نخ به نخ؛ زندگی دود می‌شود/ سوختن زندگی در میان آتش سیگار

به گزارش خبرنگار مهر، تند و تند به سیگارش پک می‌زند. 16سال بیشتر ندارد اما دود سیگار چهره‌اش را تیره و تکیده کرده و دندان‌هایش زرد شده‌اند.

وقتی از سعید صالح‌پور می‌پرسم چرا سیگار می‌کشد؛ جواب درستی ندارد. از دوستانش حرف می‌زند که حتی حشیش هم می‌کشند؛ از اینکه بوی سیگار که بلند می‌شود، دلش قنج می‌رود؛ از اینکه پدرش هر وقت با کسی دعوایش می‌شود، حداقل 20 نخ سیگار دود می‌کند؛ از اینکه ...

افزایش 170 درصدی مصرف سیگار در سال گذشته هم شاید مانند بسیاری از دیگر آمارهای نگران کننده برای بسیاری از ما فقط یک عدد باشد. عددی که پیامدهای بزرگ اقتصادی و اجتماعی برای جامعه ما به همراه دارد. در این میان گرایش روزافزون نوجوانان به سیگار و پایین‌ رفتن هر روزه سن اعتیاد به آن، نگرانی در این حوزه را چند برابر می‌کند.

سیگار با ما چه می‌کند؟

وجود 4 هزار ماده سمي در سیگار موجب افزايش احتمال ابتلا به 25 نوع بيماري از جمله سرطان ريه، افزايش ضربان قلب و غلظت و فشار خون، كاهش توانايي‌های حركتی، پير و چروك شدن پوست و بوي نامطبوع دهان شده و اين تنها بخشی از هزينه‌ای است كه سيگاری‌ها برای لذت بردن از اين اعتياد پرداخت می‌كنند.

به گفته وزارت بهداشت کشورمان سیگار در کنار عواملی مانند رژيم غذايی نامطلوب، فشار خون بالا، توده بدنی بالا، تحرك ناكافي، ديابت، آلودگي هوا، كلسترول بالا، خطرات شغلي و مواد مخدر، جزئی از 10 عامل خطرزای مرگ در كشور است.

همین موضوع کافی است تا بدانیم مصرف دخانیات در تمام بخش‌ها چه ضرری به سلامتی ما و اقتصاد جامعه دارد.

آثار اقتصادی کشیدن سیگار

تصور کنید یک نفر چند بسته اسکناس داشته باشد که به راحتی آن را به گوشه‌ای برده و آتش بزند. دیگران درباره چنین فردی چه قضاوتی دارند؟

اگر قیمت یک پاکت سیگار مرغوب به طور متوسط 5 هزار تومان باشد، یک سیگاری حرفه‌ای در ماه 150 هزار تومان صرف خرید آن می‌کند. البته عواقب مالی کشیدن سیگار خیلی بیشتر از پولی است که صرف خرید یک پاکت سیگار می‌شود.

افراد سیگاری هزینه خیلی بیشتری را صرف درمان می‌کنند. پول زیادی را هم برای هزینه فروش مجدد ماشین و خانه‌شان می پردازند. هزینه اضافی را هم باید برای خشکشویی و دندانپزشکی خرج کنند. در طولانی مدت، پول کمتری درمی آورند و حتی بسیاری از آنان به این دلیل که نمی‌تواند بین عادت به کشیدن سیگار و یک شغل تعادل برقرار کنند، بیکار می‌ماند.

آمار نشان می دهد که حدود 15 درصد از افراد کشور، سیگاری هستند؛ یعنی حدود ده میلیون نفر، و روزانه 7 میلیارد تومان از سرمایه‌های کشور دود می‌شود. کارشناسان اقتصادی معتقدند با این چنین هزینه‌هایی که هر سال از بین می‌رود، می‌توان 140 هزار شغل ثابت به وجود آورد یا برای تمام روستاهای بالای بیست خانوار کشور، امکانات آب آشامیدنی سالم، برق و راه مناسب فراهم آورد.

در حال حاضر، سالانه بیش از 250 میلیون تومان خرج کبریتی است که سیگاری‌ها با آن سیگار خود را روشن می‌کنند. کاغذی که در سیگارهای مصرفی در کشور سوزانده می شود، بیش از مقدار کاغذی است که برای 45 میلیون دفتر شصت برگ لازم است. بیش از 20 هکتار زمین های مرغوب زیر کشت توتون است، در حالی که از این زمین‌ها می توان برای کشت مواد مورد نیاز کشور استفاده کرد...

زندگی می‌سوزد

احساس جذاب بودن، مورد توجه قرار گرفتن، مستقل شدن، بزرگ شدن، اجتماعی شدن و پذیرفته شدن از جمله دلایلی است که محمد اخوان، کارشناس علوم تربیتی درباره علل گرایش نوجوانان به سیگار ذکر می‌کند. این استاد دانشگاه بخشی از گناه سیگاری شدن نوجوانان را به عهده پدر و مادر می‌داند و بخش دیگر را به عهده جامعه. ضعف دو نهاد خانواده و مدرسه در این عرصه نیز به وضوح دیده می‌شود.

او می‌گوید وقتی پدر و مادر نتوانند ارزش‌های اخلاقی و دینی را به طور صحیح به نوجوان منتقل کنند، بدیهی است که نوجوان در مقابل تشویق گروه همسالان برای رفتن به سوی مواد مخدر آسیب‌پذیر می‌شود. اخوان با اشاره به نقش مدارس در آموزش کنترل بحران به دانش‌آموزان عنوان داشت: مدرسه باید فضای رشد صحیح را برای دانش‌آموز فراهم کند تا او از نیاز به جلب توجه به شیوه‌های نامتعارف بی‌نیاز شود.

این کارشناس مسائل تربیتی می‌گوید: استمرار استفاده از سیگار در جوانی امری اتفاقی نیست، بلکه یک فرایند است که از نوجوانی آغاز شده در نتیجه برای ایمن کردن جامعه در برابر سیگار باید از مدارس شروع کرد.

وی با اشاره به اینکه فشارهای خانوادگی و داشتن رابطه ضعیف با پدر و مادر در مصرف سیگار بسیار موثر است، اضافه کرد: این تاثیر در دختران بیشتر مشهود است در حالیکه پسران بیشتر تحت تاثیر فشارهای اجتماعی، تعارف سیگار توسط همسالان و تبلیغات شرکت‌های دخانیات به این مقوله روی می‌آورند.

اخوان افزود: یکی از مسایلی که در این زمینه باید نسبت به آن حساس شویم، تبلیغات رسانه‌ای است. وقتی فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلوزیونی به راحتی قهرمان‌های سیگاری در ذهن نوجوان می‌سازند، از بین بردن چنین تصویری با فرهنگ‌سازی و تبلیغات مثبت کار ساده‌ای نیست. رواج فروش سیگار به صورت علنی توسط دکه‌داران و مغازه‌داران عامل آسیب‌زای دیگری است که وی به آن اشاره کرد.

وی به افزایش گرایش نوجوانان و جوانان به سیگار اشاره کرد و ابراز داشت: باید به زندگی و تحصیل نوجوان جهت بدهیم. او باید بداند برای چه کاری ساخته شده و مسیر زندگی‌اش را چگونه با پشتکار باید طی کند. وقتی نوجوانان و جوانان باری به هر جهت در جامعه رها می‌شوند؛ گرایش به دخانیات و دیگر آسیب‌ها موضوع عجیبی نخواهد بود.

با نفس‌های سنگین دود را در حلقش جای می‌دهد. سرفه می‌افتد اما دوباره پک می‌زند. کم کم از اطرافش جدا می‌شود و احساس می‌کند راهی جدید پیش رویش باز شده؛ غوطه‌ور شدن در عالم خیال و گم شدن میان دود آتشی که زندگی را می‌سوزاند...