سید محمد رضا فاطمی اولین رییس اداره محیط زیست هرمز در گفتگویی به خبرنگار مهر گفت: از نظر جنس مواد تشکیل دهنده، سه نوع ساحل وجود دارد، ساحل ماسه ای، ساحل سنگی و ساحل گلی و به لحاظ فراوانی و نوع موجودات این جنس سواحل است که تعیین کننده است و تنوع موجودات بر حسب نوع زیست گاه متفاوت است و مسله دیگر جهت زیست موجودات، شیب زیستگاه و ماهیت دینامیک آب و جز ومد بوده که دامنه و شدت آن بسته به جریانات دریایی است و در صورت شدید بودن جزر و مد و مقاومت کم موجودات فراوانی آنها در ساحل کم می شوند.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: دومین مسئله در زیست جانداران جنس منطقه بالا دست ساحل است که این موضوع در مورد جزیره هرمز اهمیت پیدا می کند؛ در جزایر واقع در تنگه هرمز گنبدهای نمکی وجود دارد و به واقع از کیش به سمت بنی فارور جزایر همه منشع نمکی دارند. یعنی تنب بزرگ و کوچک، ابوموسی، لارک، هنگام و حتی در قشم به عنوان بزرگترین جزیره خلیج فارس پنج گنبد نمکی وجود دارد و جزیره هرمز نیز آخرین جزیره است.
وی در ادامه اظهار داشت: گنبدهای نمکی رسوبات نمکی را نیز به همراه خود از دل زمین به سطح آورده و مجموعه ای از سنگ های رسوبی، آذرین و اکسید هایی چون آهن دو و سه ظرفیتی، مس، کروم و منگنز می سازند که باعث رنگین شدن رسوبات شده و خاک هایی با آمیزه های رنگی متفاوت را ایجاد می کنند؛ حال این موضوع در جزایر دیگر به علت عوامل فرسایشی کمتر و در جزیره هرمز به علت فرم خاص، و مواجهه با فرسایش بیشتر، رسوبات افزون تر از سایر نقاط بوده و باعث فراوانی این خاک ها شده است.
این اکولوژیست زیستگاه های دریایی و زمین شناس افزود: رسوبات موجود توسط باران شسته و به دریا می ریزد که البته خاک رس مشکلی را ایجاد نمی کند اما عمده عناصری که طی این روند به دریا می ریزد آهن، کروم و منگنز هستند که به همراه خاک رس به گل تبدیل و وارد دریا می شوند که طی این پروسه محیط را تحت تاثیر قرار می دهند و اگر دقت کنید شدت این موضوع در ضلع جنوبی جزیره هرمز بیشتر از اضلاع دیگر است.
فاطمی به توضیحات خود افزود : پژوهش مشخص شده ای در ارتباط با تاثیرات مخرب بر روی موجودات منطقه انجام نگرفته اما در سمت شرقی جزیره زیستگاه مرجانی وجود دارد که در مواجهه با این موضوع قرار داشته اما تاثیری در رشد و نمو آنها ایجاد نشده است. باید اشاره کنم که این ساحل محل تخم گذاری لاک پشت ها نیز هست و در آن مورد مشکلی را هم به وجود نیاورده و این موجوادت سال هاست که در این مکان زندگی می کنند.
وی ادامه داد: جنس خاک های جزیره هرمز تاثیر قابل ملاحضه ای بر زیست موجودات نداشته و با توجه به زیست گاه های موجود در این جزیره موجودات توانسته اند در این شرایط رشد و نمو داشته باشند تا جایی که این محل به زیست گاه آنها تبدیل شده حال این جزیره با باقی نقاط در دنیا دارای چه تفاوت هایی است که این موضوع صورت گرفته را می توان بررسی کرد که به چه دلیل از لحاظ تنوع وتراکم، این موجوادت با این شرایط خو گرفته و شرایط جغرافیایی هیچ مشکلی در زیست این موجودات ایجاد نکرده.
فاطمی با اشاره به فرش خاکی هرمز بیان داشت: این فرش تاثیر مخربی بر زیست موجودات ندارد زیرا از ترکیبات موجود در جزیره برای ساخت استفاده می شود و از نظر فرسایشی به هنگام بارندگی رسوبات نرم است که وارد دریا می شوند و به واقع شامل نمک خاک رس به همراه املاح رنگین موجود در این خاک نیز می شود تا حدی که آب دریا قرمز رنگ می شود.
به گفته وی، حال این مقیاس چند صد کیلومتری را در مقیاس با مساحت چند صد متری فرشی در نظر بگیرید که به دور از خط جزر و مد در ضلع غربی جزیره ساخته می شود و آن ضلع به خودی خود از گنبد های نمکی تشکیل شده است و همواره بوسیله ی بارندگی شسته و به دریا می ریزند و باید توجه کرد که در سمت غربی جزیره زیست گاه مرجانی نیز وجود ندارد.
این زمین شناس در ادامه اظهار داشت: جابه جایی خاک های رنگی که به وفور در جزیره یافت می شود هیچ تاثیری در نابودی این خاک ها ندارد . باید توجه نمود که این جزیره در معرض فرسایش شدید قرار دارد و به لحاظ دوره های مختلف زمین شناسی در هزاران سال پیش زمین سرد تر از امروز و شدت بارندگی بیشتر بوده و در حال حاضر در دوران خشکسالی قرار دارد تا جایی که بارندگی اندکی در طول سال داریم و این رسوبات در طولانی مدت یا بهتر بگویم به مدت هزاران سال باقی می ماند و ملیون ها سال طول می کشد تا جزیره به حالت مسطح در بیاید، باید در نظر داشت که همانگونه که این جزیره در معرض فرسایش قرار دارد گنبد های نمکی هم از دل خاک بیرون می زنند و خشکی ارتفاع بیشتری از سطح دریا می گیرد.
این فعال محیطی زیستی در پاسخ به تاثیر فرش در زندگی موجودات گفت: هیچ تاثیر منفی نمی تواند داشته باشد چون در مقایسه با حجم آن گنبد های نمکی ناچیز است و در صورت شسته شدن بوسیله ی آب باران در مرور زمان تاثیری نخواهد داشت . گرچه موجودات نیز با این رسوبات و ترکیبات در طی سال ها سازگار شده و خو گرفته اند.
دکتر فاطمی تصریح کرد: خاکی که برای ساخت فرش استفاده می شود آنقدر ناچیز است که اصلا معلوم نیست و نکته ی بعدی اینکه این زمین ها وخاک ها اصلن در چرخ زیست محیطی اهمیت ندارند . استان هرمزگان در دنیا منحصر به فرد است و حدود پنجاه گنبد نمکی با همین ترکیبات در این استان وجود دارد و یک بارندگی کافیست تا هزارن تن از این خاک هاشسته و به دریا بریزد خاکی که در ساخت فرش مصرف می شود آنقدر ناچیز است که حتی قابل مقایسه با حجمی که در فرسایش طبیعی وارد دریا می شود نیست.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: آنها یی که دلشان برای محیط زیست می سوزد بهتر است زیستگاه هایی را شناسایی کنند که در معرض نابودیست مثل زیستگاه مرجان هایی که رفته رفته دارند از بین می روند آنها را با ید حفاظت کرد نه خاکی که به هیچ وجه ارزش حفاظتی ندارد. اگر اینقدر مهم است می توانند این خاک ها را به ثبت ملی برسانند اما این کاری بیهوده است زیرا هزاران برابر در هر بارندگی این خاک ها در معرض فرسایش طبیعی قرار می گیرد و بی هیچ گونه حفاظتی سالیان سال پابرجا بوده اند حال اگر موضوع جابجایی این حجم ناچیز است . خب جابجا بشود مگر قرار است چه تاثیری داشته باشد این کار مثل برداشتن یک قطره آب از دریاست.
نظر شما