به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی نشر الکترونیک با حضور نویسندگان، ناشران و مدیران فروشگاه کتاب الکترونیکی فیدیبو عصر دیروز دوشنبه 5 خرداد در موسسه بهاران برگزار شد.
مژده دقیقی مترجم در ابتدای این نشست گفت: خوب است که نشر الکترونیک به صورت نظام‌مند پیش می‌رود. اما برای ما نویسندگان و مترجمان، به عنوان پدیدآورنده، سوالاتی در این باره مطرح است. همه می‌دانیم که نشر الکترونیک بخشی از آینده نشر خواهد بود. فیدیبو هم به عنوان یک فعال در عرصه نشر الکترونیک، با برخی از ناشران بزرگ قرارداد دارد. سوال این است که پدیدآورنده و ناشر در کجای این قضیه ایستاده‌اند و انتشار الکترونیک کتاب‌ها، چه جوانب حقوقی برای ما دارد؟ تا جایی که من می‌دانم این ناشران هستند که با فیدیبو طرف هستند و پدیدآورنده ارتباط چندانی با فیدیبو ندارد.
پیمان خاکسار مترجم دیگر حاضر در این برنامه نیز گفت: اولین بار که متوجه شدم یکی از ترجمه‌هایم، «اتحادیه ابلهان» در فیدیبو است، به جای خوشحالی ترسیدم. چون اصلا از سیستم امنیتی فیدیبو اطلاعی نداشتم. امروز به راحتی می‌توان نسخه تمیزی از کتاب را ساخت و روی اینترنت گذاشت. در حال حاضر که آمار کتابخوانی به واسطه E- book بالا رفته است، نمی‌توانیم مولفه‌هایی را که در جهان غرب وجود دارد، در این‌جا درست کنیم. چون در غرب، پول دادن برای دانلود کردن، یک عادت و سنت شده است در حالی که این‌جا مرسوم نیست. آن احساس عذاب وجدان هم که روزی از دانلود غیرقانونی وجود داشت، دیگر از بین رفته است.
وی افزود: چون در ایران قانون کپی‌رایت وجود ندارد، مترجم، کتاب را بی اجازه مولف و ناشرش ترجمه می‌کند. سعی کردم در ترجمه هر کتاب، در صورت زنده بودن مولفش، اجازه ترجمه را از او بگیرم. البته جواب من را نمی‌دهند چون اصلا سیستم کار این‌گونه نیست. خیلی از افرادی که دانلود می‌کنند، شهوت دانلود کردن دارند و اصلا اثر دانلود شده را نمی‌خوانند. بیشتر مساله ذهنی من در زمینه نشر الکترونیک، امنیت است. چیزی که از نشر الکترونیک می‌دانم این است که پنجاه پنجاه است. یعنی 50 درصد آن به صورت مساوی بین ناشر مکتوب و نویسنده تقسیم می‌شود و به هرکدام 25 درصد می‌رسد که به نظرم عادلانه نیست.
در ادامه حسین سناپور نویسنده گفت: وبلاگ‌ها و سایت‌های مختلفی هستند که فایل PDF کتاب‌ها را برای دانلود در دسترس قرار می‌دهند. امیدوارم اگر تا حالا ناشران اصلی، شکایت از این وبلاگ‌های غیرقانونی را دنبال نکرده‌اند، از حالا این کار را بکنند. در چند ماهی که فروشگاه الکترونیکی فیدیبو آمده، اغلب دوستان حوزه نشر یا آن را ندیده‌اند یا اصلا خبر ندارند که کتابشان به صورت الکترونیکی در فیدیبو وجود دارد. به نظرم بی‌اعتنایی به این جلسه و این که تعداد کمی از نویسندگان، ناشران و مترجمان آمده‌اند، هم به این دلیل است.
نویسنده رمان «لب بر تیغ» ادامه داد: چرا؟ چون در نهایت چیزی برای نویسنده در نمی‌آید. پیش از این جلسه با احمد غلامی صحبت می‌کردم. بعد از این که حرف دانلود کتاب‌هایش در اینترنت شد، گفت: بگذار دانلود کنند! بسیاری از دوستان ما هنوز نمی‌دانند که کتابشان روی فیدیبو است و دستمزدی هم از این بابت دریافت نکرده‌اند. به نظرم آمدن نشر الکترونیک تا حدودی اجحاف است چون اگر نشر الکترونیک بیاید، اول از همه لحاظ کردن قیمت کاغذ حذف می‌شود. مساله دیگر این است که ناشران، خودشان و بدون اطلاع به نویسندگان، کتاب‌ها را به فیدیبو داده‌اند.
وی گفت: نشر الکترونیک تنها به یک بخش از مشکلات ما مربوط می‌شود. ما باید به سمت حرفه‌ای شدن برویم؛ چه در حوزه نشر و چه در پخش. اگر حرفه‌ای نشویم، متضرر خواهیم شد. واقعیت این است که با قراردادهای بدی که ناشران با صاحبان اثر می‌بندند، نویسندگان ما هیچ‌وقت حرفه‌ای نخواهند شد. یعنی نشر ما کاری می‌کند که نویسنده‌هایی که فقط برای دلشان می‌نویسند، در میدان حضور داشته باشند که این نویسندگان هم بعد از چند بار چاپ کتابشان دلسرد خواهند شد. در نتیجه نویسندگان اصلی از چرخه نشر خارج شده و فضا پر از نویسندگان یک کتابی می‌شود. اما اگر نویسنده‌ها بمانند و با فضا آشنا شوند، به حرفه‌ای شدن صنعت نشر کمک خواهد شد.
سناپور گفت: در نشر کاغذی، از جایی که کار به توزیع و پخش می‌رسد، اغلب 35 و شاید 40 درصد به توزیع‌کننده تعلق می‌گیرد. با این حساب، چرا فیدیبو باید 50 درصد قیمت یک کتاب را بگیرد وقتی که کارش را آنلاین انجام می‌دهد. چرا باید این درصد به ناشر الکترونیک اختصاص پیدا کند، وقتی که هزینه‌های پخش و فروشگاهی در میان نیست. تا جایی که می‌دانم قراردادهای این مساله، طوری نوشته می‌شوند که در درجه اول به ضرر نویسنده و ناشر کاغذی کتاب است.
نظر شما