كردستان سرزميني با مراسم آئيني و جذابيت هاي متعدد فرهنگي و تاريخي

به گزارش خبرنگار مهر، زبان مردم کردستان کردی است و همانند زبان فارسی در مجموعه زبان های گروه هند و اروپائی قرار می گیرد و دارای قوانین خاص از لحاظ دستوری و نوشتاری است و هم اکنون در بسیاری از دانشگاه های معتبر اروپائی و خاور میانه، ادبیات آن تدریس می شود.

 به علت وسعت زیاد مناطق کرد نشین این زبان دارای لهجه های اصلی و زیر لهجه های زیادی است که این تنوع لهجه از لحاظ حجم کلمات، این زبان را غنی و وزن و لفظ آهنگین کلمات، عرصه شعر و ادبیات و موسیقی کردی را متاثر و ثروتمند ساخته است.

به طوری که بسیاری از منظومه های کردی از حدود 100 سال پیش به زبان های مختلف ترجمه شده اند و در حال حاضر در تقسیم بندی لهجه ها، مردم شهرستان های سقز و بانه و بخشی از مریوان با لهجه سورانی صحبت می کنند.

لباس کردی که از زیبا ترین نوع پوشاک ایرانی است و این زیبایی در پوشاک زنان این منطقه از تجلی بیشتری برخوردار است. دامن های بلند و بعضا پرچین، پیراهن ها و رنگارنگی آن به همراه بخش های دیگر این پوشش هر بیننده ای را متقاعد می کند که به این زیبایی اعتراف کند، همین امر باعث شده چند بار در جشنواره های لباس های محلی جهان، به عنوان لباس زیبای برتر انتخاب شود.

تکامل لباس کردی آن را کاملا مناسب وضعیت اقلیمی این ناحیه کرده است و شیوه نگرش آمیخته با احترام مردم به پوشش باعث حفظ و استفادهی آن تا امروز شده است و هنوز فاخر ترین نوع لباس در بین مردها، لباس و گیوه های دست باف است.

هر چند لباس کردی در نگاه اول یکسان به نظر می رسد، اما هر منطقه و ناحیه لباس مخصوص به خود را دارد و از نوع پوشش می توان فهمید که شخص متعلق به کجاست قابل ذکر است تنوع و هماهنگی زیورآلات سنتی در پوشش زنان کرد زیبائی آن را دو چندان می کند.

همچنین مهم ترین و عمومی ترین جشنی که در میان مردم کردستان مرسوم است برگزاری جشن نوروز است جشن نوروز در بیشتر نقاط کردستان به صورت خود جوش همراه با مراسم رقص کردی و برپائی آتش برگزار می شود همچنین عید فطر و عید قربان به عنوان اعیاد مذهبی نیز دارای اهمیت خاص هستند.

از سایر مراسم مهم دیگری که از دیر باز با توجه به بافت اجتماعی مذهبی مردم استان شکل گرفته است مراسم ذکر و سماع درویشان، به همراه انجام کارهای خارق العاده است.این مراسم به صورت هفتگی در بیشتر تکیه ها و خانقاه های استان به صورت ثابت پنجشنبه شب ها برگزار می شود.

همچنین استان کردستان یکی از غنی ترین استان های کشور در زمینه موسیقی است. گروه های مختلف موجود در استان، وجود اساتید موسیقی در تهران و شهرهای بزرگ کشور که برخاسته از استان کردستان است و همچنین ساخت ساز های موسیقی به علت پیشرفت صنایع چوبی و نازک کاری در کنار استعداد موسیقی موجود در این استان، کردستان را به مهد موسیقی کشور تبدیل نموده است.

در حال حاضر بسیاری از ملودی ها و آهنگ های کردی در موسیقی اقوام خاور میانه شنیده می شوند و این به علت تاثیر گذاری و غنی بودن موسیقی کردی در کنار موسیقی همسایگان خود است.

موسیقی کردستان را می توان در سه بخش تقسیم نمود اولین بخش موسیقی دینی است که در مراسم مولودی به مناسبت تولد پیامبر (ص)و یا عید فطر و قربان و مراسم عرفانی دراویش با آواز و دف ریتم های متنوعی اجرا می شود.

دومین بخش را می توان موسیقی مناطق شهری نامید که به وسیله موسیقیدان های حرفه ای اجرا می شود بیشتر این آواز ها در واقع همان گورانی های کردی است که به همراه ساز های مختلف اجرا می شود.

گورانی یکی از مهمترین فرم های موسیقی کردی است مقام نیز در موسیقی مناطق کردنشین دارای جایگاه خاص خود است و تنوع آن در مناطق مختلف دلیلی بر تکاملش طی قرون متمادی است.

سومین بخش را می توان موسیقی روستایی و سنتی ذکر کرد که بیشتر آواز های آن را "بیت" می گویند، علاوه بر "بیت" آواز های "لاوک"،"حیران"، "سیاوچمانه" و "چپله" را می توان نام برد.

صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی فرهنگی یک جامعه همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و بازدید از مراکز ساخت و فروش صنایع دستی معمولا بخش پایانی سفر گردشگران است.

خوشبختانه به علت ویژگی زندگی سنتی در بسیاری از نقاط کردستان و عدم استیلای بخش صنعتی هنوز صنایع دستی استان از لحاظ کیفیت و گستردگی در سطح کشور مطرح است به گونه ای که فرش و گلیم کردستان به همراه محصولات نازک کاری یعنی تخته نرد و شطرنج شهرت جهانی پیدا کرده است و بیشتر مسافران و گردشگرانی که به کردستان سفر می کنند حتما از محصولات نازک کاری و فرش و گلیم کردستان خرید می کنند.

مهمترین صنایع دستی استان کردستان قالی و گلیم است که با استفاده از رنگ های گیاهی، خامه طبیعی ساخته می شود و ترکیب نقش و اصالت طرح موجب برتری کیفیت قالی و گلیم استان کردستان شده است.

شهر سنندج و بیجار مهمترین مرکز تولید گلیم و قالی است و شهرت جهانی فرش سنندج و اعتبار آن در میان بازار های جهانی سبب شده که در دائره المعارف بریتانیا که از معتبر ترین دائره المعارف های دنیاست واژه ی سنه که کردی سنندج است را به نوعی قالی معروف ترجمه کرده اند.

کردستان مهمترین استان کشور از لحاظ تولیدات نازک کاری است. هنر نازک کاری ترکیب قطعات بسیار کوچک از انواع چوب های پرداخت شده طبیعی می باشد که با ظرافت خاص در کنار هم قرار گرفته و باعث به وجود آمدن قطعات بسیار ظریف چوبی همانند تخته نرد، قلمدان و سایر محصولات می شود علاوه بر نازک کاری، اروسی سازی، منبت و معرق سنندج نیز از شهرت و اعتبار برخوردار است.

کارگاه های تولید پارچه لباس کردی مردانه به جولائی معروف است این پارچه ها 10 سانتیمتر عرض و در حدود 21 متر طول دارند. محصولاتی همانند جاجیم یا رختخواب پیچ و جانمازها هم حاصل کار جولا ها می باشد که به صورت سنتی تهیه و به بازار عرضه می شود.

در مناطق کرد نشین نوعی گیوه به نام کلاش تولید می شود که هماهنگی جالبی با لباس کردی دارد رویه این کفش از نخ پنبه ای بافته شده و زیره آن از پارچه فشرده شده ساخته شده است به همین دلیل کفش بسیار سبک، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محیط کوهستانی است تولید کلاش در اصل مختص به اورامان بوده است ولی اکنون در تمام شهر های کردستان تولید می شود.

کردستان نیز همانند سایر مناطق کشور دارای شیرینی های خاص و سایر خواکی هائی که مجموعا سوغات استان را تشکیل می دهند است. مهمترین شیرینی که خاص سنندج است شیرینی کنجد می باشد این نوع شیرینی در دو نوع شکری و گزانگبین در محل های فروش عرضه می شود.

از سایر شیرینی های دیگر می توان به نان برنجی، بادام سوخته و نوعی باسلوق اشاره کرد که معمولا توسط گردشگران به عنوان سوغاتی خریده می شود.

.....................

گزارش؛ سرور احمدي