به گزارش خبرنگار مهر، شهرام شفیعی در نشستی که عصر امروز 17 دیماه در خبرگزاری تسنیم پیرامون داوری آثار کودک و نوجوان جایزه شهید غنی‌پور برگزار شد یکی از اهداف این جایزه را حمایت از آثار تالیفی دانست و گفت: 90 درصد آثار منتشر شده ترجمه و تنها 10 درصد تالیف است. حالا جایزه شهید غنی‌پور با تمام اهمیتی که برای کارهای تالیفی قائل است چگونه می‌تواند به رشد این گونه آثار و پشتیبانی از نویسندگان کمک کند. چرا ناشران و نویسندگان ایرانی نباید کتابی بنویسند که مخاطب داشته باشد، مگر نه اینکه کتاب تالیفی به پشتوانه فکری نیاز دارد.
نویسنده «جزیره بی‌تربیت‌ها» با اشاره به اینکه نباید نسبت به کودکان بی‌تفاوت باشیم، گفت: در دیدار اخیری که مقام معظم رهبری با اعضای شورای عالی فرهنگی داشته اند شاهد توجه ویژه ایشان به مسائل فرهنگی، هنری، ادبی و آموزشی کودکان بودیم. حالا چقدر در سطح کلان استراتژی مملکت دغدغه کودک وجود دارد سئوالی است که هنوز در ذهن من حل نشده ولیکن موضوع فراتر از این است. ما باید جایگاه کودکان را در ذهن خود تصحیح کنیم، جایگاهی که در خانواده‌ها، کلاس‌های درس و نهادهای تصمیم گیرنده دارند.
وی در ادامه به امیرحسین فردی به عنوان محور و بنیانگذار شورای نویسندگان مسجد الائمه اشاره و بیان کرد: فردی با پایمردی ویژه‌ای که در سنگر ادبیات کودکان و نوجوانان داشت توانست این گونه از ادبیات را به آحاد مختلف جامعه معرفی کند.او در سالهای پایانی دهه 60 که اوج بالندگی «کیهان بچه‌ها» بود زمینه‌هایی را فراهم کرد که موجب رشد و گسترش ادبیات کودک شود. شاید به این دلیل که از دل ادبیات کودک و نوجوان برآمده و به مدیریت فرهنگی رسیده بود.
شهرام شفیعی یکی از مشکلات اساسی ادبیات کودک و نوجوان را «ایده زدگی» دانست و افزود: ما فرصت فکر کردن به بچه‌ها را نداریم. نمی‌دانیم بچه‌ها چه می‌خواهند و نیازشان کدام است بنابراین ادبیاتمان یا آموزشی و نصیحت گرا می‌شود یا ایده زده، انگار جان خیلی از ما با داستان گفتن کمتر آشنایی دارد در صورتیکه بچه‌ها دوست دارند خود را در آیینه آثار ما ببینند. آنها همچنان از ما داستان می‌خواهند.
نویسنده مجموعه «این قلب وحشی» با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم بچه‌ها را به خواندن کتاب مکلف کنیم، گفت: مرتب می‌گوییم کتاب دوست بچه‌هاست، باید ببینیم چند درصد کتاب‌ها با کودکان دوستی می‌کنند. وقتی بچه‌ها خود را در داستان‌های ما نمی‌بینند جذب رسانه‌های دیگر می‌شوند و تیراژ کتاب پایین می‌آید.
نویسندگان ما به این فکر می‌کنند که باید از کدام جشنواره جایزه بگیرند، کتابشان را کدام ناشر منتشر کند، یا کدام منتقد بر داستانشان نقد بنویسد اما به این فکر نمی‌کنند چه ارتباطی میان بچه‌ها و کتابشان برقرار می‌شود.
این داور جشنواره شهید غنی‌پور سلامت زبان، دوری از ایده زدگی و مسئولانه بودن را ملاک‌های داوری دانست و گفت: گاهی فراموش می‌کنیم که در کتاب آسمانی مان به قلم سوگند یاد شده است. قرار است این حکم، حکم ابدی باشد پس نباید فراموش کنیم که در جایگاه نویسنده در برابر بچه‌ها مسئول هستیم و باید به سلامت زبان وفادار باشیم به همین خاطر در جایزه شهید غنی‌پور کتاب‌هایی که از نثر شکسته استفاده کرده بودند را کنار گذاشتیم. همه بچه‌ها به لهجه تهرانی سخن نمی‌گویند. ما یک زبان معیار داریم که باید حفظ شود.
ناصر نادری یکی دیگر از داوران شهید غنی‌پور نیز با اشاره به اینکه در جشنواره امسال یک کار برگزیده و یک کار تقدیری معرفی می‌شوند، گفت: ما در سال 91 اثر بسیار شکوهمند یا شگفت انگیزی نداشتیم، کاری که در آن تفکر بزرگی نهفته باشد. از احساسات والایی سخن بگوید یا تصویرگری‌ها و خیال پردازی‌های ممتازی در آن به چشم بخورد. خیلی از داستان‌ها از طرح بسیار خوبی برخوردار نبودند اما به این فکر کردیم که معرفی آثار به عنوان برگزیده و تقدیری بهتر از معرفی نکردن آن است.
وی در ادامه ارزش ادبی یک اثر را مهم تر از عوامل دیگر دانست و افزود: اولین معیار ما ادبیات داستانی بودن کارها و کتاب‌های رسیده بود. ما به ساختار زبانی، خلاقیت و نوآوری، هماهنگ بودن با نیازهای کودکانه و ارتباط میان متن و تصویر توجه کردیم اما با توجه به اینکه خاستگاه جایزه شهید غنی‌پور مسجد است نسبت به موضوعات دینی، اجتماعی و شخصیت‌های ملی مذهبی مان نیز بی‌تفاوت نبودیم. حادثه مهمی چون دفاع مقدس بخشی از تاریخ انقلاب ماست اما در کتاب‌های سال 91 هیچ نویسنده‌ای به این رویداد تاریخی نپرداخته بود. اگر هم کتابی بود جنبه سفارشی داشت و با جوشش و خلاقیت همراه نبود. باید دید چرا شرایط بیرونی جامعه به گونه‌ای است که محرک و مشوقی برای پرداختن به مسائل این چنین وجود ندارد.
شهرام شفیعی در پاسخ به خبرنگار مهر که شما به عنوان یکی از داوران ایده زدگی را معیار اصلی داوری معرفی می‌کنید و نادری پرداختن به مفاهیم دینی و اعتقادی را اصل در جایزه شهید غنی‌پور می‌داند، آیا این دو منافی یکدیگر نیستند، گفت: منظور وجود ایده‌های هنری است، ما نمی‌خواهیم داستان را به یک ایده محدود کنیم. ساختار یکی از بزرگترین محصولات تخیل بشری است. آثاری که ساختار محکم داستانی ندارند به ایده زدگی پناه می‌برند. ما چگونه می‌توانیم به بچه‌ها فکر نکنیم و برای آنها قصه‌های خوب بگوییم.
نادری به پیشینه جایزه شهید غنی‌پور اشاره کرد و گفت: ما جمعی بودیم که بر مدار امیرحسین فردی می‌چرخید. در آن سالها جوانی به نام حبیب غنی‌پور که تازه قلم به دست گرفته و نوشته بود به جبهه رفت و به شهادت رسید. او می‌تواند بهترین راهنمای ما باشد. به همین خاطر جایزه شهید غنی‌پور از 13 سال پیش شکل گرفت تا فارغ از مسائل سیاسی و نگاههای ایدئولوژی به کتاب‌هایی که به ادبیات می‌پردازند و با نیاز و خواسته مخاطبان هماهنگ هستند توجه کنند.
نادری در ارتباط با انتخاب داوران جایزه شهید غنی‌پور گفت: در این 13 سال داوران اعضای شورای نویسندگان مسجد جواد الائمه بودند. در بعضی موارد نیز نویسندگانی از خارج مجموعه به جمع ما اضافه شده اند اما امسال با توجه به شرایط مالی تصمیم گرفتیم کسی از بیرون وارد جمع نشود.
او در ادامه و در مقایسه آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره در سال 91 و 92 گفت: تعداد آثار در سال 91 بسیار اندک بود گویی گرانی کاغذ و اقتصاد نشر تاثیر خود را بر کمیت آثار گذاشته بود.
نادری همچنین از انتشار بخشی ویژه برای امیر حسین فردی در کتاب «حبیب» خبر داد و افزود: مرامنامه ما همچنان دیدگاه‌های امیر حسین فردی فارغ از مسائل سیاسی است و ما به همه سلایق احترام می‌گذاریم. همچنین قرار است مجموعه‌ای از گفتگوها درباره فردی به صورت شناخت‌نامه منتشر شود.
نظر شما