تکنولوژی به شدت تحت تأثیر فرهنگ قرار دارد/ عصر تکنولوژی، عصر سیطره فرهنگی بر فرهنگ دیگر است

به گزارش خبرنگار مهر، دومین روز از همایش ملی "فرهنگ و تکنولوژی؛ درنگی فرهنگی در مسیر پرشتاب صنعتی شدن" دوشنبه 22 اردیبهشت با حضور اندیشمندان علوم انسانی و علوم پایه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.

در بخش پنجم این همایش که به موضوع "مبانی فرهنگی تکنولوژی" اختصاص داشت، حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند معاون فرهنگستان علوم اسلامی قم به ارائه مقاله خود با عنوان «جهت‌داری تکنولوژی با ملاحظه سطوح تکنولوژی» پرداخت.

وی گفت: موضوع مطلب من همین بحث جهت داری تکنولوژی با ملاحظه سطوح تکنولوژی است که در آن دو نکته اصلی مطرح می شود، اول تأمین مفهوم تکنولوژی و به تبع آن تأمین بیان سطوحی است که به واسطه آن ایجاد می شود. اینکه خاستگاه فرهنگی هر یک از این سطوح چیست و پیوند میان آن دو چگونه است و نهایتا به این نتیجه خواهیم رسید که یک نظام فرهنگی داریم که بر یک نظام تکنولوژی حکومت دارد که رابطه یک طرفه نیست و سهم تأثیر هر کدام برابر نیست.

پیروزمند تأکید کرد: در قدم اول سخن از تکنولوژی نسبت به دانش اعم از عقلی، نقلی و تجربی و در یک نگاه کلان بر امور آرمانی مبتنی است. این نظام مبانی و اهداف آرمانی که بشر به دنبال آن بوده، انسان را ابتدا به دنبال طراحی سیستم سوق می داد که در اینجا سبک زندگی انسان بر طراحی سیستم موثر است.

وی با بیان اینکه عصر تکنولوژی، عصر سیطره یک فرهنگ بر فرهنگ دیگر است، افزود: در عصری که در آن هستیم که موسوم به عصر سیطره تکنولوژی است، صحبت این است که تکنولوژی را چه کسی آفریده و چه کسی استفاده می کند که اگر آفرینندگان تکنولوژی و بهره وران آن حذف شوند، چه کسی از تکنولوژی استفاده می کند. پس حرف اصلی انسان، تمایلات و خواسته های انسانی است.

پیروزمند با اشاره به ایتکه عصر تکنولوژی عصر سیطره یک فرهنگ بر فرهنگی دیگر است، گفت: یعنی فرهنگی که خاستگاه تولید یک تکنولوژی بوده و از طریق این ستون فناوری، فرهنگ خود را به دنیا صادر می کند و چون در جوامع واردکننده آنچه که مشاهده می شود در لایه های رویی است پس این مساله را طرح می کنند که تکنولوژی بر ما سیطره پیدا کرده، چراکه تکنولوژی رابطه اخلاقی جامعه را عوض می کند.

این پژوهشگر علوم انسانی تأکید کرد: تکنولوژی بر اساس نظام نیاز و ارضای نیاز می چرخد و این چرخه تحت حوزه فرهنگ تغییر پیدا می کند. تولید تکنولوژی به شدت تحت تأثیر فرهنگ قرار دارد، اما نه به این معنا که اگر خاستگاه تولید تکنولوژی امر باطنی بود ما به هیچ وجه نمی توانیم او را در مقصد دیگری استفاده کنیم، ولی نتیجه می گیریم که تکنولوژی کار ویژه‌ای دارد که باید در جای خود استفاده شود.