به گزارش خبرنگار مهر، عطار نیشابوری گذشته از مقامات عرفانی که داشته، از شاعران تاثیرگذار تاریخ ادب فارسی است. دیوان او به ویژه قصیده‌هایش، نشان‌دهنده توانایی و زبان قدرتمند او در شعر است. از دیوان عطار تا به حال 2 تصحیح معتبر چاپ شده است؛ تصحیح سعید نفیسی که چاپ سومش نیز با تجدید نظر و اصلاحات در سال 1339 چاپ شده و تصحیح تفی تفضّلی که در سال 1366 به چاپ چهارم رسید.
در مقدمه کتابی که به تازگی به عنوان متن انتقادی براساس نسخه‌های خطی کهن دیوان عطار، توسط نشر چرخ به چاپ رسیده، اشاره شده که آن‌چه تا به حال از دیوان عطار چاپ شده، چندان معتبر و معتنابه و معتمد نیست. در هر 2 تصحیح نامبرده هم خطاهای بسیاری وجود دارد و تعداد زیادی شعر راه پیدا کرده که انتسابشان به عطار نیشابوری، وهم و خیال است.
مصححان این کتاب، اشاره کرده‌اند که درجه‌بندی ارزش نسخه‌های مورد استناد ما در تصحیح دیوان عطار بر بنیان اعتبار قدمت نسخه‌ها صورت گرفته، بدین صورت که هرچه از قدمت نسخه‌ها کاسته شده، اشعار دخیل در آن‌ها بیشتر شده است. اساس کار تصحیح 5 نسخه کامل و گاهی نسخه‌های نیمه‌کامل بوده است که ابتدا تمامی آن نسخ به طور جداگانه استنساخ شده و پس از تلفیق به ترتیب الفبایی قوافی مرتب شده‌اند. پس از مقابله تمام نسخه‌ها با هم، تفصیل نسخه‌بدل‌ها نیز زیر هر غزل و قصیده در پانویس‌های کتاب درج شده است.
یک نکته درباره کتاب پیش رو این است که در آن، برخی از غزلیات تکرار شده‌اند که دلیل آن تشتّت مراجع نقل آن‌ها و تفاوت‌های موجود در آن منابع است.
بعد از دیباچه و مقدمه، غزل‌ها و قصیده‌های عطار درج شده است و در قسمت بعدی هم ملحقات کتاب قرار دارند که عبارت‌اند از: غزل‌ها، قصیده‌ها و ترکیب‌بند. بخش پایانی کتاب هم شامل چند فهرست است که عبارت‌اند از: «واژه‌نامه: فهرست برخی از لغات و ترکیبات و مصطلحات»، «فهرست اعلام: کسان، جای‌ها، آثار» و «کشف الابیات: فهرست مصراع‌های نخستین ابیات».
غزل 179 را از این کتاب می‌خوانیم:
دی پیر ِ من از کوی خرابات برآمد
وز دلشدگان نعره هیهات برآمد
شوریده به بازار فنا سر به بر افگند
سرمست به معراج مناجات برآمد
چون از ره ِ جانان به ره ِ نعره فرو شد
از مشرق ِ جان صبح تحیّات برآمد
چون دوست نقاب از رخ پرنور برانداخت
با دوست فرو شد به مقامات برآمد
آن دیده کزآن دیده توان دید جمالش
آن دیده پدید آمد و حاجات برآمد
مقصود به حاصل شد و مطلوب به تعیین
محبوب قرین گشت و مهمّات برآمد
بهبود بدان بُد که بدین کوی فرو شد
و اقبال بدان بود که شه‌مات برآمد
دین داشت و کرامات و به یک جرعه می عشق
بی‌خود شد و از دین و کرامات برآمد
عطّار بدین بوی سراسیمه همی گشت
تا نفی شد و از ره ِ اثبات برآمد
این کتاب با 976 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 45 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما