"استاد-شاگردی" هم بایگانی می‌شود/ موج جدید توقف طرح‌های اشتغالی

به گزارش خبرنگار مهر، در زمان فعالیت دولت سابق طرحی در حوزه بازار کار و اشتغال کشور معرفی شد با نام "استاد - شاگردی نوین" که طی آن قرار شد بنگاه ها و واحدهایی که تمایل به جذب نیروی کار دارند به خاطرات دهه های قبل بازگردند و شاگرد بگیرند.

البته با این امتیاز که هیچ حقوقی به شاگرد نپردازند، وی را بیمه نکنند، افراد در زمان شاگردی از شمول قانون کار و حمایت های آن خارج باشند و خلاصه اینکه کارفرما به عنوان مالک و صاحب نیروی متقاضی کار هرگونه که خواست رفتار کند و در نهایت نیز پس از مدتی استفاده از شاگرد، وی را بدون اینکه مسئولیتی داشته باشد از کار رایگان برکنار کند!

طرح جذب نیروی کار رایگان

اما این شویه خیلی زود مخالفانی را در بدنه بازار کار کشور پیدا کرد، اما دولت سابق ضوابطی برای آن تدوین کرد و اجرای طرح استاد شاگردی نوین در کشور آغاز شد. گفته می شود از این طریق تاکنون 100 هزارنفر جذب شده و به صورت رایگان در واحدهای مختلف کشور مشغول به فعالیت هستند به این امید که شاید کارفرما آنها را پس از یک دوره استفاده رایگان، جذب کند.

منتقدان و مخالفان اینگونه کاریابی برای کارجویان می گویند ضوابط کارآموزی کارجویان در قانون کار وجود دارد و دیگر نیاز به تدوین مقررات جدیدی در اینباره نیست آنهم قوانینی که افراد را وادار به کار رایگان کند و شرایط یکجانبه ای برای کارفرمایان تعریف شود.

طبق قانون کار، کارفرمایان می توانند از نیروهایی تحت عنوان کارآموز استفاده کنند اما نه مانند استاد شاگردی طراحی شده در دولت دهم که افراد را مجبور به کار رایگان می کند، بلکه ضوابطی وجود دارد، کارفرمایان باید مبالغی را به افراد بپردازند، حمایت های قانونی درباره کارآموزان وجود دارد و در نهایت دولت نیز سهمی از کارآموزی افراد داشته و مبالغی علاوه بر کارفرما به افراد می پردازد که به اصطلاح طبق قانون کار همان کارورزی شناخته می شود.

کارشناسان بازار کار کشور می گویند هدف دولت سابق از دور زدن قانون کار و ایجاد ضوابط جدیدی با عنوان استاد شاگردی تنها برداشتن مسئولیت دولت در قبال نیروی متقاضی کار و توقف روند هزینه کردن دولت در این بخش بوده و از این طریق ضمن خروج کامل دولت از تخصیص اعتبار برای اجرای طرح استاد شاگردی، همه مسئولیت ها در قبال افراد را به صورت 100 درصد در اختیار کارفرمایان قرار دادند.

شکایت کارگران به دیوان عدالت

در ماه های گذشته مجمع عالی نمایندگان کارگر کشور شکایتی را در دیوان عدالت اداری تنظیم کرد و طی آن خواستار توقف اجرای طرح استاد شاگردی در کشور شدند و عنوان شد این طرح مغایرت های آشکاری با قانون کار دارد و نوعی برده داری نوین نیروی کار محسوب می شود.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، رویکردهای جدیدی نیز در بازار کار و اشتغال کشور حاکم شده و دولت دیدگاه های جدیدی رد این خصوص ارائه کرده است. به نظر می رسد پس از توقف اجرای طرح دورکاری و نامه نوبخت به دولت درباره لزوم متوقف شدن طرح دورکاری و پس از آن تغییر شیوه اجرای ساماندهی نیروهای شرکتی، اینبار دولت استاد شاگردی نوین دولت سابق را هم متوقف کند.

کارشناسان معتقدند استاد شاگردی مطرح شده توسط وزارت کار دولت سابق به مراتب ضعف ها و مشکلات جدی تری از دورکاری و ساماندهی نیروهای شرکتی دارد و این خواسته به حق نمایندگان کارگری کشور است که هرچه سریعتر دولت در این زمینه تدابیری را بیاندیشد.

در مهرماه امسال سازمان تامین اجتماعی نامه ای به علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نوشت و در آن مخالفت خود با ادامه طرح استاد شاگردی را به دلیل مغایرت های قانونی و همچنین مخدوش شدن روند درآمدزایی تامین اجتماعی اعلام کرد.

حال خبر می رسد این سازمان بار دیگر نیز در واکنش به نامه و درخواست مجمع عالی نمایندگان کارگر کشور درباره لغو اجرای طرح استاد شاگردی، پاسخ مثبت داده و یکبار دیگر نیز نامه نگاری با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را در این زمینه به نمایندگان کارگران یادآور شده و عنوان شد که درباره مغایرت های این طرح با قوانین کار و تامین اجتماعی با وزیر کار رایزنی و نامه نگاری شده است.

تامین اجتماعی هم به جمع مخالفان پیوست

آرش فراز در گفتگو با مهر با اشاره به وجود کارگروه مشترک بین مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران و تامین اجتماعی درباره طرح استاد شاگردی گفت: در آنجا موضوع استاد شاگردی مطرح شده و اغلب کارشناسان تامین اجتماعی نیز با ادامه اجرای این طرح مخالف هستند.

دبیرکل مجمع عالی نمایندگان کارگر کشور اظهارداشت: ما اخیرا نامه ای به تامین اجتماعی نوشتیم و در آن یادآور شدیم که کارآموز در حین کار مشمول قوانین کار و تامین اجتماعی است و از این طریق توضیح خواستیم که چگونه می توان استاد شاگردی را بدون حمایت های قانونی دنبال کرد.

فراز با تاکید بر عدم انجام وظایف ذاتی تامین اجتماعی درباره استاد شاگردی و در زمان مدیریت قبلی این سازمان ادامه داد: در هر صورت کارشناسان تامین اجتماعی اعلام کرده اند به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مغایرت های قانونی استاد شاگردی را اعلام کرده اند.

این مقام مسئول کارگری کشور با اشاره به اینکه اصل موضوع به بیمه اجباری نیروی کار برمی گردد گفت: با برداشتن چتر حمایتی قانون کار و تامین اجتماعی از طرح استاد شاگردی، عملا میزان درآمد تامین اجتماعی از محل بیمه افراد نیز کاهش می یابد.

دبیرکل مجمع عالی نمایندگان کارگر کشور بیان داشت: بنابراین به لحاظ درآمدی نیز تامین اجتماعی ادامه اجرای استاد شاگردی را به نفع خود نمی داند و این موضوع برای دخل و خرج خودشان نیز مشکل ساز است.

به گفته فراز، حمایت درباره کارآموزان همان است که در قانون کار وجود دارد و به همان صورت نیز باید اجرا شود. این مقام مسئول کارگری کشور درباره سرنوشت شکایت از این طرح در دیوان عدالت اداری نیز تصریح کرد: هنوز پاسخی از دیوان عدالت اداری دریافت نشده است.