به گزارش خبرنگار مهر، با آمدن ماه بهمن شور و هیجان خاصی به مناسبت برپایی انواع جشنواره‌های هنری و فرهنگی به ویژه جشنواره‌های بین‌المللی فجر در حوزه‌های سینما، تئاتر، موسیقی و تجسمی در كشور ایجاد می‌شود.
در این میان جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز به چشم می‌خورد؛ جشنواره‌ای برای هنری كه نسبت به سینما، موسیقی و تئاتر كمتر به‌آن بها داده شده است زیرا كه اولین جشنواره تجسمی فجر بعد از گذشت بیش از بیست سال از برگزاری جشنواره‌های فیلم و تئاتر و موسیقی شكل گرفت.
امسال شاهد ششمین سال برپایی جشنواره هنرهای تجسمی در رشته های نقاشی با موضوع انسان معاصر، خوشنویسی در گرایش‌های نستعلیق، شكسته نستعلیق، نسخ و ثلث با موضوع آزاد، نگارگری در سه گرایش نقاشی ایرانی با موضوع شعایر ایرانی-اسلامی و تذهیب و گل و مرغ با موضوع آزاد، مجسمه سازی با موضوع راه بی انتها و سرامیك هنری با موضوع آزاد در بخش ملی و بخش مکمل (فیلم مستند هنرهای تجسمی) هستیم.
153 هنرمند از 55 کشور در بخش بین‌المللی ششمین جشنواره تجسمی فجر در رشته های عکاسی، کاریکاتور، پوستر و تصویرسازی شرکت و آثار خود را برای دبیرخانه جشنواره ارسال کردند.
بخش بین‌الملل ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی در رشته‌های كاریكاتور در دو گرایش كارتون با موضوع هنر و چهره با موضوع سیاستمداران مطرح جهان، عكاسی در گرایش مستند با موضوع امید و شادی‌های زندگی، پوستر با موضوع انرژی و تصویرسازی با موضوع خانواده برگزار می‌شود.
ترکیه، برزیل، اندونزی، صربستان، رومانی، اتریش، ایالات متحده آمریکا، هند، روسیه، یونان، آرژانتین، آلمان، بلژیک، ایتالیا، بلغارستان، سوریه، کانادا، نیجریه، هلند، پرو، کوبا، استرالیا، کره‌شمالی، لبنان، مالزی و ... از کشورهای شرکت‌کننده در ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر هستند. داوری نهایی آثار بخش بین‌الملل توسط هیات انتخاب هر رشته و دو داور خارجی در هر یک از رشته‌های جشنواره انجام شده است.
امسال برای نخستین بار هشت داور خارجی در جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر حضور دارند.
در این دوره از جشنواره 110 اثر نقاشی از 94 نفر و 255 اثر خوشنویسی از 181 خوشنویس برای جشنواره پذیرفته شده و اسامی آنان در وب سایت رسمی www.ivafestival.ir درج شده است.
در رشته نقاشی با موضوع «انسان معاصر» یعقوب عمامه پیچ، احمد وکیلی، مجید حسینی راد، کاظم چلیپا و مرتضی افشاری 110 نقاشی را برای جشنواره انتخاب کردند.
در رشته عکاسی با موضوع «امید و شادی‌های زندگی» سیف الله صمدیان، محسن راستانی و عباس کوثری و در رشته پوستر با موضوع «انرژی» مهدی سعیدی، محمدرضا دوست محمدی و سید حسن موسی زاده انجام شده است.
در رشته خوشنویسی در گرایش نستعلیق غلامحسین امیرخانی، محمد سلحشور و علی شیرازی 133 اثر، در گرایش شکسته نستعلیق یدالله کابلی خوانساری، مجتبی ملک زاده و محمد حیدری 88 اثر و در گرایش نسخ و ثلث احمد عبدالرضایی، سیدرضا بنی رضی و علی رضاییان 34 اثر را برای جشنواره انتخاب کردند.
در رشته کاریکاتور در بخش کاریکاتور از بین 845 اثر رسیده به دبیرخانه جشنواره، 134 اثر از 11 کاریکاتوریست ایرانی و خارجی به جشنواره راه یافت که 97 اثر در بخش کارتون موضوعی با موضوع «هنر» و 97 اثر کاریکاتور چهره با موضوع «سیاستمداران مطرح جهان» است.
در گرایش کارتون کامبیز درم‌بخش، مسعود ضیایی زردخشویی و بزرگمهر حسین پور انتخاب آثار را انجام داده اند و در گرایش چهره جواد علیزاده، علیرضا پاکدل و نسرین عبدوشیخی انتخاب آثار را بر عهده داشتند و انتخاب آثار رشته تصویرسازی با موضوع «خانواده» را بهزاد غریب پور، پژمان رحیمی زاده و علی بوذری انجام دادند.
بخش فیلم مستند هنرهای تجسمی امسال 26 بهمن تا اول اسفندماه در سینما تك موزه هنرهای معاصر تهران به دبیری علیرضا قاسم‌خان برگزار می‌شود.
سید محمد مهدی طباطبایی نژاد(كارشناس فرهنگی و مدیر عامل مركز گسترش سینمای مستند و تجربی)، مهرداد اسكویی( مستندساز و عكاس)، ارد عطارپور( مستند ساز و پژوهشگر)، منوچهر معتبر(طراح و نقاش) و محمد تقی جلیلی(نقاش و كارگردان فیلم در حوزه آموزش) انتخاب و داوری آثار فیلم های مستند هنرهای تجسمی ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر را بر عهده دارند.
اما باید گفت که جشنواره امسال درحالی برگزار می‌شود كه دولت یازدهم به تازگی روی كار‌آمده است.
در آغاز، جشنواره ششم با حاشیه استعفای یكی از مدیران باتجربه جشنواره فجر و عدم پذیرش استعفای وی مواجه شد. سید عباس میرهاشمی دبیر کل جشنواره که به سبب تغییر در برنامه‌ریزی و بودجه جشنواره امسال استعفا داده بود که با موافقت مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد مواجه نشد دوباره در راس سمتی قرار گرفت که سالها به آن مشغول بوده است و دبیری چهار دوره از جشنوراه فجر را در کارنامه خود دارد.
علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد، استعفای دبیر كل جشنواره فجر را نپذیرفت و دراین‌باره گفت: اصولا مدیران دولت در جریان های تغییر دولت در حال تغییر هستند اما افرادی كه در جریان فعالیت های هنری بویژه جریان های مستمر و مداوم مانند جشنواره تجسمی فجر هستند، لازم است كه باثبات، بدون دغدغه و با احترام كارشان را ادامه دهند، بنابراین استعفا یا هرگونه كناره‌گیری منتفی است.
میرهاشمی در مورد این استعفا گفت: وقفه‌ای در جریان برنامه‌ریزی‌ها پیش آمد که باعث گلهمندی شد و به استعفای بند‌‌‌ه انجامید اما با افزایش 60درصدی بودجه و برای جبران این وقفه، ارسال آثار را تا هفتم د‌‌‌ی‌ماه تمد‌‌‌ید کرد‌‌‌یم.
ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر بر اساس رشد 60 درصدی بودجه و با رقم بودجه یک میلیارد و 300 میلیون تومانی برگزار می‌شود.
موسسه فرهنگی هنری صبا، فرهنگسرای نیاوران و موزه هنرهای معاصر، میزبان ششمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر هستند و تاكنون 24 استان کشور هم برای حضور در این جشنواره اعلام آمادگی کرده اند.
ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در بخش ملی (نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، سرامیک هنری و مجسمه سازی)، بین‌الملل (عکاسی، کاریکاتور، پوستر و تصویرسازی) و مکمل (فیلم‌های مستند هنرهای تجسمی 14 بهمن تا 5 اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود.
این جشنواره در حالی برگزار می‌شود که امسال سومین سالی است که از اهدای نشان عالی تجسمی که در دوره های اول تا سوم جشنواره به هنرمندان نامی این حوزه تعلق می‌گرفت خبری نیست و هنرمندان این عرصه امیدوارند که با روی کار امدن دولت یازدهم که شعار «عدالت و امید» را برای خود برگزیده این جایزه را دوباره راه‌اندازی کنند.
یادی از گذشته، جشنواره‌های اول تا پنجم
دوره اول: امیدی به آینده هنرهای تجسمی
جشنواره تجسمی نخستین دوره خود را با موضوع «امید به آینده» در سال 87 سپری كرد.
اولین دوره جشنواره فجر با وجود برخی انتقادها و گلهمندی تعدادی از هنرمندان نسبت به زمان فراخوان و تاخیر در اجرای برنامه‌ها و بی اطلاع بودن بسیاری از آنان از اعلام فراخوان، ولیكن كسی از عدم كیفیت آثار سخنی به زبان نیاورد.
دوره دوم: حذف ونیز و دادن پول به جای سکه
جشنواره تجسمی فجر هنوز مهمترین رویداد حوزه تجسمی در کشور شناخته می‌شد و در این دوره با دو تفاوت عمده کارش را آغاز کرد؛ یکی اینکه این جشنواره در دوره اول فقط در تهران برگزار شد ولی در این دوره به جز تهران، خوزستان، سمنان، یزد و گلستان هم میزبان این جشنواره شدند.
در این دوره از جشنواره فجر در همه رشته‌ها موضوع آثار آزاد اعلام شد و تنها در رشته عکاسی آثار با موضوع آداب و رسوم و فرهنگ اقوام ایرانی ارائه شده بود. همچنین در این دوره، رشته‌هایی به جشنواره اضافه شد.
رشته‌های سفال، سرامیک و نگارگری در این دوره اضافه و رشته پوستر و گرافیک هم از این بابت حذف شد که دوسالانه پوستر به لحاظ زمانی بسیار نزدیک به جشنواره بود و در شورای سیاست‌گذاری به این نتیجه رسیدند که در فاصله کوتاه بین دوسالانه پوستر و جشنواره تجسمی فجر، ممکن بود آثار تازه‌ای در زمینه پوستر تولید نشده باشد.
در این دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر جوایز سفر ونیز و اهدای سکه بهار آزادی به برگزیدگان را حذف و جای آن جوایز را نقدی کرد؛ سنتی که تا به امروز باقی است.
علت حذف سفر به ونیز را عدم استقبال برگزیدگان جشنواره در سال گذشته دانستند. به این دلیل كه برخی از برگزیدگان سال گذشته به خاطر نداشتن آمادگی برای سفر یا تسلط نداشتن به زبان خارجی و یا نداشتن بودجه و امکانات برای رفتن به یک سفر خارجی از جایزه سفر ونیز استقبال نکردند. از طرفی جشنواره صرفا بخشی از امكانات سفر به ونیز را که شامل سفر و اقامت بود فراهم می‌کرد ولیكن مابقی هزینه‌ها را به عهده خود هنرمندان گذاشته بود. این امر موجب شده بود كه بسیاری از برگزیدگان به این سفر نروند.
دوره سوم: اولین استعفای میرهاشمی
سومین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد برگزار شد. این دوره نیز همانند دوره دوم در راستای تمركززدایی دولت و به منظور گسترش جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در استان‌های مختلف، علاوه بر تهران به طور همزمان در 4 استان دیگر كشور برگزار شد و همچنین در پنج استان كشور نیز برنامه‌های جانبی این جشنواره و در شش استان دیگر نیز نمایشگاه‌هایی از منتخب آثار دوره اول و دوم جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر و دوسالانه‌های هنری برپا شد.
برپایی فروشگاه آثار هنری با حضور نگارخانه‌داران از ویژگی های این دوره بود اما عدم برنامه‌ریزی موثر هنوز گریبان‌گیر جشنواره بود چراکه این امر منجر به استعفای نافرجام میر هاشمی دبیر کل جشنواره در واکنش اختصاص فضای دبیرخانه جشنواره به مرکز توسعه هنرهای تجسمی شد.
سومین دوره جشنواره با کاهش علاقه به حضور هنرمندان در بخش رقابتی نسبت به سالهای گذشته همراه بود. از نقاط قوت این دوره برگزاری نمایشگاه «هفت هنر، هفت هنرمند» به عنوان یکی دیگر از بخش های سومین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر بود كه در تجلیل از هنرمندان برگزار شد و نمایشگاه آثار جلیل رسولی(خوشنویسی)، بهمن عبدی(كاریكاتور)،علی فریدونی(عكس)، منیژه آرمین(سفال و سرامیك)، محمد خزایی(پوستر)، غلامعلی طاهری(نقاشی) و محمد علی رجبی( نگارگری) برگزار شد.
دوره چهارم: دوره شکاف
چهارمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در بخش های ویژه بیداری اسلامی، بخش اصلی و جنبی برگزار شد و همایش علمی و كارگاههای آموزشی از برنامه های این جشنواره است.
جشنواره چهارم که دیگر عملا عنوان بزرگترین رویداد هنری کشور در زمینه هنرهای تجسمی را به دنبال داشت، با اقبال هنرمندان رو به رو نشد. به عقیده هنرمندان، جشنواره فجر نتوانست جایگاه خود را بیابد و اعتبار کسب کند. در این دوره شکاف زیادی میان هنرمندان و مسئولان هنری کشور ایجاد شد.
دوره پنجم: عدالت وارد بازار شد
پنجمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با موضوع عدالت در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، سفال و سرامیک، پوستر، عکاسی، مجسمه‌سازی، تصویرسازی، کاریکاتور، مقالات علمی و فیلم‌های مستند تجسمی همزمان در تهران و 11 استان كشور برگزار شد.
اما در این دوره از جشنواره هنرهای تجسمی، بخش آزاد حذف شد در حالی كه در دوره‌های گذشته، وجود بخش آزاد شرایط حضور بیشتر هنرمندان را در این رویداد بین‌المللی رقم زده بود. این دوره با انتقادهای بسیاری درباره محتوا و موضوعی برگزارشدن این رویداد هنری از سوی برخی استادان و كارشناسان هنرهای تجسمی مواجه بود كه تكراری‌بودن آثار در بخش‌های مختلف این جشنواره را می‌توان مهمترین محور این انتقادها دانست.
دوره ششم: جشنواره ای با دولت جدید
ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در رشته های نقاشی با موضوع انسان معاصر، خوشنویسی در سه گرایش نستعلیق، شكسته نستعلیق و نسخ و ثلث با موضوع آزاد نگارگری در سه گرایش نقاشی ایرانی با موضوع شعایر ایرانی-اسلامی و تذهیب و گل و مرغ با موضوع آزاد، مجسمه سازی با موضوع راه بی انتها و سرامیك هنری با موضوع آزاد در بخش ملی و بخش مکمل (فیلم مستند هنرهای تجسمی) برگزار می‌شود.
این جشنواره قرار است 14 بهمن تا پنجم اسفندماه سال جاری برگزار شود.
نظر شما