آب زندگی بخش کانال های آبی در رگ های تالاب قوریگل/ قوریگل سرنوشت خشکسالی خود را با سیرابی عوض می کند

به گزارش خبرنگار مهر، با تصمیم متولیان امر تا شروع فصل زراعتي آتي حدود يك ميليون متر مكعب آب از رودخانه هاي هراب، نوجه ده كوه و صبري چاي با انتقال 70 ليتر در ثانيه آب به مخزن تالاب اضافه می شود.   

براساس این گزارش، به گفته کارشناسان عوامل زیادی از جمله یخ بستن کانال آبی که در سال 72 برای انتقال آب به این تالاب در فصل زمستان ساخته شد، مانع رسیدن آب به تالاب شده و بهره برداری از چاه های غیر مجاز نیز عامل دیگر خشکسالی این تالاب بوده است.  

 متوسط نياز آبي تالاب قوریگل در شرايط اكولوژيك حدود 4.5 ميليون متر مكعب است

مدير كل حفاظت محيط زيست آذربايجان شرقي در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نياز آبي تالاب بين المللي قوريگل بستان آباد گفت: تراز آبي تالاب قوريگل یکهزار و 915 متر از سطح آب هاي آزاد و متوسط نياز آبي آن در شرايط اكولوژيك حدود چهار و نیم ميليون متر مكعب است كه انتقال آب رودخانه هاي هراب، نوجه ده كوه و صبري چاي با دبي 70 ليتر در ثانيه تا شروع فصل زراعتي آتي حدود يك ميليون متر مكعب آب به مخزن تالاب اضافه خواهد كرد.  

بیوک رئیسی از سرازير شدن 70 ليتر آب در ثانيه به تالاب قوريگل خبر داد و گفت: به علت خشکسالی های اخیر که باعث خشکی تالاب قوریگل شده، 70 ليتر آب در ثانيه به تالاب قوريگل سرازیر می شود.

وی با اشاره به ضرورت اصلاح كانال صبري چاي در حد فاصل روستاي هراب و نوجه ده كوه و بالادست روستاي ايمناب براي بهره گيري از پتانسيل كامل آب هاي جاري دامنه هاي شرقي سهند به این تالاب گفت: در صورت مرمت كانال و جلوگيري از هدر رفت آب در مسيرهاي بدون كانال، مي توان تا 170 متر مكعب آب در ثانيه به قوريگل هدايت كرد.

مدير كل حفاظت محيط زيست آذربايجان شرقي ادامه داد: براي رسيدن به شرايط ايده آل از نظر ميزان آب در تالاب بايستي برنامه ريزي لازم براي برخورد قاطع با بهره برداري غير مجاز آب هاي زيرزميني در حوضه آبخيز تالاب قوريگل صورت پذيرد تا در فصول گرم سال قوريگل با بحران كم آبي مواجه نشود.

رئیسی نسبت به نجات این تالاب از خطر خشکی ابراز اميدواري كرد و افزود: نگراني ناشي از خشكي تالاب قوريگل جاي خود را با اميد به حيات پرشور تالاب عوض می کند.

فرسودگی بیش از حد کانال آبی و اشکالات فنی آن باعث نرسیدن آب کافی به تالاب قوریگل در فصل سرما شد

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در خصوص علت نرسیدن آب کافی به تالاب قوریگل گفت: در طول سه سال اخیر فرسودگی بیش از حد کانال آبی و اشکالات فنی آن باعث نرسیدن آب کافی از کانال آبی در فصل سرما شد.

میر محسن حسینی قمی افزود: امسال تالاب قوریگل با چالش جدی کم آبی مواجه و در حال خشک شدن کامل بود که با سرازیری70 ليتر آب در ثانیه از رودخانه هاي هراب، نوجه ده كوه و صبري چاي به این تالاب از خشک شدن آن جلوگیری می شود.

وی بهره برداری چاه های غیر مجاز را عاملی برای خشکسالی تالاب قوریگل دانست و ادامه داد: برای حفظ تالاب قوریگل از خشکسالی باید از بهره برداری چاه های غیر مجاز در اطراف این تالاب جلوگیری شود.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان گفت: سازمان آب منطقه ای باید بحث خشک شدن این تالاب را به صورت جدی پیگیری کند تا شاهد خشک شدن چنین پدیده اکولوژی و زیباشناسی استان نشویم.

حسینی قمی اضافه کرد: با سرازیری حدود 70 لیتر در ثانیه آب و با بارش های پیش بینی شده از تبخیر سالانه آب این تالاب جلوگیری می شود.

 خشکی تالاب قوریگل از 20 سال گذشته آغاز شده بود

مدیر کل آب منطقه ای آذربایجان شرقی در خصوص علل خشکی تالاب قوریگل در طی چند سال اخیر گفت: تالاب قوريگل يكي از تالاب هاي بين المللي است که بر اساس كنوانسيون رامسر ثبت جهاني شده  و علت اصلی خشکسالی آن كاهش روان آب ها در 20 سال اخير ناشي از تغييرات اقليمي و اكولوژيكي در منطقه بوده و با کاهش بارش ها، تغييرات دمايي، تغيير نوع و رژيم بارش ها و همچنين افزايش مصارف در حوضه آبريز، باعث تغییر در نوع و میزان تغذیه اين تالاب به صورت طبيعي شده است.

غلامرضا هاشمی اضافه کرد: سيستم آبرساني از سه حوضه آبريز شامل مجموعه اي از كانال ها، بندهاي انحرافي و لوله ها جهت انتقال آب از حوضه هاي مجاور در فصول غيركشاورزي به تالاب قوریگل در سال 72 اجرا شده است.

وی با اشاره به قدمت 10 ساله تاسيس مسیر انتقال آب که به علت برخي مشكلات سازه اي و هيدروليكي از بین رفته است، گفت: به لحاظ قدمت و برخي مشكلات سازه اي و هيدروليكي، مسير انتقال اب به تالاب در طول 31 كيلومتر بسيار فرسوده شده و بخشي از آن از بين رفته است.

مدیر کل آب منطقه ای استان با اشاره به مسیرهای جدید انتقال آب رودخانه های نوجه ده به سعيدآباد و هراب و صبري چاي به اوجان چاي گفت: با اقدامات آب منطقه اي و احداث 3 مورد بند انحرافي و 7 كيلومتر كانال، آب رودخانه هاي نوجه ده، هراب و صبري چاي به تالاب مي رسد.

هاشمی به اقدامات انجام شده توسط شركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي برای انتقال آب کانال های آبی به تالاب قوریگل گفت: شركت آب منطقه اي استان از سال 1380 عمليات لايروبي و تعميرات سالانه را با وجود شرايط سخت محيطي انجام داده و با به كارگيري ميرابان فصلي، آب رودخانه را ابتدا توسط يك بند انحرافي و كانال به طول 8/2 كيلومتر به رودخانه هراب منتقل نموده و پس از هم افزايي رودخانه هاي نوجه ده كوه و هـــراب توسط بند انحرافي دوم و كانال به طول چهار كيلومتر آب به رودخانه صبري چاي منتقل مي شود.

وی ادامه داد: در منطقه روستاي ايمناب از بند انحرافي سوم آب وارد كانال آبرساني به طول 5/3 كيلومتر شده و از زير جاده تبـــريز- بستان آباد عبور كرده و به تالاب قوريگل مي رسد. 

هاشمی انجام عمليات نقشه برداري و مطالعه خط آبرساني و تهيه طرح تعميراتي و علاج بخشي كانال ها و تاسيسات و تهيه نقشه هاي اجرايي، احداث كانال سنگي در منطقه روستاي نوجه ده كوه به طول 9/1 كيلومتر و حل مشكل سيستم انتقال آب در اين منطقه انجام تعميرات كانال انتقال در بخش هاي بحراني روستاي هراب و رفع مشكلات اصلي در اين منطقه با احداث كانال جديد به طول حدود 120 متر، لايروبي دستي كانال هاي انتقال آب در منطقه روستاي هراب به طول 4 كيلومتر، به كارگيري سه نفر ميراب فصلي براي آب اندازي كانال و آبرساني به تالاب قوريگل در زمستان و فصول يخبندان ارتفاعات سهند، از جمله اقدامات شركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي برای انتقال آب به تالاب قوریگل اعلام کرد و گفت: هزينه عمليات اجرايي این اقدامات حدود 9 ميليارد ريال بوده است.

100 هزار متر مكعب آب به تالاب قوريگل انتقال یافته است

وی اقدامات به عمل آمده در خصوص تعميرات کانال های انتقال اب به قوریگل نیز اظهار داشت: این عملیات از بیستم آبان ماه امسالصورت گرفته و آب با دبي60 ليتر در ثانيه در كانال آبرساني جاري بوده و انتقال آب به تالاب قوريگل از ابتداي آبگيري تاكنون به ميزان یکصد هزار متر مكعب انجام شده است.

مدیر کل آب منطقه ای استان ادامه داد: تاسيسات انتقال آب به تالاب شامل بندهاي انحرافي، لوله ها و كانال هاي انتقال است به علت غيراستانداردبودن، قدمت بیشتر و اشكالات متعدد سازه اي و هيدروليكي فرسوده شده و نياز به تعميرات اساسي با هزینه ای در حدود 9 ميليارد ريال دارد و اعتبار مورد نياز براي تكميل عمليات تعميراتي، حدود 30 ميليارد ريال است و در سال هاي اخير تست هاي بحراني و مشكل دار توسط شركت آب منطقه اي اصلاح شده است.

 هزينه آب رساني به تالاب قوريگل 10 هزار ميليون ريال در طول دو سال اخیر بوده است

هاشمی هزینه آب رسانی به این تالاب را در دو سال اخیر 10 هزار ميليون ريال ذکر کرد و با اشاره به تعداد چاه های غیرمجاز در اطراف تالاب قوریگل گفت: هشت حلقه چاه غيرمجاز در دشت قوريگل وجود دارد كه تاكنون دو حلقه از آنها مسدود شده و شش حلقه نيز در مراحل رسيدگی در مراجع قضايي است كه پس از صدور حكم قطعي نسبت به انسداد آنها نيز اقدام خواهد شد.

با توجه به اینکه تالاب قوریگل در چند سال گذشته با مشکل کم آبی مواجه شده بود اما امیدواریم با اقدامات کارشناسی شده از سوی متولیان امر و جلوگیری از بهره برداري هلی غير مجاز آب هاي زيرزميني در حوضه آبخيز تالاب قوريگل، این تالاب در نتیجه سرازیری آب رودخانه ها، سرنوشت نابودی خود را با زندگی دوباره و امیدبخش عوض کرده و در نهایت شاهد شکوه این تالاب زیبا در فصل گردشگری و همراه با آنها شاهد بازگشت مرغان زیبای این تالاب نیز باشیم که چندسالی بود مهاجرت کرده بودند.

...............................

گزارش از زهرا ناصران