دکتر محمد محمدرضایی، استاد پردیس قم دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد معنا و مفهوم وحدت حوزه و دانشگاه گفت: هنوز معنای مورد اتفاقی از وحدت حوزه و دانشگاه در بین نخبگان و متفکران و اندیشمندان ما وجود ندارد. اگر از اساتید دانشگاه و روحانیون و متفکران حوزوی بپرسیم، هر کسی به گونه ای به این سؤال پاسخ می دهد و وحدت را معنا می کند.
وی افزود: در سخنان حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به صورت شفاف به این موضوع پرداخته شد، ولی با این وجود مشاهده می شود اندیشمندان و متفکران، تفسیرهای متفاوتی در این باره حتی از نظر حضرت امام(ره) ارائه و دیدگاه خاصی در باب وحدت حوزه و دانشگاه به امام(ره) نسبت می دهند.
این محقق و نویسنده در ادامه سخنانش اظهار داشت: طبق تحقیقی که در این باره داشتم و فرمایشات حضرت امام(ره) را مورد توجه و دقت قرار دادم، مشاهده کردم حضرت امام(ره) به صراحت اعلام می دارند که وحدت حوزه و دانشگاه هم به ضرورت عقل و هم به ضرورت نقل است. ایشان معتقد است عقل انسانها حکم می کند که جامعه برای رسیدن به اهداف خود باید با هم متحد باشند اگر متفرق شوند و هر کدام به سمتی بروند نیروی شان خنثی می شود و نمی توانند به اهداف مورد نظر نائل شوند.
وی افزود: امام(ره) حتی بیان می دارند که اعضای یک جامعه مثل قطرات باران هستند که اگر این قطرات باران از هم جدا باشند نیرویی ندارند ولی وقتی با هم متحد شوند نیروی عظیمی ایجاد می کنند که می تواند کارهای بزرگی را انجام دهند. در نقل (قرآن و روایات) هم مسأله وحدت تأکید می شود که جامعه باید به سمت وحدت نیل پیدا کند. در آیات مختلف قرآن هم به این امر سفارش شده است و روایاتی هم در این باره تأکید کردند. وقتی قرآن کریم می فرمایند: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا» یعنی ای جماعت مسلمان شما حول محور و زیر پرچم قرآن و آموزه های دین با هم متحد شوید.
محمدرضایی تصریح کرد: حضرت امام(ره) معتقد است هنگامی که حوزه و دانشگاه به اسلام عمل کند یعنی در واقع الهی شود، «وحدت» به دنبالش می آید. یعنی وحدت، امر تبعی عمل به آموزه های دینی است. اگر حوزه و دانشگاه به آموزه های دین در حوزه اخلاق، تربیت، متون آموزشی عمل کنند یعنی به گونه ای باشد که تحقق آموزه های دین باشد و سبک و شیوه به شیوه دین باشد یعنی در حوزه تعلیم با تزکیه و تهذیب نفس همراه باشد و در دانشگاه هم همین طور وحدت حاصل می شود. پس به نظر حضرت امام(ره) اگر به آموزه های دین عمل کردیم به دنبال آن وحدت ایجاد می شود.
استاد دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه وحدت حوزه و دانشگاه یعنی ای دانشگاهیان و ای حوزویان سعی کنید به آموزه های دین عمل کنید، گفت: برای تحقق اهداف و آرمانهای دینی باید حوزه و دانشگاه با همدیگر کمک کنند تا وحدت ایجاد شود یعنی تعامل و همکاری به وجود بیاورند. با توجه به اینکه حوزه با آموزه های دینی بیشتر آشناست دانشگاه باید دست به دست حوزه دهد و حوزه هم دست به دست دانشگاه دهد تا این دو نهاد با هم بتوانند دیدگاه دینی را در عرصه های مختلف مشخص کنند و راهکار آینده حوزه و دانشگاه مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه نیاز دارد که مسیر اسلامی شدنش در همه ابعاد و نه فقط علوم انسانی مشخص شود، بیان کرد: بعضی از بزرگان معتقدند وحدت حوزه و دانشگاه در مسأله علوم انسانی است اما به نظرم در اخلاق، مدیریت، روش و تعلیم و تربیت و همه عرصه هایی که یک انسان در دانشگاه با آن مواجه است باید اسلامی شود فقط حوزه علوم انسانی نیست. حوزه هم همین طور، همه عرصه هایی که یک انسان در دانشگاه با آن مواجه است باید اسلامی شود.
وی افزود: حضرت امام(ره) به طلبه ها و حوزه ها بسیار تأکید می کردند که تزکیه نفس را جدی بگیرید. اگر علمی که می آموزیم علم توحیدی باشد ولی تزکیه نفس نباشد مورد نظر اسلام نیست. امام (ره) تأکید می کردند که آموزش با تزکیه همراه باشد و به حوزه این انتقاد را داشتند که به همه ابعاد جامعه توجه ندارند. استعمار در گذشته این دو قشر تأثیرگذار را از هم جدا کرد و طوری برنامه ریزی کرده بود تا اینها از هم جدا شوند. به حوزویان می گفت که دانشگاهیان دین ندارند و به دانشگاهیان می گفتند که حوزویان عقب مانده هستند. دست استعمار اینها را از هم جدا کرده بود.
وی با تأکید بر اینکه حضرت امام(ره) منادی وحدت حوزه و دانشگاه بودند، افزود: شاگردان ایشان مانند دکتر مفتح، دکتر بهشتی، آیت الله مطهری، دکتر باهنر و مقام معظم رهبری، آیت الله هاشمی و ... به سهم خود تلاش کردند تا وحدت را در جامعه ما محقق کنند، لذا ابتدا باید تصور روشنی از وحدت ایجاد شود و مقام معظم رهبری همسان با نظر امام(ره) نظری در باب وحدت حوزه و دانشگاه دارند و می فرمایند که محور وحدت باید توحید باشد و هر جا که تفرقه هست، شرک است. یعنی ایشان معتقدند که وحدت امر تبعی توحید است اگر زیربنای یک جامعه توحید باشد وحدت ایجاد می شود.
وی با تأکید بر اینکه همه مسائلی که دانشگاه با آن سر و کار دارد از جمله مسائل اخلاقی، مسائل مدیریتی، مسائل فرهنگی، مسائل اجتماعی، مسائل آموزشی و ... باید مطابق موازین و آموزه های دین باشد، اظهار داشت: به هر میزان که دانشگاه و حوزه به این امر عمل کردند وحدت ایجاد می شود. اگر حوزه و دانشگاه به اسلام در همه ابعاد عمل کنند وحدت ایجاد می شود.
نظر شما