به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام عباس اسکندری پیش از ظهر چهارشنبه در مراسم قدردانی از مجاهدت‌های علمی و شخصیت عرفانی و اخلاقی آیت‌الله العظمی جوادی آملی که به همت تعدادی از شاگردان درس خارج وی در مدرسه فیضیه برگزار شد خطاب به آیت‌الله جوادی آملی گفت: فرارسیدن ماه پربرکت رجب‌المرجب سرآغاز فصل نیایش و ربیع سالکان و عارفان و مناجاتیان که اولین روزش میمون و مبارک است با ولادت امام عالمان و اندیشمندان و فرزانگان حضرت باقرالعلوم محمد بن علی علیهما‌السلام را به محضر شریف و با کرامتتان تبریک می‌گوییم و بهترین سلام‌ها و تحیات را به ساحت قدسی و جامع‌الاطراف استاد عزیز خود که فقیهی فرزانه و مفسری والامقام و فیلسوفی متأله و علامه‌ای مجاهد که در بحر عمیق معارف دینی و کلام ربانی غور نموده و سعه وجودیش ظرف معارف الهی گشته تقدیم می‌داریم.
وی افزود: استاد عزیز! روز معلم که برگرفته از یاد و خاطره همرزم شهیدتان، عالم فرزانه و فقیه و فیلسوف گرانمایه استاد آیت‌الله شهید مرتضی مطهری می‌باشد را گرامی داشته و به شما و همه رهپویان عرصه علم و دانش و تقوا و معنویت درود می‌فرستیم. استاد عظیم‌الشأن! بی‌هیچ مبالغه‌ای توصیف گوهر وجودتان را در عبارات نغز مولای متقیان حضرت علی(ع) یافتیم آنجا که با بیان ژرف و رسا در وصف عالمان ربانی می‌فرماید: «هَجَمَ بِهِمُ اَلْعِلْمُ عَلَى حَقِيقَةِ اَلْبَصِيرَةِ وَ بَاشَرُوا رُوحَ اَلْيَقِينِ وَ اِسْتَلاَنُوا مَا اِسْتَوْعَرَهُ اَلْمُتْرَفُونَ وَ أَنِسُوا بِمَا اِسْتَوْحَشَ مِنْهُ اَلْجَاهِلُونَ وَ صَحِبُوا اَلدُّنْيَا بِأَبْدَانٍ أَرْوَاحُهَا مُعَلَّقَةٌ بِالْمَحَلِّ اَلْأَعْلَى أُولَئِكَ خُلَفَاءُ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ اَلدُّعَاةُ إِلَى دِينِهِ آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْيَتِهِمْ.»
وی ادامه داد: حضرت می‌فرماید: علم بر آنها با تمامی حقیقت بینایی خود هجوم آورده است و آنها با جان‌های آمیخته با یقین به سر می‌برند. و آنچه که پذیرش آن برای زیاده‌طلبان سخت و دشوار است بر آنها آسان و ملایم است و آنچه موجب ترس و وحشت نادانان است برای آنها اموری عادی و بدون بیم و نگرانی است در حالی که با بدن‌های خود در دنیا به سر می‌برند، ارواح آنها پیوسته با عوالم بالا مجالست دارد. آنها جانشینان خداوند در زمینند و دعوت‌کنندگان مردم به دین حق، آه آه که چه اشتیاقی برای دیدن این‌گونه عالمان دارم.
حجت‌الاسلام اسکندری ادامه داد: با استناد به این بیان معصومانه حضرت امیرمؤمنان علیه آلاف التحیة و الثناء و آنچه ما از دریای ژرف علوم عقلی و نقلی و معارف بلند عرفانی و معرفتی که بحمدالله به زیور عمل نیز آراسته و در وجود مبارکتان گرد آمده است و عقل عملی آن یگانه دوران تفسیر آن عقل نظری است سراغ داریم بی‌تردید باید بگوییم حضرتعالی از مصادیق همین بیان حضرت به عنوان عالم ربانی هستید که اگر صاحب ولایت عظما و امامت کبرای علوی ارواحنا له الفداء در این زمان حضور می‌داشت، مشتاق دیدارتان می‌بود.
مرز عالمان ربانی از غیرربانی
این شاگرد درس خارج آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه با تأمل در تعبیر زیبای حضرت که فرمود: «هَجَمَ بِهِمُ اَلْعِلْمُ عَلَى حَقِيقَةِ اَلْبَصِيرَةِ» به روشنی مرز عالمان ربانی از عالمان غیر ربانی مشخص می‌شود تصریح کرد: در حقیقت معنای این کلام نورانی آن است که عالمان ربانی مسیری غیرمتعارف به سوی کسب علم و رسیدن به معارف الهی دارند و بی‌نیاز از هرگونه تلاش و ممارست برای دست یافتن به مجهولات علمی می‌باشند چرا که فرمود: «مَنْ عَمِلَ بِمَا عَلِمْ عَلَّمَهُ اللَهُ مَا لَمْ يَعْلَمْ» و آنچه در پیمودن راه علمای غیر ربانی است که باید گام به گام مسیر علمی را طی نمایند و به قله کمال علمی برسند در عالمان ربانی متصور نیست، بلکه این علم است که به سوی عالم ربانی رو می‌آورد و او را احاطه می‌نماید که این‌گونه توصیف جز با معنای علم حضوری و شهودی نسبت به حقایق اشیاء برای عارف واصل و عالم ربانی سازگاری ندارد. زیرا پس از آن‌که جان آدمی از همه قیود و مراحل جزئی رها شده و پرده‌های ظلمت و تاریکی زدوده گردید، حقیقت وجود کما هو بر وی منکشف، بلکه با وی متحد می‌شود، همان‌گونه که در دعای منسوب به پیامبر اعظم حضرت محمد بن عبدالله (ص) آمده است که «ربّ ارنی الاشیاء کما هی» و چون چنین اتحادی میان عالم و معلوم، شاهد و مشهود و عارف و معروف رخ داد دیگر هیچ جایی برای تردید ناشی از تمایز وجودی میان عالم و معلوم در کار نخواهد بود. از همین‌رو امیر بنان و بیان علیه و علی اولاده المعصومین و زوجتة المظلومه صلوات الله فرمود: «و باشروا روح الیقین» یعنی حقیقت یقین همواره ملازم با عالمان ربانی خواهد بود.
حجت‌الاسلام اسکندری افزود: هر چند کسانی بر این اعتقادند که این قبیل امور محدود به ذات مقدس رسول اعظم و ذوات مقدسه ائمه هدی علیه و علیهم السلام است لکن هیچ دلیل عقلی و نقلی بر حصر و محدودیت در طی مدارج کمال انسانی برای آن انوار قدسیه الهیه وجود ندارد، اگر چه که آنها بر خوردار از اتم مراتب و اکمل مواقف سیر معنوی می‌باشند و بلکه به اقتضای قواعد و تأیید شواهد، قافله سالار سیر تکاملی انسان بوده و هدایت معنوی بشر به اقصی درجات توحید عینی و علمی بجز از دریچه نفوس طیبه آن ستارگان درخشان آسمان هدایت میسر نمی‌باشد و کسی به آن مرتبه اتم که آنان قرار دارند، نمی‌رسد و لکن هیچ یک از این معانی، مؤید انحصار این مقامات در آن ذوات مقدسه نبوده و بلکه به معنای امامت حقیقی ظاهری و باطنی برای آنها، و پیروی و وصول اقتدا‌کنندگان به هدایت آنها است.
وی اظهار داشت: و البته به اقتضای وظیفه خاص که در نظام تشریع از طرف حضرت باریتعالی بر عهده امامان معصوم علیهم السلام قرار گرفته است که آن بیان و تشریح و تبیین و تقریر سنن الهی برای بندگان است، که همان وظیفه خاص رسول گرامی صلوات الله علیه و اله و سلم است. بنابراین در مسیر تحقق فطرت الهی و مقامات توحیدی، باید آن حضرات تا اقصی درجات توحید را طی کرده و در عوالم قرب الهی همان مقام خاص رسول اکرم علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء را بعینه تحصیل نموده باشند تا مقتضای امر اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم ثابت و محقق گردیده باشد و از همین رواست که امر آنها امر خدا و رسول و نهیشان نهی خدا و رسول اوست و از همین رو آنها خزانه‌دار غیب الهی و امین اویند و به اقتضای وظایف خود برخوردار از مقام عصمت و طهارت ذاتیه هستند.
حجت الاسلام اسکندری افزود: ولی سخن بر سر این است که هیچ یک از این امور دلیل نمی‌شود که باب رسیدن به کمالات معنوی و طهارت سرّ و ضمیر، خروج از عوالم نفس و تحقق به درجه نورانیت محض و توحید صرف و فنای فی الله بر روی دیگر عباد بسته باشد و بس واضح و روشن است که تبعیض و استثناء در امور عقلی معنا ندارد و در فیض الهی بخلی نیست و خداوند علی اعلی جواد مطلق نسبت به همه بندگان است و اساساً نفس رسیدن رسول اکرم و ائمه معصومین علیهم‌السلام به آن درجات خاص توحیدی دلیل بر امکان وصول نوع انسانی به آن مقامات می‌باشد، و نهایت اینکه این استعداد ذاتیه به نحو اتم و اکمل در حقیقت جزئیه ذوات معصومین علیهم‌السلام متحقق گردیده و ظهور و بروز نموده است و از این‌رو تقدیر الهی بر اختصاص مقام ولایت کلیه الهیه محمدیه(ص) برای آنها بالذات قرار گرفته و سپس سایر آحاد امت به واسطه پیروی از آنها و اقتدای محض به روش و منهج آن بزرگواران امکان سیر و نیل به آن درجات به اندازه استعداد و همت خود را دارا می‌باشند گر چه همواره آنها امامند و مقتدی و اینها مأمورند و مهتدی که در زیارت قیّمه و جامعه کبیره فرمود: «اَلْمُتقدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَ الْمُتَاَخِّرُ عَنهُمْ زاهِقٌ وَ الّلازمُ لَهُمْ لاحِقٌ»، پیشی گیرنده بر آنان از صراط مستقیم خارج و عقب‌مانده و بر جای مانده نسبت به آنان در هلاکت و آن‌کس که دنباله‌روی بدون وقفه نسبت به آنان باشد واصل و لاحق به درجات و مقامات آنان است.
در وصف علمای گذشته
وی گفت: در قرن معاصر در یکصد و پنجاه سال گذشته درخشش عالمان ربانی در سلسله روحانیت شیعه بی‌بدیل بوده است و یکی پس از دیگری و درآسمان فقاهت هم‌چون ستارگان نورانی به هدایتگری و پرتوافکنی پرداخته‌اند، سلسله‌ای از فرزانگان و عالمان ربانی از مرحوم آقا سید علی شوشتری اعلی الله مقامه الشریف، که از جهتی شاگرد فقاهت و در حقیقت جانشین شیخ اعظم انصاری و از سویی استاد وی در علوم باطنی است، شروع شده تا شخصیت یگانه آن دوران مرحوم آیت‌الله آخوند ملا حسینقلی همدانی که او نیز در مکتب عرفانی آقا سید علی شوشتری پرورش یافته است و متعاقب آن چهره الهی، حکیم زبردست مرحوم آیت‌الله آقا سید احمد کربلایی که در عصر خود بی‌نظیر بوده است درخشیدن گرفت و تحت توجهات این حکیم بزرگ زمانه شاهد ظهور و بروز عارفی واصل و عالمی سترگ هم‌چون آیت‌الله سید علی آقا قاضی طباطبایی هستیم، رادمرد میدان علم و عمل که جمع کثیری از بزرگان دین و نوادر علم اخلاق، سیر و سلوک، دانش و عرفان در سده اخیر دست‌پرورده و خوشه‌چین خرمن وجود آن عالم ربانی می‌باشند و از همین سلسله مبارکه و شجره طیبه است که چهره‌های نورانی و مشعشع جوانه می‌زنند و نورافشانی می‌کنند و مردم را از ضلالت به هدایت و از ظلمت به نور رهنمون می‌گردند مردان مردی همانند میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و بدنبال آن مقتدای مجاهدان و مبارزان او که عرفان را با مبارزه و سیاست را با دیانت و همه آنان را در استقرار حکومت الهی خود متجلی ساخت یعنی حضرت امام خمینی علیه (سلام الله) و سپس شاهد ظهور و بروز قامت رسای علم و اخلاق و تفسیر و عرفان حضرت علامه سید محمد حسین طباطبایی که از برکات وجودیش شخصیت‌هایی هم‌چون شهید آیت‌الله مرتضی مطهری و هم‌چنین یگانه دوران ما حضرت آیت‌الله العظمی علامه شیخ عبدالله جوادی آملی چهره نام‌آشنایی که افکار و اندیشه‌های بلندش و نوآوری‌های علمی بی‌بدیلش در پهنه علوم انسانی مورد توجه مراکز علمی و دانشگاهی و حوزوی و شخصیت‌های وزین علمی قرار گرفته است و بحمدالله همگان بهره‌مندند و در طول هفته شاهدیم که تشنگان مکتب فکری این یگانه دوران در مرکز قیّم و وزین اسراء زانو می‌زنند و رفع عطش می‌کنند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی قم در پایان گفت: استاد عزیز و از جان بهتر ما، مقامتان را ارج می‌نهیم و در برابر علم و تقوا و معنویتتان خضوع نموده و از زحمات طاقت‌فرسایتان در جهت رشد علمی و معنوی ما شاگردان کوچک‌تان تقدیر و تشکر می‌کنیم و روز معلم که در حقیقت روز همه پرچم‌داران علم و ادب و آگاهی و دانایی است را به محضر پرفیضتان که عصاره سلف صالح عالمان ربانی هستید تبریک و تهنیت می‌گوییم برای همه شهیدان که بر سر سفره کرامت و ایثار آنان در امنیت کامل نشسته‌ایم و امام راحل عظیم‌الشأن و علامه بزرگوار شهید آیت‌الله مطهری و والدین راحلتان که رنج پرورش شما عالم ربانی را بر خود هموار ساختند علو درجات و حشر مع الاولیاء المعصومین علیهم السلام را از درگاه خداوند متعال مسئلت داریم و از عمق وجودمان برایتان صحت و سلامتی و موفقیت روزافزون آرزو می‌کنیم و از درگاه ربوبی می‌خواهیم که انقلاب و نظام مقدس اسلامی و رهبر عزیز و فرزانه انقلاب و کشور عزیزمان را در پناه حجت معصومش حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء از جمیع بلیات محافظت فرماید.
نظر شما