تکرار تراژدی تلخ رانش زمین در روستاهای گلستان/ نرگس چال آخرین رانش استان نیست

به گزارش خبرنگار مهر، صبح روز چهارشنبه وقتی اهالی روستای "نرگس چال" از منازل خود بیرون آمدند متوجه شکاف در اطراف روستا شدند. آن ها بلا فاصله به مسئولان شهرستانی و استانی خبردادند و نیروهای امداد و نجات نیز بعد از اطلاع در منطقه حضور یافتند.

نرگس چال یکی از روستاهای شهرستان آزادشهر است که در غرب جاده خوش ییلاق به سمت شاهرود و در ارتفاعات رشته کوه البرز واقع شده است. راه دسترسی به روستا کاملا آسفالت است و اکثر ساکنان آن به شغل باغداری و کشاورزی مشغول هستند.

به گفته دهیار روستا، به دلیل ییلاق و قشلاق جمعیت روستا متغییر است اما حدود 30 خانوار با جمعیت تقریبی 120 نفر در آن زندگی می کنند.

عباس علیخانی در گفتگو با مهر افزود: این روستا بیش از 200 سال قدمت دارد و از نظر امکاناتی دارای آب، برق و تلفن سیار است، یک دبستان هم برای تحصیل کودکان، مسجد و خانه بهداشت در روستا وجود دارد.

وی با بیان این که تا کنون چنین رانشی در روستا وجود نداشته است، گفت: در مسیر روستا رانش ها و نشست های جزئی داشتیم اما این برای اولین بار است که چنین رانشی در روستا اتفاق می افتد زیرا از 500 متر بالاتر از روستا گسل ایجاد شده و زمین جدا شده و به صورت نعل اسب دور روستا حلقه زده است.

اطلاع رسانی به نیروهای امدادی اولین اقدامی بود که به گفته دهیار توسط این روستائیان انجام شد و هلال احمر نیز پس از حضور بیش از 30 چادر را در بیرون روستا مستقر کرد تا اهالی شب را اینجا نخوابند.

وی در توضیح وضعیت اهالی روستا گفت: شب گذشته مانع از خوابیدن مردم در روستا شدیم و از صبح هم بعد از اطلاع، اقوام اهالی، به روستا آمدند تا برای جابجایی زندگی ساکنان نرگس چال کمک کنند و تقربا از صبح مشغول هستند.

نرگس چال دیگر جایی برای زندگی نیست

وی با ابراز نا امیدی از قابل سکنه بودن روستا گفت: من به عنوان دهیار وضعیت را قابل زندگی کردن نمی دانم اما باید منتظر بررسی مسئولان بود تا بعد از نظر کارشناسان در این باره تصمیم بگیرند.

علیخانی با بیان این که ساخت و سازهای جدیدی در روستا شده است، گفت: بنیاد مسکن بناهای جدیدی را با عنوان ساختمان های ایمن در روستا بنا کرده و بعضی هم همچنان در حال ساخت هستند.

اما مشاهدات عینی نشان داد که با این رانش در حال حاضر روستا غیرقابل سکونت است و این بناهای استاندارد هم به درد مالکان آن ها نخورده است و مجبور به تخلیه شده اند.

آنچه مشهود است بیش از 80 درصد روستا داخل این رانش قرار گرفته و ساکنان آن مجبور به تخلیه اند. میزان رانش نیز نسبت به ساعات اولیه بیش از 4 برابر رشد داشته و حتی دیوار و خانه برخی از اهالی را نیز در بر گرفته است.

برخی از تیرهای چراغ برق نیز ترک خورده و برخی دیگر شکسته و موجب پاره شدن سیم ها شده اند.

همانطور که دهیار روستا گفت: رانش در مسیر قبلا مشاهده شده بود و در حادثه اخیر نیز برخی از از نقاط جاده به دلیل رانش ترک گرفته یا ریزش کرده بود به همین دلیل ماشین های راه سازی مشغول بازسازی مسیر بودند.

فرماندار شهرستان آزادشهر نیز از اعزام تیم امداد در اولین ساعات اطلاع از رانش خبر داد و گفت: قطعی آب و برق در اولین ساعات حضور نیروها مشاهده شد که بلافاصله برطرف شد.

فاضل دهنوی در گفتگو با مهر افزود: در حال حاضر اسکان اضطراری انجام شده اما این اقدام راه حل موقت است و در صورت طولانی شدن تبعات زیادی را به همراه خواهد داشت.

وی همچنین خواستار تسریع در انجام مطالعات شد و بیان کرد: شرایط برای ساکنان نرگس چال سخت است و آن ها مجبورند زندگی و خانه های خود را رها کنند، آن ها مردمان صبوری هستند و چشم انتظار تصمیم مدیرانند.

زیارت و زیباشهر گرگان سرنوشت مشابهی دارند

اما وقتی مروری بر گذشته داریم مشاهده می کنیم که رانش های متعددی در استان گلستان رخ داده است. رانش هایی که صرفا روستایی نبوده و در برخی موارد شهرها را نیز در بر گرفته است.

روستای "چه جا" از توابع علی آباد کتول، روستای زیارت زیارت گرگان و حتی تپه زیباشهر گرگان از جمله مناطقی هستند که تجربه یکبار رانش را داشته اند با این حال همچنان  ساخت و ساز در این مناطق ادامه دارد.

ادامه روند ساخت و سازها در این مناطق سوالات زیادی را در ذهن ایجاد می کند، آیا همیشه باید منتظر بود بحرانی رخ دهد و ما آن را مدیریت کنیم؟ نمی توان از تجربه گذشته استفاده کرد و به جای مدیریت بحران جلوی رخ دادن برخی حوادث را گرفت؟ آیا تا زمانی که حادثه ای رخ دهد و تعداد زیادی از هموطنان ما کشته شوند کسی به فکر این مسائل نخواهد رفت؟

صادق علی مقدم، مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان با تاکید بر رانش های متعدد در استان گلستان، گفت: نرگس چال اولین رانش استان گلستان نیست و آخرین نیز نخواهد بود.

وی با بیان این که موارد مشابه متعددی در استان رخ داده است ، تصریح کرد: بارها برای این موضوع به عوامل دخیل در ساخت و ساز تذکر داده ایم اما متاسفانه توجهی به این مسائل نمی شود.

وی با تاکید بر این که منطقی در ساخت و سازهای این مناطق رعایت نمی شود، اظهار کرد: نیاز است مراجع مربوطه با جدیت بیشتری به این موضوع ورود پیدا کنند زیرا با جان انسان ها در ارتباط است.

مدیرکل مدیریت بحران گلستان خاطرنشان کرد: با شهردار سابق گرگان مکاتباتی درباره ساخت و ساز در زیباشهر داشتیم و در گذشته برای مدت موقتی این ساخت و سازها متوقف شد اما اندکی نگذشت که دوباره این موضوع شروع شد.

وی بیان کرد: خاک این تپه رسی است و خود به خود قابلیت رانش دارد، از سویی ساخت و ساز ها استحکام تپه را تغییر داده و زمینه رانش را بیشتر مهیا می کند.

مقدم با انتقاد از عدم اطلاع رسانی دقیق به مردم در باره این موضوع اضافه کرد: شهرداری استانداری را مقصر می داند و می گوید پرونده ها شامل ماده 5 استانداری می شوند در صورتی که این پرونده ها توسط خود شهرداری ها دفاع می شوند.

احداث چاه های جذبی هم نفوذ آب را به داخل این تپه بیشتر کرده و باید گفت رانش در یک قدمی این تپه است. حدود 2 سال پیش قسمتی از مسیر تپه زیباشهر گرگان که مشهور به تپه صدا و سیما است رانش کرد و بعد از آن هنوز شهرداری گرگان موفق نشده قسمت رانش کرده را مرمت کند.

تراژدی غمناکی در انتظار ساکنان زیباشهر است/ تکرار رانش ها فاجعه ای انسانی رقم می زند

آن زمان به دستور شهرداری ساخت وسازها متوقف شد اما مدت زمان کوتاهی طول نکشید تا با قوت این ساخت و سازهای رونق گرفت. احداث مجتمع های بزرگ بیش از 4 طبقه فشار زیادی را بر روی این تپه وارد کرده است و به عقیده کارشناسان تراژدی غمناکی در انتظار ساکنان این منطقه است.

با این حال مسئولان شهرداری گرگان بدون توجه به اخطارها به ساخت و سازها مجوز می دهند. چند ماه پیش نیز در روستای زیارت خانه ای به دلیل رانش تخریب شد و بر روی خانه های همسایه خود فرو ریخت.

روستای زیارت نیز بارها شاهد رانش و تخریب بوده است و کماکان ساخت و سازهایی که اکثر آن ها نه مسیر قانونی را طی کرده اند و نه مهندسی بر ساخت آن ها نظارت کرده؛ در حال رشد در این روستا است.

باید گفت بسیاری از روستاهای استان انتظار فاجعه ای انسانی را می کشند. فاجعه ای که سکوت کنونی مسئولان اصلی ترین دلیل آن هاست.

شاید نرگس چالی ها خیلی شانس آوردند که به چشم خود رانش زمین را دیدند و هنوز فرصت دارند تا روستای خود را تخلیه کنند. زیرا به گفته خود اهالی اگر زمین آنجا را بکنی در چهار متری بیش از یک متر آب جمع می شود.

البته صادق علی مقدم، مدیرکل مدیریت بحران استان هم با تایید این موضوع عامل اصلی رانش این روستا را بارندگی ها و نفوذ آب به داخل زمین دانست. به گفته وی این نفوذ آب در زیر زمین باعث لغزنده شدن سطح زیرین خاک شده و مانند روغن  سطح رویی زمین را به طرف شیب هدایت می کنند. به عبارتی آب جدا کنند سطح رویی خاکی و سطح زیرین سنگی می شود.

این اتفاق در اکثر روستاهای استان رخ می دهد اما در مکان هایی که پوشش گیاهی کمتری دارند و رانش باعث جابجایی می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، گرچه سرنوشت نرگس چالی ها به نظر کارشناسان بنیاد مسکن و زمین شناسان گره خورده است، اما آنچه مشخص است این سرنوشت در انتظار دیگر روستاهای استان نیز هست و اگر از امروز چاره ای علمی و اساسی برای آن در نظر نگیرند فاجعه های انسانی دور از ذهن نخواهد بود.