راه‌اندازی موزه شهر در عودلاجان / پیش‌بینی بودجه برای نجات بناهای تاریخی تهران

به گزارش خبرنگار مهر ، مراسم رونمایی از کتاب "روایت تهران" با حضور احمد مسجد جامعی رییس شورای شهر تهران، سید محمدجواد شوشتری مشاور شهردار و مدیرکل دفتر شهردار تهران، جمال کامیاب مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، نویسندگان کتاب، هنرمندان و مدیران شهری در تالار ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

تهران از فقدان تاریخ در رنج است!

محمد طلوعی، سردبیر و مولف کتاب در مراسم رونمایی از "روایت تهران" بیان کرد: به روایتی نوروز 1392 برابر با دویست و بیست و نهمین سالگرد انتخاب تهران به پایتختی است و همزمانی آن با نوروز به جذابیت این امر می‌افزاید. مساله دیگر این‌که شهر شدن تهران از نظر زمانی مقارن با شهر نیویورک است اما سوال این‌جاست که چرا نیویورک، نیویورک شد اما تهران، تهران نشد؟ در حالی که تهران نیز در اتفاق‌های جهانی حضور داشته است. به‌طور مثال در عمارت عین‌الدوله تهران، چرچیل، روزولت و استالین در زمان جنگ جهانی دوم حاضر شدند و با معاهده‌ای این جنگ به پایان رسید.

او افزود: معتقدم بازتولید روایت‌های شهر در آثار هنرمندان حضور ندارد. نویسندگان و فیلمسازان بسیار کم درباره تهران نوشته‌اند و جمعیت فعال و جوان هزاران ماجرا دارند که باید نوشته و به فرهنگ تبدیل شود. "فوکویاما" اعتقاد دارد که ما یا دچار فقر تاریخی هستیم یا از انباشت آن رنج می‌بریم. این مساله درباره شهر نیز صادق است. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که از انباشت تاریخ رنج می‌برد و در شهری مانند تهران از فقدان تاریخ در عذابیم.

نویسندگان و هنرمندان به تهران مدیون هستند!

سردبیر کتاب بیان کرد: افرادی که در اصفهان زندگی می‌کنند، دچار این مشکل نیستند اما ما که در تهران زندگی می‌کنیم باید تاریخ این شهر را بسازیم و بنویسیم. امیدوارم این مجموعه به نویسندگان و هنرمندان بگوید که به شهرشان مدیون هستند و هر چند از مسایلی چون ترافیک و آلودگی آن می‌نالیم اما بسیاری از مواهب یک شهر بسیار خوب را در اختیار داریم. سید محمد بهشتی درباره تهران می‌گوید که این شهر مانند بیماری است که در شرایط بدی به‌سر می‌برد و قلب آن ایستاده و ما جز پاسداشت آن، کار دیگری نمی‌توانیم انجام دهیم. به همین دلیل، نوشتن درباره تهران بر ما واجب است.

شهرام زرگر از نویسندگان کتاب نیز در این مراسم اظهار کرد: بسیاری از مسایل در تهران فراموش شده‌اند، همین‌طور گویش تهران مانند مشاغلی که حتی امروز افراد نام آن‌ها را نشنیده‌اند،‌ از یاد رفته است. خرابه‌های تهران نیز بخشی از بافت شهری در سال‌های گذشته به‌شمار می‌آید. خرابه، مخروبه نیست و در شکل‌گیری شخصیت کودکان دهه‌های 30 و 40 تاثیر بسیاری گذاشته‌ است. امروزه با تغییر کاربری‌ها در تهران قهوه‌خانه صنوف و بسیاری از مکان‌ها وجود ندارد و از سوی دیگر با وجود وسایل تکنولوژیک، کودکان امروز به‌شیوه‌ای متفاوت و در حقیقت با ارتباطات انسانی کمتری رشد می‌کنند.

تهران موزه بی بلیت

در ادامه مراسم فیلم مستند "تهران موزه بی‌بلیت" به کارگردانی شمیم مهربانی و با حضور کاوه مهربانی اکران شد. در این فیلم کاوه مهربانی که به عنوان کارشناس حضور داشت؛ تهران را همچون موزه‌ای بی‌بدیل معرفی کرد و در طول اکران فیلم او به همراه دوربین کارگردان مخاطب را به گوشه گوشه شهر تهران برد که در آن نماهایی همچنان از معماری دوره پهلوی اول و دوم به جا مانده بود. نماهایی که هیچ یک مانند و نمونه نداشتند و برخی از آن‌ها همچون نقاشی ارزشمند چشم‌نوازی می‌کردند. آثار درخشان معماری که توسط معماران ناشناخته ساخته شده‌اند و هر روز در جریان بیماری واگیر بساز و بفروشی که در تهران و شهرهای بزرگ رواج پیدا کرده تخریب می شوند و جایشان را به یک برج با خانه های قوطی کبریتی می دهند.

خانه هایی که برای آرامش ساخته می شدند

در ادامه مراسم احمد مسجدجامعی رئیس شورای شهر تهران با اشاره به فیلم "تهران موزه بی‌بلیت" گفت: سال تولید این فیلم 1391 بود؛ من پیشنهاد می‌کنم که کارگردان دوباره دوربین به دست بگیرد و از همان مسیری که پیش از این فیلم گرفته دوباره فیلم بگیرد تا ببینند چقدر از این خانه‌ها که روزگاری برای آرامش ساخته می شدند، تخریب شده‌اند.

به گفته مسجدجامعی امروز به خانه دیگر از جنبه آرامشی آن نگاه نمی‌کنند خانه را تنها سرمایه می‌دادند و برای همین شهر ما هر روز دارد زشت‌تر می‌شود چون خانه‌هایی که روزگاری برای آرامش بودند تخریب می‌شوند تا با ساخت و ساز بی‌رویه تبدیل به چندین واحد آپارتمانی شوند.

رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: البته این تخریب‌ها تنها معطوف به خانه‌ها نمی‌شود بلکه بسیاری از مکان‌ها همچون کارخانه‌ها نیز چنین سرنوشتی پیدا کرده‌اند. مثلا در شهر ری کارخانه پارچه‌بافی بود که سقف‌اش شبیه موج بود که هر بار آن را می‌دیدی از چشم‌نوازی اش جانت تازه می‌شد، این بنا نیز قرار بود تخریب شود و فکر می‌کنم چنین شده است. در گذشته بناها نه تنها جنبه کاربردی داشتند بلکه از جنبه زیبایی شناسی هم قابل تامل بودند.

من سالهاست که تهران گردم

در ادامه مسجدجامعی با اشاره به علاقه‌اش به تهران گفت: من سال‌هاست که تهران گردم اما این روزها به خاطر سمتی که دارم این موضوع بیشتر به چشم می‌آید. مثلا من قدم به قدم عودلاجان را می‌شناسم و برای این منطقه برنامه دارم. برنامه‌هایی که این مناطق را از سایه در بیاورم و در مقابل چشم همگان بگذاریم.

راه اندازی موزه شهر در عودلاجان

رئیس شورای شهر تهران همچنین از پیش بینی برای راه اندازی موزه شهر در منطقه عودلاجان خبر داد و گفت: امیدواریم با همکاری جناب شوشتری و کامیاب و سایر مسئولانی که نسبت به تهران و سرنوشت آن علاقمند هستند بتوانیم میراث شهری، فرهنگی و معنوی تهران را حفظ کنیم.

او افزود: همچنین در شورای شهر تهران برای این امر؛ بودجه ای را در نظر گرفته این که نسبت به برخی از بناها حساسیت ایجاد کنیم و آن‌ها را از تخریب نجات بدهیم. او همچنین به قاسم‌خان از اعضای هیات مدیره سینمای مستند پیشنهاد داد؛ تا شرایطی را فراهم کنند که جشنواره‌ای به نام سینمای مستند تهران راه‌اندازی شود و با ساخت فیلم‌های مستند تهران بیشتر محور توجه قرار گیرد.

تاکید مقام رهبری برای حفظ بافت های تاریخی تهران

مسجد جامعی در پایان سخنانش گفت: کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در دیداری که با مقام معظم رهبری داشتیم و با تاکید ایشان قرار است تقویت شود و تاریخ و فرهنگ تهران از نظر بصری به فراموشی سپرده نشود.

راستی روایت تهران چیست؟

در ادامه مراسم جمال کامیاب رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران گفت: تمام اقدامات کتاب "روایت تهران" در زمان آقای شوشتری انجام شده است و چه بهتر بود که او به جای من سخن می گفت اما او نپذیرفت که روی سن بیایند و درباره کتاب سخن بگوید.

او افزود: جنس صحبت کردن در مراسم هایی چون به "روایت تهران" بسیار دشوار و من در طول مسیر همواره این پرسش را برای خودم تکرار می کردم که روایت تهران چیست؛ اصلا چگونه می توانیم تهران را روایت کنیم، بی شک تعداد راویان تهران بسیار متفاوت است و اصلا کدام راوی روایت اش درست است.

کامیاب ادامه داد: تهران در هر دوره حس و حال خودش را داشته و به فراخور چالش، روایت های مختلفی از آن می‌توان کرد. آیا روایت تهران روایت فراز و فرود دوره قاجاریه است یا روایت مشروطه و یا روایت به توپ بسته شدن مجلس، یا آیا روایت تهران روایت 15 خرداد است و یا 22 بهمن. یا شاید هم تهران روایت دانشجوی شهرستانی چون من باشد که با قبولی در دانشگاه راهی تهران شد و در این شهر ماندگار شد.

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران ادامه داد: بی شک روایت هر کسی از تهران با فرد دیگری فرق می کنم اما به نظر من نباید هیچ یک از این روایت ها را بر دیگری ارجح دانست و نباید در روایت تهران حوزه خصوصی را بر حوزه عمومی تحمیل کرد، تا جایی که دیگر جایی برای نفس کشیدن در این شهر باقی نماند.

به گفته کامیاب؛ تهران خاک پذیرنده است و در یک قرن اخیر او بسیاری از رویدادها و کسان را در خود پذیرفته است به طوری که امروز احساس می شود دیگر حتی جایی برای نفس کشیدن خودش برایش باقی نمانده است.

وی در پایان سخانش گفت: من در جلسه رونمایی کتاب عودلاجان هم عنوان کردم؛امشب هم تاکید می کنم همه ما باید نسبت به شهرمان احساس مسولیت کنیم و نگذاریم خدشه ای بر شهرمان وارد شود. او در ادامه از محمد طلوعی سردبیر پروژه کتاب روایت تهران و گروه نویسندگان این کتاب تقدیر کرد.

کتاب "روایت تهران" با آثاری از ناهید طباطبایی، مهام میقانی، سپینود ناجیان، محمدرضازمانی، یاسمن احسانی، آیین نوروزی، علی خدایی، حمیدرضا صدر ، حمید امجد ، منصور ضابطیان ، شهرام زرگر، مریم کهنسال، فرزانه دوستی، کاوه فولادی نسب، سیاوش طالبیان، تهمینه منزوی، محمد میرزاخانی و محمدرضا بهزادی تلاش دارد تا فضاهای عمومی شهر تهران را بازآفرینی کند.

این مجموعه کتاب که قرار است بعد از این به موضوعات مختلفی مانند فضاهای عمومی، پرسه در شهر، حاشیه نشینی در شهر و.... بپردازد در نخستین جلد خود موضوع فضاهای عمومی شهر تهران را از نگاه نویسندگان برجسته ادبی مورد بازتولید قرار داده است.