هیچ‌ مدیری «صدام» را دوست ندارد/ اجازه اجرای «گوزن‌ها» را از کیمیایی گرفته‌ام

خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: نمایش «ترانه های قدیمی» نوشته و کارگردانی محمد رحمانیان قرار است 22، 23 و 24 خرداد ماه در تالار حافظ شهر شیراز میزبان علاقمندان هنرهای نمایشی باشد.

این نمایش که از تعدادی قطعات کوتاه نمایشی درباره تهران و مردم این شهر با بهره‌‌گیری از ترانه‌های قدیمی ایرانی تشکیل شده است و پاساژ‌های نمایشی، وصل کننده قطعات اثر به یکدیگر هستند، پیش از این در شهریور 91 در تالار شمس سازمان فرهنگی هنری AIT روی صحنه رفته بود.

علی عمرانی، مهتاب نصیرپور، حبیب رضایی، افشین هاشمی، علی سرابی، اشکان خطیبی، معصومه رحمانی،‌ سحر دولتشاهی و... بازیگران این اثر نمایشی هستند که در اجرایی که قرار است گروه نمایش در شیراز داشته باشند هومن برق نورد جایگزین علی سرابی شده که این روزها مشغول بازی در نمایش«خشکسالی و دروغ» محمد یعقوبی است.

رحمانیان که برای اجرای این نمایش و فعالیتهای دیگری در عرصه تئاتر جمعه 16 خرداد ماه به همراه همسرش مهتاب نصیرپور از کانادا به ایران بازگشته، شنبه شب 16 خرداد عوامل و بازیگران گروهش را دور هم جمع کرده بود تا آنها را برای اجرای کار در شیراز آماده کند. گروه نمایش سه روز را در تهران به تمرین و یادآوری «ترانه های قدیمی» می گذرانند و صبح پنجشنبه 22 خرداد ماه راهی شیراز می شوند. گروه تئاتر «ونک» قرار است در طول سه روزی که در این شهر هستند 6 اجرا داشته باشند.

علاوه بر بازیگران که همگی دور هم جمع شده اند فردین خلعتبری که در این نمایش به‌ عنوان مشاور کارگردان حضور دارد و سامان احتشامی نوازنده پیانو و علی زندوکیلی که خواننده ترانه‌ها است، در دفتر یکی از اعضا گروه حضور پیدا کرده اند و بعد از مدتها با یکدیگر خوش و بش می کنند. در فاصله جمع شدن همه افراد گروه با رحمانیان درباره فعالیتهایی که در چندماه اخیر در کانادا داشته است، با او صحبت می کنم.

رحمانیان می گوید: گروه تئاتر «ونک» 5 ژوئن در ونکوور نمایش «آی با کلاه آی بی کلاه» غلامحسین ساعدی را روی صحنه برد که خوشبختانه با استقبال روبرو شد. ما این نمایش را با گروهی از بازیگران جوان که قبلا در نمایش «آرش ساد» حضور داشتند، در تالار کالچ (cultch) شهر ونکوور اجرا کردیم. برای اولین بار بود که در این تالار شناخته شده، نمایشی ایرانی روی صحنه می رفت. این نمایش قرار است 20 سپتامبر که مصادف 20 شهریور ماه است دوباره اجرا شود که البته من چون در ایران هستم در اجرای دوم حضور نخواهم داشت.

وی ادامه می دهد: این اجرا به شکل «اجرای سرد» روی صحنه رفت به این مفهوم که ما چیزی بین نمایشنامه خوانی و اجرا را در این تالار به نمایش گذاشتیم. پیش از این نیز اثر دیگری از غلامحسین ساعدی که نمایشنامه ای تک پرده ای با عنوان «رگ و ریشه دربدری» نام دارد با بازی مهتاب نصیرپور، آشا محرابی و هرمین عشقی اجرا کرده بودیم.

بعد از صحبت با رحمانیان، وی به سراغ بچه های گروه می رود و از آنها می خواهد برای گرفتن عکسی دسته جمعی که برای بنر نمایش مورد استفاده قرار می گیرد، خود را آماده کنند. احسان نقابت عکاس گروه کادر را آماده می کند و همه گروه در کنار هم قرار گرفته و عکس یادگاری می گیرند.

رحمانیان با اشکان خطیبی درباره اجرا و امکاناتی که تالار حافظ شیراز در اختیارشان قرار می دهد صحبت می کند و با گروه بازیگران هماهنگی های لازم برای حضورشان سر تمرین نمایش را مورد بحث و تبادل نظر قرار می دهد. گروه برای تولد یکی از اعضای نمایش که شب تولدش است کیک خریده اند و وی در حضور بچه های گروه تئاتر «ونک» شمع تولدش را فوت می کند و سامان احتشامی نیز با ساز ملودکیایی که همراهش آورده آهنگ تولدت مبارک را می نوازد.

آخر شب است و افراد گروه کم کم خداحافظی می کنند و برای دو روز بعد که تمرینهای اصلی قرار است آغاز شود، قرار می گذارند. هومن برق نورد چون تازه به گروه پیوسته قرار است زودتر از بقیه بازیگران سر تمرین حاضر شود و با رحمانیان نقشش را تمرین کند.

بعد از رفتن بیشتر بچه های گروه از رحمانیان درباره پروژه هایی که قرار است در ایران کار کند سوال می کنم. رحمانیان عنوان می کند که قرار است شهریور ماه نیز در مشهد نمایش «ترانه های قدیمی» را به صحنه ببرند و ادامه می دهد: زمانی که نمایش «ترانه های قدیمی» را کار می کردیم طرح اجرای نمایشی دیگر با عنوان «ترانه های محلی» را با فردین خلعتبری مورد بررسی قرار دادیم و قرار شد در مدت زمانی که من ایران نیستم این طرح کامل و فرمت آن مشخص شود.

این نمایش داستان زندگی آهنگسازی حدودا 40 ساله است که سالها در آمریکا تحصیل کرده و برای نگارش پایان نامه دکترایش به ایران باز می گردد تا روی ترانه های فولکلوریک ایرانی تحقیق کند. برخورد این آدم با افراد و موقعیتهای مختلف داستان نمایش را شکل می دهد. چون من تازه به ایران بازگشته ام و هنوز با مدیران تئاتری صحبت نکردم زمان دقیق اجرای نمایش و سالن آن مشخص نیست اما به احتمال زیاد ما مرداد و شهریور این نمایش را به صحنه خواهیم برد.

کارگردان «عشقه» ادامه می دهد: در این نمایش، فیلم هایی پخش می شود که ارتباط مستقیمی با داستان دارد بنابراین هرچه سالن اجرا بزرگتر باشد برای اجرای این اثر مناسبتر است اما اگر شرایط فراهم نشد شاید مجبور شویم نمایش را در سالنی کوچکتر به صحنه ببریم. اشکان خطیبی هم مجری طرح این نمایش است اما هنوز هیچ چیز روی کاغد نیامده بنابراین نمی توانم اطلاعات دقیقی ارائه دهم. هنوز نمی توانم درباره بازیگران نمایش صحبتی بکنم اما مشاور کارگردان و انتخاب و تنظیم مجدد ترانه ها بر عهده فردین خلعتبری خواهد بود.

وی یادآور می شود: این نمایش ساختار و داستان متفاوتی نسبت به «ترانه های قدیمی» دارد و تنها از این نظر که ترانه ها بخش های نمایشی را به هم مرتبط می کنند به این نمایش شبیه است اما «ترانه های محلی» مفهوم متفاوتی را دنبال می کند.

رحمانیان درباره اجرای نمایش «صدام» نیز می گوید: به اشکان خطیبی مجری طرح نمایش قول اجرای این کار را در سال آینده داده اند اما بازهم چیزی مشخص نیست. خطیبی با بازیگران بسیاری برای اجرای «صدام» صحبت کرده بود که متاسفانه با به تعویق افتادن اجرا همه مذاکرات و برنامه ریزی ها منتفی شد. این بدقولی ها روی ارتباط ما با گروه بازیگران و دیگر عوامل یک نمایش هم تاثیر می گذارد که اتفاق جالبی نیست.

کارگردان «فنز» با گلایه از اینکه مدیران تئاتری سر حرفشان نیستند، می گوید: در حد حرف قرار است سال دیگر نمایش «صدام» را به صحنه ببریم اما با مدیرانی که هر روز یک حرف می زنند و نظرشان مدام تغییر می کند، زیاد چشمم از اجرای این نمایش آب نمی خورد. نمی دانم کی قرار است مدیران تئاتری روی حرفی که می زنند، بایستند. این اتفاقات درحالی است که ما قرار نیست حتی یک ریال از آنها بودجه دریافت کنیم و هزینه سالن را هم زودتر از بقیه به آنها پرداخت خواهیم کرد.

وی متذکر می شود: «صدام» پروژه ای است درباره صدام حسین که 70 میلیون ایرانی به خاطر مشکلاتی که او برای کشورمان به وجود آورده با آن درگیر هستند اصولا جامعه جهانی با این قضیه درگیر است اما به نظر می رسد این مسئله در اولویت مدیران تئاتری ما نیست. تماشاخانه ایرانشهر هم کلا هیچگاه روی خوشی به ما نشان نداده و به نظر می رسد از من و افراد گروهم خوشش نمی آید و به همین دلیل اصلا به سمت این تماشاخانه نخواهم رفت البته این درحالی است که این نمایش 80 بازیگر دارد و به امکانات مکانیکی زیادی احتیاج دارد بنابراین قابلیت اجرا در ایرانشهر برایش وجود نخواهد داشت.

رحمانیان درباره زمان نامناسبی که در اسفند ماه به اجرای نمایش «هامون بازها» اختصاص پیدا کرده است، می گوید: متاسفانه زمان مرده ای به اجرای «هامون بازها» اختصاص داده اند. اجرای نمایش بعد از جشنواره تئاتر فجر و مصادف با ایام فاطمیه است بنابراین عملا ما تعدادی از تماشاگران و اجراهایمان را از دست می دهیم. این نمایش تا به حال دوبار تا پای اجرا رفته اما امکان روی صحنه رفتن برایش فراهم نشده است. این نمایشنامه مشکلی برای اجرا ندارد و یک سه گانه است که با «هامون بازها» شروع می شود، با «گوزن ها»ی مسعود کیمیایی ادامه می یابد و با «طبیعت بی جان» سهراب شهید ثالث هم تمام می شود.

وی در پایان صحبتهایش تصریح می کند: هر سه متن هم آماده است و حتی اجازه اجرای نمایش «گوزن ها» را هم از کیمیایی گرفته ام. بنابراین امیدوارم این کار بتواند در شرایط مناسبی اجرا شود. «هامون بازها» جزو نمایشنامه هایی است که معمولا سالی یکی دوبار می خوانمش و مدام به سراغش می روم و برخی مواردش را تصحیح می کنم. این نمایش در ستایش سینماست و درباره نسلی است که فیلم «هامون» تاثیر بسیاری روی زندگی شان گذاشته است.

گزارش از آروین موذن‌زاده - عکس از احسان نقابت