به گزارش خبرنگار مهر، از هریک از ورودی های شهر که قصد ورود به قزوین را داشته باشیم “مرکز شهر” را نباید فراموش کرد، محدوده ای که اغلب آثار گردشگری کهن شهرمان را در خود جای داده و عطر تمدن چند صد ساله در فضای متبوعش مشام آدمی را نوازش می دهد.
در میان این همه جذابیت و تنوع گردشگری از امامزاده حسین (ع) گرفته تا عمارت کلاه فرنگی و دروازه های کاشی کاری شده، وارد خیابان امام خمینی (ره) که می شویم درست در مقابل یکی از ورودی های مجموعه تاریخی سعد السلطنه خیابان معروفی بنام عبید زاکان قرار دارد محله ای با مغازه های قدیمی که معروفیت محصولاتش همانند آش حلیم زبانزد خاص و عام است که نقطه قوت دیگری در بین این همه اصالت و ارزش تلقی می شود.
با طی مسیر در پیاده رو باریک و با آسفالت رنگ و رو رفته عبید زاکان، به نیمه خیابان و یک پنج راه قدیمی می رسیم، درست در سمت چپ مسیر و کنار مسجد فاطمه زهرا (س) کوچه ای وجود دارد که در ابتدای آن موزه مردم شناسی قجر خودنمایی می کند، مکانی که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری به دستور شاه عباس صفوی و توسط امیر گونه خان قاجار یکی از سرداران دربار ایران ساخته شد و از آن پس، یعنی بیش از ۳۰۰ سال به عنوان یکی از بزرگترین گرمابه های قزوین به فعالیت پرداخته و امروزه در جهت اهداف گردشگری شهر چهار انبیاء روزگار می گذراند.
درب چوبی مکانی که روزگاری گرمابه نامیده می شده برای ورود مشتاقان بازدید از موزه باز است و گذر از یک پله بلند، انسان را به ورودی گرمابه رهنمون می کند، بعد از ورودی و پایین رفتن از چند پله دیگر به هشتی ساده می رسیم و پس از آن سربینه نظرمان را به خود جلب می کند، سربینه بزرگ گرمابه، نقشه هشت ضلعی دارد و هر ضلع آن بهره مند از شاه نشین و طاق نما است.
حوض بسیار زیبای فیروزه ای رنگ، نیز در وسط سربینه قرار دارد و درست در بالای حوض، پنچره زیبایی در سقف گنبدی شکل جای گرفته، انگار که آسمان هم به میهمانی موزه دعوت شده است، دورتا دور حوض را حجره های کوچکی محصور کرده که پیکرهای انسان گونه در آن از آداب ورسوم اقوام قزوینی، کرد، ترک، مراغی و تات برای بینندگان، حرف های ناگفته می زنند.
گرمخانه دارای یک فضای مرکزی محدود و تعدادی فضای جانبی بوده و تزیینات آن شامل کاشیکاری و طاق های رسمی بندی شده است، فضاهایی از گرمخانه که روزی مکان شست وشو، چال حوض “استخر آب سرد”، خزینه، اعیانی بوده و حال سبک زندگی و یا آداب و رسومی نظیر آهنگری، دعانویسی و دستفروشی با چرخ های تافی را بازگو می کند و حتی شهر فرنگ و لباسها و ابزارهای مربوط به دوره های مختلف تاریخی در آن به چشم می آید.
پیکره قجر را خشت هایی از جنس تاریخ شکل داده، روزگار سپری شده ای که حال در مقابل چشمان مردمان این سرزمین خودنمایی می کند و بازبان بی زبان خود می گوید: گذشته خود را هیچ گاه فراموش نکنید.
موزه مردم شناسی قجر طی نوروز دو سال گذشته رتبه اول را در بین دیگر آثار تاریخی قزوین از حیث بازدید گردشگران بدست آورده و این مهم با حضور مردمان آریایی در موزه قجر تحقق پذیرفته است و امسال نیز در نوروز بیشترین گردشگر را به خود جذب کرده است.
محمد مؤذن ۴۰ ساله از تربت حیدریه به همراه همسر و فرزندش برای اولین بار است که به قجر آمده و این موزه مردم شناسی را در بین دیگر موزه های مردم شناسی موجود در کشور زیباتر و جالب تر می داند و قزوین را شهری تاریخی با مردمانی مهمان نواز توصیف می کند.
نصیری و باقری دو پیرمرد همدانی قبل از حضور در موزه قجر از مدرسه صالحیه، آب انبارهای شهر و حسینیه امینی ها بازدید کرده بودند در گفتگو با خبرنگار مهر،با اشاره به جذابیتهای حمام قجر و اینکه به شکل هنرمندانه و خیلی طبیعی سنت های ایرانی در این مکان به تصویر کشیده شده تاکید کردند: مسئولان و مردم قزوین وظیفه مهمی در حفظ آثار تاریخی این شهر برعهده دارند و باید آنها را برای معرفی بیشتر به دیگر مردم ایران و جهان بازسازی و مرمت کنند.
باقری گفت: قزوین با داشتن ۱۳درصد کل آثار باستانی ایران به لحاظ تعداد آثار باستانی در کشور حرف اول را می زند و این نشان از ریشه دار بودن تمدن در این شهر است.
علی پور امیری ۱۵ ساله و اهل لاهیجان از دیگر میهمانان قجر بود، او پس از اجرای برنامه عروسکی خان بابا که در محوطه داخلی موزه انجام شد ضمن ابراز خرسندی از اینکه به قزوین سفر کرده از مسئولانی که تلاش کرده بودند و برنامه های جانبی در این مکان تاریخی به خصوص برای کودکان و نوجوانان تدارک دیده بودند تشکر کرد.
خانواده پنج نفره ای از شهر مقدس مشهد برای سومین بار بود که به موزه حمام قجر آمده بودند در حالی که برای دومین بار بود که به قزوین سفر می کردند، به خبرنگار مهر گفتند: نمونه ای از این موزه در جای دیگری از ایران یافت نمی شود.
عبدالله بگلو ۲۸ ساله از زنجان فرزند شش ساله اش را که مشتاق دیدن بخشهای مختلف موزه بود صبورانه همراهی می کرد با بیان اینکه سنت های کهن به خوبی در موزه قجر تبلور یافته و معماری آن نیز بسیار جالب است می گوید: برای اولین بار است که به قزوین سفر می کنم، به نظر من فراهم آوردن شرایط برای حضور مردم در چنین مکانهای تاریخی بسیار خوب است و قزوین دارای آثار متعدد تاریخی زیبایی است.
بگلو با اشاره به جذابیت های موزه قجر اظهارداشت: برای مردم شهرم حتما از موزه قجر خواهم گفت و آنها را برای سفر به قزوین دعوت خواهم کرد.
مهشید قاسمی از شهرستان آبیک نیز که برای اولین بار بود از موزه قجر دیدن می کرد فراهم آوردن شرایط برای حضور گردشگران در قزوین و بازدید از آثار باستانی را در کنار معرفی آثار و بناهای تاریخی از طریق رسانه های سراسری در جهت جذب گردشگر مؤثر دانست.
سید زهرا موسوی ۲۳ ساله و دانشجو عنوان می کند: علاوه بر تدارک برنامه های جانبی برای کودکان و نوجوانان در ایام فعالیت موزه بهتر است برنامه هایی به فراخور سن بزرگسالان و جوانان به اجرا درآید.
بازدید 50 هزار نفر گردشگر از موزه تاریخی قجر
گرمابه تاریخی قجر در بیشتر از پنج سال گذشته، از سوی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین با صرف اعتباری معادل یک میلیاردو ۲۵۰ میلیون ریال طی یکسال مرمت و بازسازی شد و از این پس از سوی سازمان فرهنگی ورزشی تجهیز و تاکنون اداره شده است.
مناسبت های مختلفی در سال همچون نوروز فرصت مناسبی برای باز نگاه داشتن درب این موزه درراستای توجه به اهداف گردشگری کهن شهر قزوین است.
سعید وزیری نژاد مدیر عامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین، حضور مسافران نوروزی در موزه مردم شناسی حمام قجر را چشمگیر ارزیابی کرد و افزود: نوروز سال گذشته 50 هزار مسافر و گردشگر از این موزه بازدید کردند و امسال نیز تعداد بیشتری میهمان این بنای تاریخی شدند.
این مسئول اظهارداشت: در این موزه مجسمه های سفالی که مربوط به شستشوی حمام و تعدادی ابزار و اشیای در حوزه مردم شناسی به نمایش درآمده است.
وزیری نژاد یادآورشد: این موزه از سه بخش تالار اقوام، مشاغل و آئین ها تشکیل شده است که در بخش سر بینه زندگی اقوام غالب ساکن قزوین مانند تات، مراغی، کرد، لر و ترک به معرض نمایش گذاشته، در تالار میاندر، آیین های سیزده بدر، پنجاه بدر و مراسم سوگواری امام حسین (ع) و در قسمت آخر شش شغل حجامت، مکتبخانه داری، بارفروشی، آهنگری، تعزیه خوانی، دعانویسی و حلاجی در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
وی بیان کرد: حمام قجر یکی از کهن ترین و بزرگترین گرمابه های قزوین است که در سال 1057 هجری قمری توسط امیرگونه خان از امیران شاه عباس دوم در دوره صفویه در محله عبید زاکان فعلی بنام ˈحمام شاهیˈ ساخته شده که با سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه بالغ بر هزار و 45مترمربع مساحت دارد.
وزیری نژاد اظهارداشت: این اثر تاریخی در سال 1379 توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان تملک و با سرمایه گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی مرمت شد و هم اکنون به عنوان موزه مردم شناسی در سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد.
فریده افشار مسئول موزه مردم شناسی قجر با اشاره به بخشهای مختلف موزه به خبرنگار مهر گفت: گرمابه تاریخی قجر در سال ۸۶ به موزه تبدیل واز سه بخش اصلی تشکیل شده است.
وی افزود: فضای اول سربینه است که اقوام و طایفه های مختلف استان قزوین را به همراه ویژگی خاص هر قوم نشان داده است، بخش دوم “میان در” نام دارد که از آداب و رسوم شهر قزوین صحبت می کند و تابلوی ۵۰ به در، مراسم ۱۲ محرم و ویترین های اشیاء مردم شناسی در این بخش قرار گرفته است.
افشار تصریح می کند: فضای سوم نسبت به معرفی شغلهایی که از قدیم بوده و در حال حاضر نیز هست اختصاص یافته است و در بخشی از خزینه حمام نیز توسط مجسمه های سفالی نحوه شست و شودر حمام به نمایش درآمده است.
وی تاکید می کند: تابلوها و مجسمه های موزه توسط رضامحمدی و محمد بهرامی دوهنرمند قزوینی ساخته شده اند.
نوروز ۹2بیش از 50 هزار ایرانی اهل تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، زنجان، شیراز، گیلان، اهواز و دیگر شهرهای ایران از موزه مردم شناسی قجر بازدید کردند که با توجه با استقبال گسترده تر گردشگران از این مکان تاریخی در نوروز امسال پیش بینی می شود تعداد میهمانان این حمام تاریخی افزایش یابد.
نظر شما