به گزارش خبرنگار مهر، خراسان جنوبی سرزمینی در شرقی‌ترین نقطه کشور است که همواره نامش با محرومیت عجین بوده اما محرومیت نتوانسته مانع دامن پر مهر این سرزمین عالم پرور شود سرزمینی که بزرگمهر ها، عبدالعلی ها، علامه فرزان ها، ابن حسام‌ها، پروفسور گنجی‌ها، معتمدنژادها و از همه مهم تر حکیم نزاری‌ها را در دامان خود پرورش داده است.
اوج زیبایی غزل تلفیقی در اشعار حکیم نزاری
خراسان جنوبی علی رغم محرومیت‌هایش نقش مهمی در رشد علمی، فرهنگی و شعر ادب این سرزمین داشته و با پرورش حکیم نزاری قهستانی سبک غزل تلفیقی را به اوج زیبایی و شکوه خود رسانده، شاعری که هرچند گمنام است اما علی رغم گمنامی خود حافظ شعر و ادب فارسی و پاسدار آن در اوج حمله مغول بوده است.
حکیم سعدالدین بن شمس‌الدین نزاری قهستانی یکی از بزرگ ترین شاعران فارسی زبان و ارادتمندان به اهل بیت و از مفاخر خراسان جنوبی است که در سال 645 هجری قمری دیده به جهان گشوده و در حدود سال‌های 700 تا 720 هجری قمری دیده از جهان فرو بسته است.
از وی آثار فراوانی ازجمله دیوان اشعار، سفرنامه منظوم،ادب‌نامه، دستورنامه و مثنوی ازهر و مزهر برجای مانده است.
حکیم نزاری در رشد غزل فارسی به ویژه غزل های سبک تلفیقی که شامل بیان معانی بلندعرفانی در قالب غزل عاشقانه می شود نقش بسیار موثری داشته و عده زیادی از ادیبان این سرزمین از تاثیر اشعار و کلام او بر حافظ سخن می گویند.
علاوه بر این نزاری از جمله شاعرانی است که در اواخر قرن هفتم یعنی زمانی که تشیع هنوز به عنوان مذهب رسمی در ایران اعلام نشده بود پرچم ولایتمداری و تأسی به اهل بیت پیامبر (ص) را در شعر فارسی برافراشت و بی‌شک این شاعر تأثیر زیادی در رشد و ترویج معارف اهل بیت(ع) در اشعار سایر شعرا از جمله ابن حسام خوسفی شاعر همشهری خود داشته است.
گمنامی، سهم شاعر بلندآوازه بیرجندی در تاریخ مفاخر کشور
رئیس حوزه هنری خراسان جنوبی گمنامی را تنها سهم شاعر بلندآوزه غزل سرای سبک تلفیقی خراسان جنوبی از تاریخ مفاخر شاعران شیعه و معتقد به اسلام عنوان کرد.
مهدی حبیبی در گفتگو با مهر، با بیان اینکه حکیم نزاری قهستانی از شاعران بلندآوزاه و غزل سرای خطه خراسان است، گفت: این شاعر یکی از شعرای برجسته استان است که در شکوفایی غزلیات حافظ و اشعار ابن حسام خوسفی شاعر حماسه سرای شیعی نقش مهمی داشته است.
وی افزود: با وجود این که حکیم نزاری از شاعران برجسته ادبیات فارسی کشور محسوب می شود اما به دلیل بی توجهی تاکنون کاری برای معرفی او حتی در محل دفن و تولدش برای مردم و اهل ادب انجام نشده است.
چاپ دیوان نزاری در نسخه های محدود
وی از تصحیح دیوان حکیم نزاری قهستانی توسط مظاهر مصفا خبرداد و گفت: رفیعی یکی از ادب دوستان خراسان جنوبی این دیوان را به هزینه شخصی خود در نسخه های محدود چاپ کرده اما به دلیل این که حق انتشار این دیوان در اختیار بخش خصوصی قرار دارد امکان تجدید چاپ آن بدون اجازه بخش خصوصی ممکن نیست.
رئیس حوزه هنری با بیان این که شاید مردم خراسان جنوبی به واسطه نام خیابان‌ها آوازه این حکیم بزرگ را شنیده باشند، گفت: متاسفانه بیش از 90 درصد از مردم خراسان جنوبی شناخت کاملی از زندگی و آثار این حکیم فرزانه ندارند.
حبیبی سهل انگاری و کوتاهی را عامل گمنامی و غربت حکیم نزاری قهستانی در محل تولدش عنوان کرد.
وی با بیان این که شورای مفاخر و سایر نهادهای فرهنگی و پرورشی به خصوص آموزش و پرورش باید گام مهمی در معرفی این شاعر به نسل جوان بردارند، بیان کرد: رایج بودن این دیدگاه غلط و ثابت نشده که حکیم نزاری قهستانی دارای مذهب اسماعیلی و شش امامی است یکی دیگر از موانع معرفی این شاعر به مردم استان و اهالی ادب در سراسر جهان است.
وی با اشاره به برگزاری همایش حکیم نزاری قهستانی در اردیبهشت ماه سال جاری در دانشگاه بیرجند، گفت: برگزاری همایش، کافی نبوده بلکه این شاعر باید به طور دقیق در سراسر کشور به اهالی ادب و نسل جوان معرفی شود.
تکامل سبک غزل تلفیقی رهاورد حکیم نزاری برای شعر و ادب فارسی
سید مهدی رحیمی، مسئول کمیته اجرایی همایش ملی حکیم نزاری قهستانی و استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند در گفتگو با مهر اظهارکرد: حکیم سعدالدین بن شمس الدین نزاری قهستانی از شاعران برجسته بیرجندی است که در اواخر قرن هفتم و اویل قرن هشتم هجری می زیسته است.
وی گفت: این شاعر در حد فاصل دوران سعدی و حافظ زندگی می کرده بنابراین آثار اشعار او در سبک غزلیات حافظ و ابن حسام خوسفی مشاهده می شود و تاثیر سبک سعدی در آثار او به وضوح مشاهده می شود.
وی افزود: سبک شعری حکیم نزاری قهستانی سبک غزل تلفیقی است که در آن معارف ناب اسلامی را در قالب غزل عاشقانه در خور فهم عوام ارایه می دهند.
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند ادامه داد: هنوز کسی نتوانسته به قطعیت ثابت کند که حکیم نزاری قهستانی به مذهب اسماعیلی و شش امامی شیعه معتقد بوده است اما آنچه مسلم است این شاعر یکی از پرچم داران ترویج معارف اهل بیت(ع) در ایران پس از حمله مغول بوده است.
رحیمی با بیان این که شعر حکیم نزاری قهستانی سرشار از آلام و انتقاد از فسادهای اخلاقی ایران پس از حمله مغول است، ادامه داد: این شاعر نماینده واقعی مردم زمان خودش بوده و همواره مردم و زمامداران را به پرهیز از سهل انگاری و تنبلی و دوری از فسادهای اخلاقی و پیروی از روش اهل بیت توصیه می کرده است.
وی بیان داشت: علی رغم این که حکیم نزاری قهستانی ازشاعران درجه یک و برجسته خطه خراسان محسوب می شود اما در معرفی ایشان کوتاهی شده و حتی مردم خراسان جنوبی که در جوار آرمگاه این شاعر بزرگ هستند اطلاع چندانی از آثار و فعالیت های این شاعر بزرگ ندراند.
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند ادامه داد: برگزاری همایش نقد و بررسی آثار حکیم نزاری قهستانی در اردیبهشت ماه سال جاری در دانشگاه بیرجند فرصت بسیار مناسب و اولین گام ارزنده ای است که برای معرفی این شاعر در خراسان جنوبی برداشته می شود.
رحیمی از مردم و مسئولان فرهنگی خواست تا تلاش همه جانبه خود را برای معرفی این شاعر برجسته بیرجندی همزمان با همایش تقدیر و بررسی آثار این شاعر به کار گیرند.
وی یادآورشد: مجموع مقالات مربوط به همایش حکیم نزاری قهستانی در نشریات و جراید برای اطلاع عموم مردم و علاقمندان به چاپ خواهد رسید.
همایش حکیم نزاری گامی ارزنده برای معرفی شاعر بلند آوازه خراسانی
محمد مطهری‌فر، مدیرکل فرهنگ و ارشاد خراسان جنوبی نیز در این خصوص در گفتگو با مهر از همکاری فرهنگ ارشاد برای برگزاری همایش حکیم نزاری قهستانی با دانشگاه بیرجند خبرداد و گفت: این همایش اولین و موثرترین گام ارزنده در خراسان جنوبی برای معرفی حکیم نزاری قهستانی است.
وی افزود: شورای مفاخر استان با همکاری در این همایش سعی دارد علاوه بر معرفی دقیق آثار حکیم نزاری قهستانی به اهالی ادب، مردم استان را هم با اندیشه و آثار حکیم نزاری آشنا کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی از چاپ دیوان حکیم نزاری قهستانی در استان خبرداد.
لازم به ذکر است در حال حاضر آرامگاه و مدفن حکیم نزاری در میدان شهدا و خیابان حکیم نزاری در اختیار انجمن خوشنویسی برای برگزاری دوره های آموزشی مختلف قرار دارد.
نظر شما