تولید کتاب- اسباب بازی با توجه به اقتصاد و فرهنگ امکان پذیر است

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست از سرای اهل قلم کودک و نوجوان با عنوان «کتاب- اسباب بازی مفهومی نو در بازار نشر» برگزار شد.

در ابتدای این نشست مصطفی کریمی با اشاره به اینکه بحث درباره بازی بسیار وسیع است گفت: آموزش بچه های پیش دبستانی و حتی سال های اول دبستان با بازی همراه است. این که تعریف بازی چیست و در هر مقطع سنی به چه شکل انجام می شود در نظر محققان مختلف متفاوت است اما ژان پیاژه روانشناس معروف کودک سه نوع بازی را تعریف می کند. یکی بازی های تمرینی است؛ بچه ها تا قبل از دو سالگی بازی هایی انجام می دهند که ماهیچه های کوچک و بزرگشان را تقویت می کند.

به گفته وی بازی های نمادین نوع دوم بازی ها است؛ بچه ها با این بازی ها ترس ها و هیجانات خود را تخلیه و به نوعی تعادل دست پیدا می کنند. نوع سوم بازی ها بازی های با قاعده است؛ قوانینی از پیش برای این بازی ها ساخته شده و کودکان از آن قوانین تبعیت می کنند.

کریمی یادگیری بچه های پیش از دبستان را همراه با بازی دانست و افزود: اگر به تعریف بازی توجه کنیم به این نکته نهم می رسیدم که بازی یک کار لذت بخش و خودجوش است و خوب است که ما کتاب و اسباب بازی را در هم آمیزیم تا هم به نیاز بچه ها پاسخ دهیم هم به رشد و گسترش فرهنگ کتابخوانی کمک کنیم.

آزاده بیات یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود.

وی با اشاره به اینکه همه ما در کودکی کتاب خوانده ایم همان گونه که همه ما در بچگی بازی کرده ایم حالا فصل مشترک کتاب و بازی کدام است و چگونه باید کتاب- اسباب بازی تولید کنیم پرسشی است که باید به آن پاسخ داده شود.

بیات به این که قصه ها دنیای خاص خود را دارند اشاره کر و گفت: کتاب و ادبیات دنیای خاص خود را دارند و قصه ها کودکان را رهسپار دنیای خیال می کنند به این معنی که بچه ها وقتی داستانی را می شنوند یا می خوانند در ذهن خود شروع به تصویرسازی می کنند. برای مثال قلعه شاه پریان در ذهن خود می سازند حالا ما چگونه می توانیم در قالب کتاب- اسباب بازی به ذهنیت بچه ها و دنیای خیالی آنها پاسخ دهیم؟

به گفته این طراح اسباب بازی، کتاب- اسباب بازی به بچه ها کمک می کنند فضای داستان را به خوبی در ذهن خود مجسم کنند. ساده ترین نمونه کتاب- اسباب بازی ها همان کتاب هایی است که کاملاً باز می شوند و بخشی از تصویرگری این کتاب به صورت سه بعدی و برجسته است. این تصاویر سه بعدی حس لامسه کودکان را درگیر می کند و موجب می شود که بچه ها ارتباط چند حسی با کتاب برقرار کنند.

بیات در ادامه گفت: من نمی گویم همه کتاب ها باید کتاب- اسباب بازی باشند اما کتاب های علوم و نجوم یک سری مفاهیم انتزاعی را به بچه ها آموزش می دهند می توانند به صورت کتاب سه بعدی درآیند. برای مثال می توان فضاهای شهری، معماری های متفاوت و بدن انسان را به صورت تصاویر سه بعدی به بچه ها آموزش داد حتی تا زدن و برش کاغذ نیز یک تکنیک ساده برای ساخت کتاب- اسباب بازی است.

وی کتاب- اسباب بازی را یک حوزه بین رشته ای دانست و افزود: گروهی که می خواهد کتاب- اسباب بازی تولید کن باید متشکل از شاعر و نویسنده، تصویرگر و حجم ساز باشد. کتاب- اسباب بازی ها ساده و در عین حال پیچیده هستند. ساده به این جهت که تکنیک خاصی در ساخت آن لحاظ نمی شود، پیچیده به این جهت که به یک نظم و طراحی پیش بینی شده نیاز دارند.

پس از آن جوانشیر بن یاب از بنیانگذاران مرکز تولید سرگرمی کانون پرورش فکری با اشاره به این که تولید اسباب بازی همواره از معضلات ما بوده و هست گفت: ما در سال 1361 مرکز سرگرمی کانون پرورش فکری را بنیان نهادیم، از آن زمان تا کنون تولید اسباب بازی از معضلات ما بوده و هست.

وی کتاب را هم ی نوع اسباب بازی دانست و افزود: من کتاب را هم گونه ای اسباب بازی می دانم اگر جذاب باشد و بتواند با بچه ها ارتباط برقرار کند. من در جایگاه یک تولید کننده اسباب بازی یک بار مسیر تولید را به تنهایی طی می کنم، یک بار با طراح همراه می شوم تا بدانم آن چه ساخته می شود و در اختیار مخاطب قرار می گیرد تا چه اندازه می تواند برای او دلپسند باشد.

به گفته بن یاب موادی که در تولید کتاب- اسباب بازی به کار می رود بسیار مهم است، نمی توان هر ماده ای را در هر شرایطی به کار برد. از جمله موارد دیگری که باید به آن توجه شود اقتصاد و فرهنگ است. عمر کالای تولید شده باید به گونه ای باشد که مواد طبیعی و نیروی انسانی به هدر نرود. چه اشکالی دارد از یک اسباب بازی یا کتاب- اسباب بازی مدت زمان بیشتری استفاده شود.

این تولید کننده اسباب بازی فرهنگ را هم در کنار اقتصاد عامل مهمی دانست و گفت: مصرف گرایی ما را به سمتی می برد که کالاها را طوری طراحی کنیم که مدت کوتاهی مورد استفاده قرار گیرد و پس از آن دور انداخته شود، من با این فرهنگ مخالفم و فکر می کنم جامعه ای که نظارت درستی بر تولید دارد باید بهترین محصول را در اختیار مصرف کننده بگذارد.

وی کتاب- اسباب بازی را باعث رشد فیزیکی، رشد حسی و رشد هیجانی کودکان دانست و افزود: یکی از مواردی که در جامعه ما باید به آن توجه شود تولید کتاب- اسباب بازی است.