"يزد" سرزمين جاذبه‌های تاريخي و طبيعي/ از قديمي‌ترين مسجد ايران تا مقدس‌ترين زيارتگاه‌ زرتشتيان

به گزارش خبرنگار مهر، يزد كه داراي وسعتي بالغ بر 131هزار كيلومتر مربع است، به دليل همين وسعت از تنوع بسياري برخوردار است و اين تنوع حتي در جاذبه هاي تاريخي و طبيعي به خوبي هويداست.

در اين ديار، از كويرهاي پهناور تا كوچه باغ هاي دل انگيز، از برهوت ماسه و خار تا انارستانهاي زيبا و سرسبز، از مساجد باشكوه تا زيارتگاه هاي زرتشتيان، از امامزادگان واجب التعظيم تا دخمه هاي قديمي و... همه و همه نشان از تنوع و ويژگي هاي منحصر به فرد يزد دارد.

همين ويژگي‌ها سبب شده تا طي چند سال اخير، گردشگران بسياري از سراسر كشور و حتي خارج از كشور به اين استان سفر كنند زيرا جاذبه هاي موجود در آن، پاسخگوي همه سلايق و علايق است.

بافت تاريخي عقدا

در اين گزارش نيز به بخشي از جاذبه هاي تاريخي و طبيعي در شهرستان هاي استان يزد پرداخته مي شود، جاذبه هايي كه شايد كمتر نامي از آنها در ميان آثار تاريخي مشهور يزد برده شده باشد.

عقدا سرزميني كه زماني ساحل دريا بود

منطقه عقدا كه در شهرستان اردكان واقع شده است، منطقه اي بسيار قديمي است و به دليل فسيل هايي كه چند سال از كويرهاي اين منطقه كشف شد، عده اي از كارشناسان بر اين باورند كه عقدا روزگاري ساحل درياي ساوه بوده است.

دروازه عقدا

اين منطقه اكنون نيز سرزميني تماشايي و پر از رمز و راز است و كوچه باغ هاي زيبا و دل انگيز، بافت تاريخي، هتل هاي سنتي، درختان كهنسال و ... اين شهر همه از قدمت آن سخن مي گويند.

عقدا در 40 كيلومتري شمال غربي اردكان در كنار جاده يزد – تهران قرار دارد و روستايي كهن و تاريخي است كه آن را به يكي از سرهنگ هاي يزدگرد نسبت مي دهند.

كاروانسراي رباط خرگوشي

كاروانسراي رباط خرگوشي، مجموعه آب انبارهاي احمدآباد، كاروانسراي حاج ابوالقاسم رشتي، رباط شاهزاده، منطقه حفاظت شده سياهكوه، پناهگاه حيات وحش دره انجير، بافت تاريخي و .... تنها بخشي از جاذبه هاي اين منطقه است.

كهن دژ نارين قلعه

نارين قلعه يكي از مهمترين بناهاي خشتي ايران و از آثار تاريخي پيش از اسلام است كه قدمت آن به هزاره سوم قبل از ميلاد باز مي گردد.

بناي اين كهن دژ بر بالاي مرتفع ترين پشته گلي شهر ساخته شده و از دو بخش اصلي مردم نشين و حاكم نشين با پنج دربند و پنج لايه حصار تو در تو تشكيل شده است.

كاروانسراي شاه عباسي

كاروانسراي شاه عباسي از جمله كاروانسراهاي سبك صفوي است كه با شيوه معروف چهار ايواني احداث شده و هم اكنون موزه زيلوهاي تاريخي ميبد و رستوران سنتي در آن داير است.

اين كاروانسرا يكي از ساختمان هاي ايستگاه كارواني بوده كه بر سر راه ري به كرمان در كنار بارو و حصار شارستان ميبد قرار داشته است.

آب انبار شاه عباسي نيز درست در مقابل درب ورودي اين كارونسرا قرار دارد و سال ها آب مورد نياز اين كاروانسرا را تامين مي كرده است.

آب انبار كلار

اين آب انبار نيز درست در روبروي درب ورودي كاروانسراي شاه عباسي جاي گرفته و بر اساس سنگ نوشته آن، مربوط به قرن 11 هجري قمري است.

بر خلاف ساير آب انبارهاي موجود در يزد كه پله هاي بسياري دارند، خستگان راه تنها با طي چند پله به پاشير آب انبار مي رسند و آب انبار كلار هنوز هم به عنوان يك منبع آب آشاميدني قابل بهره برداري است.

برج كبوتر خانه

برج كبوتر خانه ميبد كه در حال حاضر به برج فرمانداري معروف است، تنها كبوترخانه موجود در ميبد است. پوسته عظيم خشتي با شش جرز داخل، اعضاي اصلي كاربري را تشكيل مي دهند.

بدنه داخلي كبوترخانه از حفره هايي به ابعاد 20 در 20 سانتي متر ساخته شده كه هر يك آشيانه يك كبوتر است.

كبوترخانه ها در گذشته براي كشاورزان كاربرد داشته اند اما اكنون ديگر كبوتري در اين برج زندگي نمي كند.

مسجد جامع فهرج

مسجد جامع فهرج در روستاي فهرج در 25 كيلومتري جنوب شرقي يزد قرار دارد و از بناهاي قديمي و كم نظير فرهنگ و تمدن اسلامي است كه بنابر منابع مكتوب، متعلق به قرن اول هجري و از مساجد صدر اسلام است.

اين بنا قديمي ترين مسجدي است كه در ايران و شايد در دنيا با كمترين پيرايه اي، دست نخورده باقي مانده است و از معماري بسيار ساده اي برخوردار است.

قلعه مروست

اين قلعه بر فراز تپه اي در مركز شهر مروست و در محدوده مركزي بافت تاريخي آن قرار دارد و قبلا دو طبقه بوده كه طبقه زيرين آن تخريب شده و قدمت تاريخي آن به دوره اسلامي و حتي قبل از اسلام مي رسد.

تا اوايل قرن حاضر، اين بنا داراي خندقي به دور خود بوده است و گرچه ظاهر قلعه فرسوده است ولي از چند سال پيش مرمت هايي در داخل آن انجام شده و قلعه را تماشايي تر كرده است.

كوه عقاب

كوه عقاب يا عقابكوه در شهرستان تفت و در فاصله كمي از مركز استان يزد قرار دارد. اين كوه كه از زواياي مختلف شبيه به يك عقاب نشسته بر پهنه كوير است، در كنار روستاي اسلاميه قرار دارد و مانند يك مجسمه بسيار بزرگ سنگي خودنمايي مي كند.

پيرهريشت

پيرهريشت يكي از زيارتگاه هاي زرتشتيان در 90 كيلومتري غرب يزد و در شهرستان اردكان واقع شده است.

پيرهريشت به باور زرتشتيان، پناهگاه و محل غيب شدن كنيز يكي از دختران يزدگرد ساساني است كه نامش مرواريد بوده است.

نام ديگر او را گوهربانو نيز گفته اند و مي گويند كه در حمله اعراب به اينجا پناه آورده است و با رسيدن اعراب به اين منطقه، مرواريد در كوه غيب شده است.

اين مكان اكنون يكي از مهمترين زيارتگاه هاي زرتشتيان است و از هفتم تا يازدهم فروردين، مراسم ويژه اي توسط زرتشتيان سراسر كشور در اين زيارتگاه برگزار مي شود.

دارالحكومه

اين بنا را ارگ حكومتي يزد نيز مي خوانند و در برخي منابع از آن به عنوان نارنج قلعه، ديوان خانه و ارگ قلعه نيز ياد شده است.

اين بنا كه هم اكنون با كاربري اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان يزد بهره برداري مي شود، در عهد تيمور گوركاني و در سال 799 هجري قمري احداث شده است.

اين ساختمان داراي حياطي وسيع و فضاهاي متعددي است كه پيرامون آن قرار گرفته است و از آن جمله مي توان به كلاه فرهنگي، بادگير، حوض، اتاق هاي سه دري و پنج دري، درهاي چوبي هلالي و ... اشاره كرد.