به گزارش خبرنگار مهر، نوئل کرول استاد دانشگاه ویسکانسین به رغم جایگاه مهمش در فلسفه هنر معاصر، برای فارسیزبانان چندان آشنا نیست. تنها چند مقاله پراکنده و یک کتاب، از او به فارسی ترجمه شده است که هیچکدام از آثار مهمش نیستند.
کتاب «هنر و قلمرو اخلاق»، دو مقاله از کرول را شامل میشود. هر دو مقاله را انتشارات آکسفورد در قالب گزیده مقالات دو دهه اخیر کرول، با عنوان «هنر در سه بعد» منتشر کرده است. کرول به همراه بریس گات از مدافعان اصلی نقد اخلاقی هنر در سالهای معاصر به شمار میروند.
کرول معتقد است در این روزگار، کار فیلسوفان هنر باید این باشد که از نو، بر راههایی تمرکز کنند که هنر از آن راهها به حیات فرهنگی و زندگی فردافردِ انسانها وارد میشود و هنر را از لحاظ سهمش در جامعه و نیز تاثیرش در تجربههای اخلاقی و عاطفی انسانها مورد تامل قرار دهند.
این کتاب 2 قسمت اصلی دارد که همان دو مقاله هستند و عبارتاند از «هنر و قلمرو اخلاق» و «هنر و نقد اخلاقی: گزارش مختصری از سمت و سوی تحقیقات اخیر». استدلالهای معرفتی، استدلالهای هستیشناختی، استدلالهای زیباییشناختی، اشکالات واردآمده به نقد اخلاقی، استدلال خودآیینیگرایی، پاسخهایی به خودآیینگرایی، پاسخهایی به استدلال مبتنی بر پیشپاافتادگی معرفتی، پاسخهایی به خودآیینیگرایی معتدل و... برخی از مطالبی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
پیشتر دریافتیم که آثار هنری ممکن است، به خاطر به کار انداختن قوای اخلاقی ما، از لحاظ اخلاقی خوب تلقی شوند. این امر، تا جایی که بتواند سهمی در جذب مخاطب نیز داشته باشد، میتواند برای مخاطبانِ دارای حساسیت اخلاقی، همچنین، حُسنی زیباییشناختی در اثر باشد. وانگهی، آن بصیرتهای اخلاقی اگر قرار باشد که مشارکتِ مخاطبان مذکور، و نه عدم مشارکت ایشان، را برانگیزند، باید، در نزد آن مخاطبان، از اصالت و اعتباری معقول برخوردار باشند. بدین سان، طرح ملاحظات اخلاقی مناسب میتواند بخشی از طرح و تدبیر اثر هنری باشد. اسکار وایلد سخت در اشتباه بود اگر گمان میکرد که نوشته خوب، وقتی به طور معمول مورد ارزشیابی قرار گیرد، همواره به کلی سوای محتوای اخلاقی است.
استدلال زیباییشناختی ِ خودآیینیگرا بر آن است که عیب اخلاقی در اثر هنری، به هیچ وجه، نقصی زیباییشناختی نیست و فضیلت اخلاقی، به هیچوجه، حُسنی زیباییشناختی نیست. شاید این استدلال بدین جهت دیرزمانی جذّاب مانده است که مثل مانعی عمل میکند در برابر پیشروی اخلاقگرایان پرخاشگری که، برخلاف انتظار، هر عیب اخلاقی را نقصی زیباییشناختی قلمداد میکنند و همه آثار هنری اخلاقی را شاهکارهای زیباییشناختی اعلام میکنند. با وجود این، استدلال زیباشناختی، هر چقدر هم که در جنگ با پیرایشگری و ممیّزی کارآمد باشد، بیش از حد بلندپروازانه است. زیرا گاهی، برخلاف نظر خودآیینیگرا، ارزیابی اخلاقی و زیباییشناختی همگرایند.
این کتاب با 151 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 7 هزار و 500 تومان منتشر شده است.
نظر شما