همه به احترام عقابان آسمان دفاع مقدس به پا خاستند/ ادای دین سینما به سرداران شهید

به گزارش خبرنگار مهر، تالار سوره حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شامگاه دیشب 13 اسفندماه میزبان مراسم رونمایی از دو بخش از مستند داستانی «نام‌ها» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی بود که در این مراسم مسئولان و مدیران فرهنگی از جمله حجت الاسلام سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری، محمد حمزه‌زاده قائم مقام حوزه هنری، سهیل جهان بیگلری رئیس سازمان سینمایی سوره و خانواده‌های رزمندگان و همرزمان شهید چمران و شهید دوران حضور داشتند.

همچنین رخشان بنی اعتماد و جمعی از مدیران حوزه هنری نیز در این مراسم حضور داشتند.

سیدرضا میرکریمی کارگردان مجموعه «نام‌ها» که بررسی زندگی سرداران شهید در فرمت کمیک‌موشن پرداخته است ببا اشاره به این مطلب که ساخت فیلم درباره زندگی شهدا همواره دغدغه ذهنی او بوده است، گفت: شروع این پروژه از 2 سال پیش و بر اساس یک دغدغه شخصی بود و در ادامه با حمایت حوزه هنری به سرانجام رسید.

وی در ادامه افزود: همیشه قصد ساخت مستندهایی درباره شهدایی را داشتم که با نام و تصویر آنها در سطح شهر زیاد روبه‌رو می‌شویم، اما شاید جوانان این شهدا را نشناسند و متوجه دلایل این ارادت به آنها نباشند. از همین رو دوست داشتم در لكنت كلامی كه در شرایط فعلی برای توضیح این ارادت وجود دارد، یک كار تصویری ارائه دهم.

کارگردان فیلم‌تحسین‌شده «یه حبه قند» درباره گروهی که با وی همکاری داشته‌اند اینگونه توضیح داد: به كمک گروهی از طراحان و گرافیست‌ها روشی نوپا در ایران را برای این پروژه در نظر گرفتم. تكنیك موشن گرافیک یا همان كمیک موشن كه نمونه مكتوب آن كتاب قصه های مصور است شیوه‌ای بود که ما برای ساخت این مجموعه انتخاب کردیم.

وی با اشاره به اینکه ساخت فیلم به شیوه کمیک موشن محدودیت ها و جذابیت هایی به همراه داشت، عنوان کرد: مجموعه حاضر اولین تجربه من در این فضا بود و به همین دلیل ساخت آن مقداری زمان برد. از جمله محدودیت هایی كه داشتیم زمان 30 دقیقه ای در نظر گرفته شده برای ساخت هر قسمت از این مجموعه بود؛ مجموعه ای كه قرار بود در همین فرصت امکان آشنایی با شخصیت و زندگی این شهدا را فراهم آورد.

میرکریمی با توضیح این مطلب که فرمت کمیک موشن در خارج از ایران با مونولوگ‌گویی همراه است، گفت: فرمت کمیک موشن در خارج از ایران با مونولوگ گویی همراه است و تا اندازه ای با فرمت سینما متفاوت است، بنابراین این نوع بیان تصویری به فیلمنامه‌ای قوی نیاز دارد. ضمن اینكه باید به مستند پایبند بود و ریشه های قوی تحقیقاتی داشت كه خود این مساله در فضای دراماتیک فیلم خلل ایجاد می كرد.

میركریمی به تصمیم‌گیری نهایی درباره شكل ارائه این اثر اشاره کرد و گفت: با تمام این مسایل در نهایت تیم کارگردانی به این نتیجه رسید که مستند ما شكل داستانی به خود بگیرد به صورتی كه سرگذشت هر شهید از زبان خودش روایت شود.

کارگردان فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک» ادامه داد: اگر امشب مراسم رونمایی از این مجموعه را داریم به خاطر شهدایی است كه ارزش این احترام و خیلی بیشتر از اینها را دارند. اگر قرار باشد داشته‌های فرهنگی یک ملت تصویر شود، حاصل آن قهرمانانی است كه در طول تاریخ داشته‌اند، اما در مورد قهرمانان جنگ تحمیلی با وجود اختصاص یافتن همه تریبون‌های سفارشی و رسمی به موضوع آنها ولی نظر می‌آید كه هنوز بسیار مظلومند.

وی با تاکید بر اینکه یکی از دلایل این مظلومیت این است که هنوز از مساله جنگ 8 ساله فاصله تاریخی نگرفته‌ایم، بیان کرد: شاید بعدها بفهمیم كه این جوانانِ اغلب زیر 30 سال چه كارهای بزرگی انجام دادند و چه انسان های بزرگی بودند كه امروز فقط نامشان را بر اتوبان‌ها داریم و عكس شان را بر دیوارها. این شهدا متعلق به همه طبقات جامعه اند و نوعی ذخیره‌ای معنوی هستند كه خرج كردن از آنها برای مقاصد و اهداف كوتاه‌مدت به جایگاه آنها آسیب می زند.

میرکریمی با اشاره به ساخت مجموعه «نام ها» گفت: امیدوارم این ادعا به وجود نیامده باشد كه ما كار بزرگی كردیم. به نظر من حضور شهدا به کلیت اثر ابعاد ویژه ای می دهد. در این مجموعه ها سعی شد تا جایی كه امكان دارد به ساختار قصه دست نبریم از همین رو حدود 75 تا 80 درصد وقایع كاملا واقعی هستند.

کارگردان فیلم «امروز» که امسال در سی و دومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت، تشریح کرد: کلیت همه بخش‌های این مجموعه مستندهای واقعی هستند و کوچکترین دخل و تصرف در آن نداشتیم و از قصه‌پردازی تنها در سكانس و پلان هایی كه وصل كننده فصل های مختلف فیلم است، استفاده کرده ایم. هرچند در این بخش ها هم سعی شده مطابق با روحیات شخصیت اصلی فیلم این اتفاق بیفتد.

این تهیه کننده سینما که در چند سال اخیر همراهی با فیلمسازان جوان را بیشتر دنبال می‌کند، درباره جایگاه شهدا گفت: نمی خواهم درباره شهید عباس دوران و شهید مصطفی چمران صحبت کنم؛ چراکه شهدا در قله‌ای ایستاده اند که بیان جایگاه رفیع آنها با کلام و تفسیر سخت است. اجازه دهیم شعار و آرمان شهید انتقال داده شود و مخاطب با صمیمیتی كه در لحن شخصیت اصلی اثر می بیند خودش قضاوت كند و تاثیر بپذیرد. امیدوارم كاری كه روی پرده می‌بینید بتواند بخشی از احساس شیرین بودن با این شهدا را انتقال دهد.

میرکریمی در پایان صحبت هایش با اشاره به این مطلب که چهار اثر از این هفت‌گانه تقریبا به مرحله نهایی رسیده اند، گفت: سه مستند شهید باكری، باقری و شیرودی در مراحل نهایی طراحی قرار دارد و تا اوایل سال آینده رونمایی خواهد شد.

در ادامه این مراسم فیلم کمیک موشن شهید مصطفی چمران با صدای پرویز پرستویی به مدت 30 دقیقه نمایش داده شد. در این فیلم میرکریمی سعی کرده بود بدون کمترین دست‌کاری، واقعیت زندگی چمران را به روایت شهید چمران تعریف کند.

در ابتدای این فیلم داستان دلداگی شهید چمران و پروانه همسر آمریکایی اش از زبان هر دو نفر تعریف می‌شود. پس از آن شرح سفر و مبارزات شهید چمران مانند اخراج از دانشگاه در آمریکا، اعتراض به ورود ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا برای دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه تهران و مخالفت دانشجویان در روز 16 آذر سال 1332 نشان داده می شود و در ادامه این مبارزات می بینیم که شهید چمران به مصر می رود و آموزش های چریکی را در این کشور می بیند و به خواست امام موسی صدر به جنوب لبنان می رود.

فصل دوم از این فیلم با ورود چمران به جنوب لبنان و مبارزه با امام موسی صدر آغاز می شود. در این فصل تماشاگر شاهد مبارزه شهید مصطفی چمران است. او به خواست امام موسی صدر مدیریت یک مدرسه را به عهده می گیرد و رفته رفته برای همه کودکانی که پدر و مادران خود را از دست داده اند پدر می شود.

یکی از زیباترین لحظه های فیلم زمانی است که مصطفی چمران تعریف می کند دوری و دلتنگی از فرزندان فشار زیادی بر او وارد می کرد اما آرامش در کنار کودکان بی پناه تنها پناه او بود. تماشاگر در این بخش از فیلم شاهد مهر ورزیدن چمران به کودکان است.

در واقع میرکریمی در این فیلم چهره ای دیگر از یک چریک انقلابی به تصویر می کشد؛ مردی که برای بچه‌های بی سرپرست لبنانی معلمی می کرد و به آنها درس می داد. او شبها با خواندن داستان های کهن ایرانی برای آنها پدری می کرد.

یکی از تاثیر گذارترین بخش های این فیلم سی دقیقه ای روایت چمران از نجات یک دختربچه لبنانی از زیر آتش گلوله و باروت است که پرویز پرستویی با لحن و صدای خود این صحنه را بسیار زیبا ارائه داده است.

شهید چمران در این بخش تعریف می کند که وقتی سعی می‌کردم به کودک برسم صدای جمال پسرم به گوش می رسید که از من کمک می خواست و در گوشم پر شده بود از طنین صدای جمال. به دختر رسیدم و او را نجات دادم اما همان روز خبر آمد که جمال در استخر غرق شده و از دنیا رفته است.

فصل پایانی این فیلم با ازدواج چمران با دختر لبنانی قادریه و سفرش به ایران و دیدار با امام خمینی (ره) ادامه پیدا می کند و چمران تعریف می کند که از امام کسب تکلیف کرد تا در کشورش بماند چون کشورش در شرایط امروز به او نیاز دارد. مصطفی چمران به خواست امام در ایران مانده و به کردستان می رود و عاقبت در تاریخ 31 خرداد سال 1360 در منطقه دهلاویه به شهادت می رسد.

پس از پایان بخش نخست از این مراسم، حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی روی صحنه آمد و خاطراتی از دورانی که با شهید چمران همرزم بود، تعریف کرد.

حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: 16 سال بیشتر نداشتم که به عنوان یکی از نیروهای جنگ های نامنظم در سوسنگرد و در کنار شهید چمران مبارزه می کردم. 

پس از پایان صحبت های حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فیلم کمیک موشن شهید عباس دوران با صدای امیر جعفری و ریما رامین فر به نمایش درآمد.

در این بخش از فیلم فضای خانوادگی یک شهید مبارز به خوبی نشان داده شده بود. در واقع در فیلم شهید عباس دوران ورود به زندگی و شخصی و همراهی خانواده این شهید خلبان با سالها مبارزه او بسیار دیدنی بود.

پس از پایان بخش دوم از نمایش فیلم شهید عباس دوران، حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی، محمد حمزه زاده، سیدرضا میر کریمی و رخشان بنی اعتماد روی صحنه آمدند و لوح یادبود شهید عباس دوران را به خانواده این شهید تقدیم کنند.

رخشان بنی اعتماد در حالی که همسر شهید دوران را به آغوش گرفته بود از صبوری این زن در طول سالهایی که شهید دوران مبارزه می کرده است، تشکر کرد.

در بخش بعدی برنامه سرهنگ ضرابی از همرزمان شهید عباس دوران به روی صحنه آمد و گفت: من از زمانی که درجه ستوان دویی داشتم افتخار همراهی با عباس را داشتم و دوران زیبا و باشکوهی را در زندگی خود با عباس گذراندم.

وی در ادامه افزود: زمانی که با من تماس گرفتند و خواستند که در این مراسم حضور پیدا کنم به یاد 120 خلبانی افتادم که آن روزها با هم مبارزه علیه تجاوز به خاک سرزمینمان را آغاز کردیم. در ذهنم مرور می کردم که این همراهان و همرزمانمان کجا هستند.

سرهنگ ضرابی عنوان کرد: زمانی که سعی می کردم این 120 خلبان را به یاد آورم تنها 60 نفر از این عزیزان به یادم آمد که از این تعداد 34 خلبان شهید، 2 خلبان جاوید الاثر و 24 خلبان دیگر اسیر شدند و از بقیه هم اطلاعی ندارم.

این همرزم شهید دوران در ادامه افزود: این بزرگان کسانی بودند که سعی کردند برای نجات سرزمینشان از هیچ چیز کم نگذارند و مانند یک ققنوس در آتش وجود خود پر گرفتند و به سرای باقی شتافتند تا ایران و ایرانی باقی بماند.

سرهنگ ضرابی رزمنده دوران هشت سال دفاع مقدس متذکر شد: برای ما سربازان وطن فرق نمی کرد کجا باشیم. من یادم هست 31 شهریور سال 1359 عراق، بوشهر را مورد حمله هوایی قرار داد. وقتی که این اتفاق افتاد ما خلبانان دوست داشتیم زمین دهان باز می کرد و ما را می بلعید که شاهد چنین صحنه ای نبودیم. البته بعد ازظهر همان رور پاسخ محکمی به این حمله دادیم.

همرزم شهید دوران اشاره کرد: درست است که شهید عباس دوران امروز در بین ما نیست اما پروردگار بار دیگر عباس دوران را به این خانواده هدیه کرده است. خداوند به پسر شهید عباس دوران فرزندی عطا کرده به نام فربد عباس دوران و نام او را زنده نگه خواهد داشت.

پس از پایان این بخش، سرهنگ ضرابی از برخی از خلبانان حاضر در جلسه که همرزم شهید عباس دوران نیز بودند دعوت کرد که روی صحنه بیایند.

این خلبانان مبارز هشت سال دفاع مقدس «جلال پورگان»، «ابراهیم کاکاوند»، «رضا قره باغی»، «فریدون صمدی»، «محمود کریمی»، «حسین شاهین نژاد»، «حسین باقری» و «محمداسماعیل بیروان» روی صحنه آمدند و جمعیت حاضر در سالن به پاس احترام این مبارزان از جا بلند شدند و ایستاده سربازان وطن را مورد تشویق قرار دادند.

سرهنگ ضرابی در میان تشویق حضار گفت: ما هیچ انتظاری از هیچ کس جز ادای احترام به خانواده جلیل شهدا، جاوید الاثرها، جانبازان و سرافرازان دفاع مقدس نداریم.