ناتوانی اردبیل در جذب گردشگران سلامت/ نانی که دیگران می خورند

به گزارش خبرنگار مهر، نرخ قابل توجه مسافرت های درمانی و پزشکی اتباع آذری موجب شد تا تحقیقاتی میدانی از وضعیت رضایتمندی مراجعان از نحوه خدمات رسانی درمانی انجام شود. تحقیقاتی که در اسفند ماه سال گذشته در لحظه ورود اتباع آذری به مرز بیله سوار آغاز و با تکمیل آن در ماه های اخیر به نتایج قابل توجهی دست یافت.

با وجود اینکه افزایش مسافرت اتباع آذری به این استان به عنوان یکی از کلیدی ترین موضوعات کارگروه های مختلف با هدف توسعه توریسم به ویژه توریسم درمانی بوده است، مغایرت نتایج این تحقیقات با اظهارات مسئولان نشان می دهد اردبیل با وجود امکانات شاخص درمانی هنوز سهم اندکی از بیماران خارجی دارد.

بطوریکه ضعف اطلاع رسانی، ضعف برخورد عمومی با گردشگر، عدم ساماندهی هزینه های درمانی، عدم یکدستی مراکز درمانی بخش خصوصی و دولتی و بی توجهی به ابزارهای جامع اطلاع رسانی و معرفی امکانات درمانی موجب شده بسیاری از اتباع آذری این استان را ترک کرده و برای درمان به استان های دیگر سفر کنند.

هزینه کرد نامناسب در تبلیغات

از جمله مهمترین نتایج تحقیقات جهاد دانشگاهی استان در خصوص نحوه آشنایی با مراکز درمانی و امکانات درمان در کشور نقش حداقلی بروشورهای تبلیغاتی است.

بطوریکه بروشورها با 1.5 درصد، سایت های اینترنتی با هفت درصد، شبکه های برون مرزی با 20.3 درصد، سفر قبلی گردشگر با 25 درصد و آشنایی از طریق اقوام با 56.6 درصد دلایل مراجعه به کشور ایران برای درمان عنوان شده است.

موضوعی که به نظر می رسد بیانگر هزینه کرد نامناسب برای تبلیغات بوده و با وجود تاکید میراث فرهنگی استان اردبیل به عنوان متولی گردشگری مبنی بر چاپ و توزیع حجم قابلی توجهی از بروشورهای اطلاع رسانی از مراکز درمانی تاثیر ناچیزی در آشنایی مسافران داشته است.

علاوه بر این در حالی که اینترنت و شبکه های برون مرزی به سادگی می تواند تبلیغات را تا درب منازل ساکنان کشورهای همسایه بکشاند، غفلت از این مهم باعث شده اگر تبعه آذری به ایران سفر می کند بیشتر به دلیل آشنایی از طریق اقوام خود باشد.

نرخ افزایشی مراجعه به استان های دیگر

یکی از کارشناسان گردشگری استان اددبیل اعتقاد دارد که این موضوع موجب شده بسیاری از بیماران به دلیل عدم آشنایی از امکانات درمانی استان، به استانهای دیگر سفر کنند.

سعید مسلمی تاکید کرد: در حال حاضر شمار قابل توجهی از بیماران در اردبیل ساکن نشده و به استان های آذربایجان شرقی، گیلان، تهران، آذربایجتن غربی و... مسافرت می کنند.

وی معتقد است امکان توسعه توریسم درمانی در سایه ضعف تبلیغات به سادگی از اردبیل گریخته و با وجود پذیرش اولیه مسافر در مرز بیله سوار، نهایتا قسمت استان های دیگر می شود.

برخورد نامناسب پرسنل درمانی با اتباع آذری

علاوه بر این یکی از دلایل ماندگاری و تکرار سفر نحوه برخورد پرسنل درمان است که نتایج تحقیقات بیانگر خلاء قابل توجه در این حوزه است، چنانچه تنها 19.6 درصد از مراجعان از نحوه برخورد پرسنل درمانی به ویژه در مراکز دولتی رضایت مطلوب داشته اند.

این در حالی است که نرخ رضایت مطلوب از برخورد پرسنل مراکز اقامتی 48.1 درصد است. به عبارتی این تحقیقات نشان می دهد که هر کجا حضور گردشگر برای فرد در حکم سود آوری اقتصادی بوده است برخوردها مناسب بوده و حتی برخورد عامه مردم با رضایت 18.7 درصدی همراه است.

این کارشناس حوزه گردشگری استان معتقد است برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان بیمارستانها برای توجیه نحوه برخورد و تعامل با اتباع خارجی ضرورت ویژه دارد.

اعتماد به مراکز خصوصی درمانی

اما سیل مراجعه به سایر استان ها تنها دغدغه مدیریت توریسم درمانی در  اردبیل نیست بطوریکه تحقیقات گواه سنگینی وزنه اعتماد به مراکز خصوصی درمان به نسبت مراکز دولتی است.

مجری طرح سنجش رضایتمندی اتباع آذری در این خصوص تاکید دارد: 64.9 درصد رضایت از مراکز درمان بخش خصوصی و در مقابل 30.7 درصد رضایت از مراکز دولتی نشان می دهد خلایی در مراجعات درمانی مراکز دولتی وجود دارد.

اکبر قاسمی با بیان اینکه علت انتخاب ایران برای درمان در 68.9 مسافران به دلیل کیفیت بالای درمان عنوان شده است، تصریح کرد: نحوه رسیدگی به بیمار و همچنین کیفیت ارائه خدمات درمانی موجب شده است بسیاری از مسافران به مراکز درمانی بخش خصوصی مراجعه کنند.

وی تصریح کرد: علاوه بر این نوع بیماری نیز در انتخاب مراکز درمانی بی تاثیر نیست. تحقیقات نشان دهده که هم اکنون بیماری های قلبی با 17.3 درصد و ناباروری با 16.5 درصد بیشترین آمار بیماران مراجعه کننده است.

قاسمی با اشاره به عدم آگاهی گردشگران درمانی آذری از بسیاری امکانات موجود در استان تاکید دارد که به عنوان مثال بیماران آذری از میزان امکانات درمانی، تشخیصی و جراحی بیمارستان امام خمینی اردبیل به عنوان یکی از قطب های درمان بیماری های قلبی مطلع نیستند.

وی معتقد است اطلاع رسانی به بیمار می تواند علاوه بر صرفه جویی در هزینه های خود بیمار به دلیل سفر به استانهای دیگر، تاثیر قابل توجهی در اقتصاد استان نیز داشته باشد.

جلوگیری از ایجاد مرکز درمان ناباروری در بیله سوار

سرپرست سابق جهاددانشگاهی استان اردبیل اضافه کرد: علاوه بر این جهاد دانشگاهی نسبت به ایجاد مرکز درمان ناباروری با توجه به ضرورت آن در بیله سوار اعلام آمادگی کرده بود و مطالعات اولیه نیز انجام شد، اما درخواست تامین دفتر این مرکز مورد موافقت قرار نگرفته است.

وی با بیان اینکه مسئولان در این زمینه و علت موافقت نکردن پاسخ روشنی ندادند، افزود: با وجود اینکه 10 هزار نمونه پژوهشی از ایجاد یا عدم ایجاد این مرکز در گمرک بیله سوار مورد مطالعه قرار گرفته بود، ولی موفق به ایجاد این مرکز نشدیم.

قاسمی با یادآوری حمایت ویژه پژوهشگاه رویان از راه اندازی این مرکز در اردبیل ادامه داد: با این وجود در راستای توسعه فعالیت های این مرکز و ایجاد دفتر در گمرک بیله سوار سنگ اندازی می شود.

وی با بیان اینکه تنها 20 درصد از بیماران خارجی در اردبیل ماندگار می شوند، متذکر شد: نبود بسترهای درمانی مناسب موجب شده بسیاری از بیماران پس از ورود به استان اردبیل برای درمان به استان های همسایه به ویژه استان آذربایجان شرقی سفر کنند.

هزینه هایی که سلیقه ای اخذ می شود

اما در حالی که امکانات درمانی یکی از دلایل ترک اردبیل در مسافرت های اتباع آذری عنوان می شود، اخذ سلیقه ای هزینه ها از جمله مواردی است که تاکنون نه متولیان بهداشت و درمان استان و نه کارگروه بهداشت استان توانسته است گرهی از آن باز کند.

بطوریکه رضایت مطلوب تنها 24.4 درصد از مراجعان از هزینه های درمانی در حالی در آمارها ثبت می شود که مطابق اظهارات مسافران آذری یکی از دلایل شاخص ترک کشور خود و مراجعه به ایران هزینه های درمانی عنوان شده است.

نبود تعرفه مشخص درمان، اخذ هزینه های دو، سه و حتی پنج برابری از اتباع آذری، برخورد سلیقه ای با درمان بیمار و تشدید این مهم در بخش خصوصی به ویژه در بین پزشکان جراح به یکی از آشفتگی های کلان حوزه درمان ختم شده است. تاجایی که به نظر می رسد مسئولان بهداشت و درمان به این هزینه های باری به هر جهت تن داده اند.

در کنار این میزان رضایت از هزینه های سوغات و هدایا با 25 درصد، امکانات حمل و نقل بین شهری با 50.5 درصد، امکانات حمل و نقل درون شهری با 52.8 درصد و هتلها با 46.4 درصد به مراتب بیش از هزینه های درمانی رضایت بخش بوده است.

قابلیت توریسم درمانی اردبیل پنهان است

مجری طرح سنجش رضایتمندی اتباع آذری تصریح کرد: طرج پژوهشی بررسی دلايل مسافرت گردشگران آذربايجان به کشور با هدف كمك به برنامه ريزی در جهت توسعه گردشگری درمانی با رويكرد استفاده از پتانسيل های موجود در استان های مرزی شمال و شمال غربی ايران انجام شد.

وی افزود: نتایج این پژوهش نشان می دهد اگر اتباع خارجی در بدو ورود به کشور از طریق گمرگ بیله سوار به درستی راهنمایی و هدایت شوند، می تواند در رونق توریسم درمانی استان اردبیل و برخی شهرهای استان های همجوار موثر واقع گردد.

به گفته قاسمی گمرک بیله سوار پتانسیل بالای استان اردبیل در توسعه توریسم درمانی است اما به نظر می رسد چندان برای استان موثر واقع نمی شود و مسافران ورودی بیشتر، سایر شهرهای کشور را مقصد نهایی خود برمی گزینند.

وی معتقد است در زمینه جذب توریسم با یک خلاء هدایت و راهنمایی در گمرک بیله سوار روبرو هستیم که باعث شده است 64.2 درصد اتباع ورودی، تبریز را به عنوان مقصد درمانی و گردشگری خود برگزینند.

مجری طرح نظرشنجی از اتباع آذری با بیان اینکه تنها 24.6 درصد مسافران اردبیل و 4.2 درصد آنان شهرهای منطقه مغان را به عنوان مقصد خود برمی گزینند، افزود: به نظر می رسد که برنامه ریزی و چاره اندیشی های مناسبی باید در این خصوص در استان اتخاذ تا مقاصد اتباع ورودی و استان تامین شود.

در این نظرسنجی 48.2 درصد اتباع آذری اعلام کرده اند که بیش از چهار بار به ایران سفر کرده اند. در ادامه این نظرسنجی نیز تاکسد شده که 46.6 درصد تعداد مراجعات با نرخ بیش از چهار بار به دلیل درمان بوده است،  موضوعی که گواه وجود پتانسیل هایی پنهان برای توسعه صنعت توریسم درمانی در اردبیل است.

............................

گزارش: ونوس بهنود