نقش مهمی در حل بحران سوریه ایفا کنند چرا که دو کشور هم منطقه بوده و مستقیما از مسئله سوریه متاثر می شوند. این موضوع در دیدارهای اخیر مقامات ایران و ترکیه مورد تاکید قرار گرفته است.

هر دو طرف در این موضوع اتفاق نظر دارند که حل بحران سوریه از طریق نظامی غیرممکن بوده و باید در اسرع وقت از طریق راه حلی سیاسی حل شود. در این میان ایران و ترکیه به نوبه خود سهم مهمی دارند و به تلاش در این راستا ادامه می دهند. هر چند ایران و ترکیه تا کنون توافق خاصی در مورد سوریه نکرده اند، اما گفتگوها برای دستیابی به چنین توافقی در جریان است و هر دو طرف می کوشند این مهم به واقعیت بپیوندد. ترکیه و ایران در مورد لزوم اعلان آتش بس در سوریه در اسرع وقت تاکید دارند که از جمله گام های بسیار مهم برای حل بحران است. این موضوعات مورد توجه هر دو طرف در نشست بین المللی که قرار است در ماه ژانویه در ژنو برگزار شود، قرار دارد.

آیا ترکیه برای نشست ژنو 2 طرح ویژه ای در دستور کار و یا موضع خاصی دارد؟

طبیعی است که ترکیه در نشست ژنو 2 حضور پر رنگی خواهد داشت و مواضع خود را بیان خواهد کرد. ژنو 2 در ادامه کنفرانس بین المللی سوریه در سال گذشته بوده و برای تعیین چارچوب کلی و نقشه راه برای آینده این کشور نقشی اساسی دارد. در این نشست نه تنها ترکیه بلکه تمام کشورهای شرکت کننده با طرح های خود حضور می یابند تا برای حل بحران سوریه به یک موضع واحد برسند. تلاش بر این است که این نشست گام مهمی برای دستیابی به این هدف باشد و به همین دلیل هیچ کشوری نمی تواند ادعا کند که به تنهایی راه حلی برای بحران سوریه دارد. نشست ژنو 2 به شکل مشترک می تواند برنامه ای برای پایان بحران طولانی سوریه ارائه کند.

موضع ترکیه در مورد فعالیت گروههای وابسته به القاعده در جنگ داخلی سوریه چیست؟

پیدایش تروریسم در سوریه از زمان آغاز درگیری های نظامی در این کشور در طول نزدیک به سه سال بوده است. این در حالی است که ما پیش از این با مسئله تروریسم در سوریه مواجه نبودیم. اما به دلیل حل نشدن بحران سوریه در زمانی کوتاه، پای گروه های تروریستی نیز به میدان این درگیری ها باز شد و با گذشت زمان حضور خود را پر رنگ تر کرد. متاسفانه با طولانی شدن بحران در سوریه، تروریسم بیش از پیش قدرت می گیرد زیرا هر جا بی نظمی و هرج و مرج باشد، زمینه برای فعالیت تروریست ها فراهم می شود.

بنا بر این حل بحران سوریه در حداقل زمان ممکن به حل موضوع تروریسم در این کشور نیز کمک می کند.

گروه های تروریستی از هر کشوری که باشند، جایی در سوریه ندارند. این اصلی اساسی است که ترکیه به آن باور دارد. به نظر ما در سوریه هیچ جایی برای نیروهای خارجی وجود ندارد. زیرا این گروهها به دنبال اهداف خود بوده و به هرج و مرج دامن می زنند و علاوه بر این به فعالیت های تروریستی می پردازند. ترکیه با هر گونه فعالیت تروریستی مخالف است چون خودش بیشترین ضربه را از تروریسم خورده است. ترکیه از قربانیان اصلی تروریسم است و همواره در داخل مرزهای خود با این معضل مبارزه می کند. تروریسم خطری نیست که تنها برای سوریه خطرناک باشد، این خطر برای تمام انسان ها است و مقابله با آن وظیفه ای همگانی است.

تاکید ما بر این است که گروههای تروریستی و خارجی جایی در سوریه ندارند. ما همواره بر این مسئله تاکید داریم، همچنین این موضوع در دیدار مقامات ترکیه با مقامات ایرانی مورد گفتگو قرار گرفته است. در بحث هایی که در رابطه با سوریه و با هدف یافتن راه حلی برای پایان بحران این کشور انجام می گیرد، تروریسم از جمل موضوعات مهم به شمار می رود.

آیا چندین مورد دستگیری اعضای القاعده در ترکیه، با فعالیت های تروریستی در سوریه مرتبط بوده است؟

من اطلاعی در این خصوص ندارم اما اگر ارتباطی نیز در این میان وجود داشته باشد، دستگیری آنها در راستای مبارزه با تروریسم اقدام خوشایندی است. اما اینکه آیا ارتباطی بین افراد دستگیر شده با گروههای وابسته به القاعده در داخل سوریه وجود دارد، مشخص نیست. آنچه که مسلم است امروز شمار زیادی از شهروندان کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و دیگر مناطق به سوریه رفته و فعالیت می کنند، برخی از اینها می توانند گروه های وابسته به القاعده باشند و یا اهداف دیگری داشته باشند. به همین دلیل است که ما اعلام می کنیم گروه های خارجی جایی در سوریه نداشته و نمی توانند در آینده این کشور نقشی داشته باشند.

ترکیه مرزهای خود را برای کمک به افراد بیگناهی که برای نجات یافتن از درگیری های نظامی گریخته اند، باز کرده است. در طول این مدت صدها هزار نفر از مردم سوریه از جمله کودکان، زنان و افراد مسن به ترکیه پناه آورده و در اردوگاه های آوارگان اسکان داده شده اند. این اردوگاه ها به هیچ وجه اردوگاه های مخفیانه ای نیست. ما بارها اعلام کرده ایم کسانی که تردیدی در این خصوص دارند می توانند شخصا به ترکیه سفر کرده و از این اردوگاه ها دیدن کنند. در آنجا بیمارستان، مدارس، مساجد و مراکز امداد رسانی وجود دارد. حال این که برخی رسانه ها مدعی شده اند اینها مراکز آموزش تروریست ها است.

در پاسخ به این اتهامات ما از همه دعوت می کنیم به اردوگاه های آوارگان سوری در مرزهای ترکیه بروند و با چشمان خودشان وضعیت را ببینند و با آوارگان گفتگو کنند. اینها افراد بی پناهی هستند که از جنگ گریخته اند و ارتباطی با تروریسم ندارند. اینها تنها در ترکیه نیستند، عراق، اردن و لبنان نیز با خیل این آوارگان مواجه هستند. در واقع کمک به این جنگ زدگان وظیفه همه است. همانطور که ایران نیز در سالهای جنگ عراق و افغانستان پذیرای میلیون ها پناهنده بود. وضعیت فعلی سوریه این چنین است و ارتباط دادن فعالیت های تروریستی با این اردوگاه ها با اهداف خاصی از سوی برخی رسانه ها دنبال می شود. ما اطلاع داریم که بخشی از این گروه های تروریستی از مرزهای عراق وارد سوریه می شوند. ترکیه و ایران برای مقابله با اقدامات تروریست ها در سوریه اتفاق نظر دارند چرا که بدون حل این معضل، یافتن راه حل مسالمت آمیز برای سوریه ممکن نیست. همچنین ما مخالف شرکت تروریست ها در کنفرانس ژنو هستیم. اینکه چه گروه هایی در این نشست حضور خواهند داشت، دقیقا مشخص نیست اما مطمئنا گروه های وابسته به القاعده و تروریست ها در بین آنها حضور ندارند.

در سفر اخیر وزیر خارجه ترکیه به ایران، آیا مقامات دو کشور توافق ویژه ای در مورد سوریه داشته اند؟

ترکیه و ایران در مورد مسائل بنیادی مرتبط با سوریه هم عقیده اند. هر دو کشور در خصوص حل بحران سوریه موضع مشترکی دارند. اما همانطور که مشخص است در مورد آینده تحولات سوریه برخی اختلاف نظر ها وجود دارد. در دیدارهایی نیز که بین مقامات ایران و ترکیه انجام شده این مسائل مورد گفتگو قرار گرفته است. با این حال مسائلی که مورد توافق و تاکید هر دو طرف است بسیار بیشتر و مهمتر از مسائلی است که بر سر آن اختلاف وجود دارد. در این راستا گفتگو ها برای رسیدن به یک موضع واحد ادامه خواهد داشت.

------------

ادامه دارد