به گزارش خبرنگار مهر، هر چند آمار دقیقی از میزان خروج آبهای مرزی کشور در دست نیست اما سالانه تنها از رودخانه مرزی زاب بیش از 2.3 میلیارد مترمکعب آب وارد کشور عراق می شود در حالی دریاچه ارومیه برای حفظ وضعیت فعلی سالانه 3.1 میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد.
هم اکنون به دلیل سوء مدیریت منابع آبی، هدررفت آب در پی استفاده بی رویه در بخش های مختلف،راندمان پایین آبیاری در بخش کشاورزی،کم بودن میزان نزولات آسمانی به همراه استفاده غیراصولی از منابع آب های زیرزمینی نه تنها آذربایجان غربی بلکه کشور را مشکل اساسی مواجه کرده و ادامه این روند غیرقابل جبران خواهد بود.
سالیانه 6 میلیارد متر مکعب اضافه برداشت از آبهای زیر زمینی کشور انجام می شود این درحالی است که طولانی بودن روند تشکیل آبهای زیرزمینی و بهره برداری زیاد از آن، موجب شده که اگر اکنون برداشت از منابع آب زیرزمینی متوقف شود، چند هزار سال طول می‌کشد تا آب جایگزین به وجود آید.
مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی آمار تکان دهنده ای از میزان اضافه برداشت آبهای زیرزمینی دارد به گفته عباس نژاد در آذربایجان غربی سالیانه حدود یک میلیارد و نیم میلیارد متر مکعب اضافه برداشت آب صورت می گیرد، از 6 میلیارد متر مکعب اضافه برداشت آبهای زیر زمینی یعنی نابودی سفره آبی یعنی فلات ایران که خشک می شود.
وی در آخرین نشست خبری خود با ابراز تاسف از سوء مدیریت منابع آبی عنوان کرد: از زمین شروع کردیم به خشکاندن منابع آبی، براساس اعلام کارشناسان هر کشور که می خواهد زنده بماند باید نهایت از آبهای زیر زمینی 30 درصد استفاده کند ما متاسفانه در کشور ایران بیش از 80 درصد استفاده می کنیم.
عباس نژاد اضافه می کند، در کل کشور بیش از 80 درصد از آبهای تجدید پذیر استفاده می کنیم یعنی اجازه نمی دهیم آبخوان ها تغذیه شود، وقتی آبخوان تغذیه نشد سالانه 6 میلیارد اضافه برداشت داریم این 6 میلیارد آب که در پایین آبخوان ها را پر می کند چند میلیارد سال طول کشیده تا پر شود و ما در عرض 2 تا 3 سال آن را خارج و مصرف کردیم.
فرصت سوزی مسئولان در خصوص منابع آبی
آمار و ارقام و وضعیت فعلی کم آبی در کشور گویای فاجعه و بحرانی که کشور ما و بیشتر کشورهای دنیا با آن مواجه است خود گویای ضرورت برنامه ریزی و چاره اندیشی اساسی در خصوص منابع آبی است اما متاسفانه در حال حاضر مسئولان با فرصت سوزی در خصوص منابع آبی بر روند روبه رشد بحران کم آبی در کشور می افزایند.
بر اساس اعلام کارشناسان محیط زیست هم اکنون کشور در مرحله تنش آبی است و 13 سال بعد به بحران آبی می رسد برای اینکه نگذاریم تنش آب به بحران آب تبدیل شود سالیانه باید 8 میلیون هکتار در کشور عملیات آبخیزداری، آبخوان داری و جنگل کاری انجام شود که متاسفانه یک دهم آن را انجام نمی شود.
تمام این هشدارها و ابراز تاسف های در حالی است که هیچ مدیریتی برای جلوگیری از خروج آبهای مرزی به عنوان ثروتی ارزشمند وجود ندارد در نکته مقابل به جای چاره اندیشی برای جلوگیری از خروج این ثرورت از کشور مسئولان با اعتبارات کلان و طرح های بی نتیجه به دنبال مدیریت منابع اندک آبی در داخل شهرها و استانها هستند.
فصل تابستان در راه است و با توجه به گرم شدن زمین میزان تبخیر آب بالا رفته، بیشتر شهرهای کشور هم اکنون با مشکلات کم آبی دست و پنچه نرم می کنند اگر منابع موجود آبی در کشور به درستی مدیریت نشوند در سالهای نه چندان دور معضل کم آبی به بحران و چالش اساسی کشور تبدیل خواهد شد.
سالانه 2.3 میلیارد مترمکعب آب از زاب به عراق سرازیر می شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص خروج آبهای مرزی به خارج از کشور هشدار داد و گفت: سالانه 2.3 میلیارد مترمکعب آب از زاب به بیرون مملکت می رود جالب این است که سازمان آب به سد باراندوز این همه که حسیاسیت دارد در حالی که سالیانه میلیارد ها مترمکعب آب از کشور خارج می شود حساسیت ندارد.
حسن عباس نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه باید در سال 2015 سهم و حق آبه رودخانه های مرزی مشخص می شد اظهارداشت: سازمان آب در کشور به خصوص در استان ما سیاستگذاری و هدفگذاری را بر اساس اطلاعات سال 74 انجام می دهد و بارشها و سدها و سیلاب آن سالها را در نظر گرفته در حالی که امروز این استان با بحران کم آبی مواجه است.
وی ادامه داد: اگر بر اساس هدفگذاری سالهای 74 حرکت شود باید در این حوزه 50 سد ساخته شود در حالی امروز نه تنها دریاچه ارومیه بلکه اکثر شهرهای استان با مشکل کم آبی روبه رو هستند.
عباس نژاد با تاکید بر اینکه امروزه کشت محصولات آب بر در کشورمان شدیدا خطرناک است افزود: مسئولان لازم است که بیش از این آگاه شوند و بدانند که چه فاجعه ای در پیش است، فلات ایران از عمق زمین به سمت بالا در حال خشکیدن است، از بس که آبهای زیر زمینی را بیرون کشیده ایم و این تاثیرات خود را بر اقلیم می گذارد.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون الان جنگل های زاگرس شروع به خشکیدن کرده اند و در سردشت نیز جنگل ها شروع به بین رفتن کرده است عنوان کرد: در 20 سال گذشته فقط 3 کانون ریزگرد در ایران وجود داشت اما هم اکنون 187 کانون ریزگرد در کشور داریم که نتیجه از بین رفتن مرتع و پوشش گیاهی است.
مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی یکی از راهکارهای رفع مشکل کم آبی را جلوگیری از خروج آبهای مرزی و مدیریت این منابع آبی عنوان کرد و افزود: با تدبیر و چاره اندیشی برای ممانعت از خروج آبهای مرزی می توان بخشی از مشکل کم آبی را جبران کرد.
سالانه بخش اعظمی از آبهای مرزی کشور به بیرون می رود/وزیر نیرو پاسخگو باشد
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص خروج آبهای مرزی از کشور ابراز گلایه کرد و گفت: متاسفانه سالانه بخش اعظمی از آبهای مرزی آذربایجان غربی، ایلام، کرمانشاه وسایر استانهای مرزی به خارج از کشور می رود.
نادر قاضی پور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در این خصوص بارها به وزیر نیرو تذکر داده شده است افزود: آقای چیت چیان در این خصوص باید پاسخگو باشد چرا که بارها در خصوص خروج آبهای مرزی از استانهای مرزی کشور به ایشان تذکر داده شده است.
وی با اشاره به بارندگی های بالا در شهرهای مرزی آذربایجان غربی از جمله پیرانشهر، مهاباد و سردشت گفت: بیشترین بارندگی سالانه استان به شهرهای مرزی مربوط می شود اما متاسفانه در سایه بی تدبیری مسئولان بخش اعظمی از این آبها از طریق رودخانه زاب به عراق می رود.
قاضی پور میزان آب مرز که از زاب به عراق سرازیر می شود را 2.3 میلیارد مترمکعب عنوان کرد و اظهارداشت: این مشکل در استانهای ایلام، کرمانشاه و استانهای مرزی نیز وجود دارد.
وی با انتقاد از عدم اتمام سدهای سیلوه و کانی سیو در آذربایجان غربی گفت: با اتمام این سدها بخش اعظمی از آبهای مرزی مهار شده و وارد دریاچه ارومیه می شود اما وزارت نیرو هیچ تلاشی برای اجرایی شدن این طرح ها نکرده است.
مشکل کم آبی معضلی نیست که به راحتی از روی آن گذشت چرا که در دهه های اخیر این بحران تاثیرات خود را بر کشور از جمله مشکل کم آبی در شهرها، خشک شدن تالابهای ارزشمند از جمله دریاجه ارومیه و... گذاشته با مهار آبهای مرزی شاید نتوان بخش اعظمی از این مشکلات را حل کرد اما می توان با مدیریت آبهای مرزی جلوی تشدید این بحران را اندکی کاست.
گزارش: سکینه اسمی
نظر شما