سپردن ممیزی به مخاطب حرفی پوپولیستی است و به آنارشیسم فرهنگی منتهی می شود

به گزارش خبرنگار مهر نشست «ممیزی، هست ها، نیست ها، بایدها و نبایدها» عصر روز دوشنبه 15 اردیبهشت ماه با حضورجمعی از مدیران موسسه انتشارات علمی و فرهنگی در سرای اهل قلم نمایشگاه بین المللی کتاب برگزار شد.

در این نشست احمد سمیعی گیلانی در سخنانی اظهار داشت: در ممیزی تنها مسئله ناشر مطرح نیست بلکه دستگاههای معرفی کننده کتاب هم نقش دارند. ممیزی مسئله ای است که در همه کشورها و همه حکومت ها وجود دارد البته گاهی رسمی است و گاهی هم نه. خود مخاطب هم به نوعی به ممیزی وارد می شود وقتی یک کتاب پرفروش یا کم فروش می شود یعنی مخاطبان آن را ممیزی کرده اند به همین خاطر به اعتقاد من نفس ممیزی مورد سئوال نیست بلکه کیفیت آن است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

سمیعی ادامه داد: حافظه مردم هر حرفی را نمی پذیرد گاهی در یک کشور که سطح فرهنگی آن بسیار پائین است ممیزی بسیار غلیظ باید اعمال شود چون  مردم آن جامعه هر حرفی را نمی توانند بپذیرند و ممکن است اثری فاسد بوده و مردم، آن را پس بزنند.

وی تاکید کرد: در بحث ممیزی موضوع کیفیت اهمیت دارد وقتی فردی در مورد اثری رایی را صادر می کند باید دید آن رای کیفیت لازم را دارد یا خیر. به اعتقاد من در ممیزی باید به روح اثر توجه شود نه اینکه جزء نگر باشیم. در جامعه مدرن آرا متضاد باید مطرح شود تا اصطکاک ها تعدیل شوند. نقد به اعتقاد من در عالم کتاب باعث ایجاد تربیت می شود و این تربیت تمدن ایجاد می کند و ذائقه مخاطب را سالم می سازد.

صحبت کردن درباره ممیزی درباره خودکشی است

همچنین در این نشست حسن بلخاری در سخنانی با اشاره به اینکه صحبت کردن درباره ممیزی در عرصه فرهنگ و ادب خودکشی است، اظهار کرد: همه ما می دانیم که افلاطون چه جایگاهی در اندیشه و فلسفه دارد. برخی او را حکیم الهی نامیده اند و ملاصدرا هم از او به عنوان فردی که مشکات الهی را نوشیده یاد کرده. افلاطون می گوید نباید به نوجوانان اجازه داد آثار هومر را بخوانند. این عبارت و بیان نوعی ممیزی است که البته علتی هم دارد.

بلخاری ادامه داد: ملت هایی که دچار مسائل سیایس در حوزه ممیزی می شوند به خاطر آن است که علت فعالیت خود در بخش ممیزی را مشخص نکرده اند. این راهی است که همه تمدن ها و فرهنگ ها آن را دارند و به واسطه اش از مسائل فطری حمایت می کند. معتقدند هر طبقه ای در اجتماع نباید هر چیزی را بخواند چون با این کار مرز میان صحیح و خطا از بین می رود.

وی افزود: مشکل ممیزی در آن است که برخی دوست ندارند کتابهایشان برای بررسی به دست افرادی سپرده شود که هیچ چیزی از موضوع آن نمی دانند اگر هم در کار ممیزی بررسی کتاب به افرادی خبره سپرده شوند خدا را شاهد می گیرم که هم مخاطب و هم نویسنده از آن استقبال می کنند. مشکل این است که در حوزه فکر و خرد و اندیشه، کار به اهلش سپرده نمی شود. من حتی سپردن ممیزی به دست ناشران هم قابل قبول نمی دانم چون شاید تخصص آن را نداشته باشند و تنها معتقدم کسی باید ممیزی کند که صاحب اندیشه باشد.

بلخاری در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: اگر معرفت یک جامعه و قدرت نقد در آن بالا رود آن جامعه خودش می تواند دست به انتخاب بزند و دیگر لازم نیست مسئولان آن جامعه برای مردمش دست به انتخاب بزنند. اگر قدرت تشخیص جامعه بالا برود خودش می تواند ممیزی کند و از آسیب ها ، خود را حفظ کند اما تا زمان رسیدن به آن فضای آرمانی ضروری است که برخی ضوابط حاکم باشد  و البته کیفیت اجرای آن هم مهم است.

وی افزود: اگر از موضوع ممیزی صحیح برای افزایش قدرت افکار عمومی استفاده کنیم رفته رفته بستری برای افزایش قدرت نقد در جامعه پیدا می شود.

سپردن ممیزی به مخاطبان حرفی پوپولیستی است

در ادامه این مراسم علی زارعی نجفدری، مدیرعامل موسسات انتشارات علمی و فرهنگی در واکنش به اظهارات مطرح شدن از سوی مسئولان اجرایی کشوردرباره سپرده مسئله ممیزی به مردم اظهار داشت: سپرده ممیزی به افکار عمومی به طور مشخص یعنی اینکه ممیزی در کشور لازم است وگرنه اگر لازم بود باید مکانیزم آن را نیز مشخص می کردند این اظهارات در حوزه فرهنگ حرفهای پوپولیستی و بی منطق است و معنای آن هم این است که هر چه را که تولید می شود به جامعه بدهید تا بازخورد داشته باشد.

وی افزود: ممیزی در همه کشورها وجود دارد اما بحث سپردن آن به دست افکار عمومی نه مکانیزم اجرایی دارد و پوپولیستی است و نتیجه مشخص آن هم آنارشیسم فرهنگی است که منجر به آنارشیسم اجتماعی، اقتصادی و در نهایت امنیتی خواهد شد.

مدیرعامل موسسات انتشارات علمی و فرهنگی همچنین در مورد سپردن ممیزی به بعد از چاپ کتاب نیز گفت: برخی از این حرفها بار سیاسی و اجتماعی دارد و مشخص نیست که چرا مطرح می شود.

زارعی در ادامه با اشاره به تفاوت ممیزی در ایران و سایر کشورها گفت: در جامعه ما بحث ممیزی شدید و غلیظ عنوان شده اما اصلا چیزی به نام ممیزی وجود ندارد و آنچه که هست بسیار ناقص و کم اجرا می شود. برعکس آن درکشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی، ممیزی به شکلی شدید اعمال می شود اما فضا را طوری پیش می برند که اصلا ممیزی بحث جامعه نیست.

وی افزود: در جامعه ما طوری القا می شود که انگار همه کتابها زیر تیغ تیز ممیزی در حال مثله شدن هستند اما دستگاه متولی ممیزی نه به لحاظ ساختاری، نه به لحاظ روش و نه حتی توان کارشناسی ظرفیت انجام ممیزی را ندارد. در کشور ما سالانه نزدیک به 70 هزار کتاب باید ممیزی شود اما با روش فعلی ممیزی هزار عنوان کتاب هم ممکن نیست ولی متاسفیم که در دستگاههای اجرایی ممیزی خلاصه شده به انتخاب چند کلید واژه و وارد کردن آن به کامپیوتر و پس از آن سپردن متن کتاب به کامپیوتر برای شناسایی آن کلمات.

زارعی در پایان گفت: ممیزی اصلی عقلایی، منطقی و عرفی در همه جوامع است و هیچ کشوری هم نمی تواند ادعا کند که آن را ندارد اتفاقا در کشورهای اروپایی ممیزی مانند حصاری بتنی است که هیچ میخی در آن فرو نمی رود در حالی که در کشور ما با یک توصیه کوچک می توان مشکل ممیزی را حل کرد.

همچنین در این نشست احدی از مدیران این موسسه انتشاراتی نیز در سخنانی به ضرورت توجه به نیازها و تغییرات جسمانی، اجتماعی، روانی و شناختی نوجوانان در انتخاب کتابهای مناسب برای آنها تاکید کرد.