غنیمت شمردن فرصت‌ها و رها کردن خیالبافی ها

به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه لوموند فرانسه مقاله محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان را در آستانه مذاکرات ایران و 1+5 با عنوان غنیمت شمردن فرصت‌ها و رها کردن خیالبافی ها منتشر کرد.

متن کامل این مقاله به شرح زیر است: 

دور آینده مذاکرات هسته‌ای بین ایران و سه کشور عضو اتحادیه اروپا (فرانسه، انگلیس، و آلمان) و همچنین روسیه چین و آمریکا  و به عبارتی مذاکره با گروه  3+3  ، در تاریخ 2 جولای در وین آغاز خواهد شد. این آخرین  دور گفتگوهای طولانی، قبل از اولین مهلت زمانی در نظر گرفته شده یعنی 20 ماه جولای می باشد. این تاریخ در  بیست و چهارم ماه نوامبر 2013 مورد موافقت قرار گرفته بود.  ایران اراده سیاسی جهت دستیابی به یک راه حل جامع دراز مدت مورد توافق طرفین را دارد. لیکن، گفت‌وگوها تنها زمانی می‌تواند به نتیجه موفقیت آمیزی برسد که همه طرف‌ها به یافتن راه حل‌های قابل قبول طرفین که در راستای اهداف توافق شده مندرج در توافق موقت می‌باشد، متعهد باشند: تضمین اینکه برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز خواهد بود و لغو کلیه تحریم‌های شورای امنیت، همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران.

در حالی  که دوراندیشی و تحلیل معقول می‌تواند موفقیت را تضمین کند، خیالبافی و سوء محاسبه می‌تواند موجب یک فرصت از دست رفته جدید شود.

بعد از این که ما مسئوولیت گفتگوهایمان با شش قدرت جهانی را بر عهده گرفتیم، طرح اقدام مشترک ظرف  100 روز  به تایید رسید.  این توافق تاریخی که اولین توافق انجام گرفته در ده سال گذشته بود، بر دو محور اصلی مبتنی است. اولین محور این بود که غربی‌ها  حق ما در دفاع از حقوق ، حیثیت  و حرمت مان را به رسمیت بشناسند. محور  دوم  عزم ما در اثبات صلح آمیز بودن کامل برنامه هسته ای مان بود.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توانست پایبندی ما به قول های مان را مشاهده کند. ما در سال های اخیر بهترین همکاری ها را داشته ایم. ما  در راستای تحقق اولویت‌های امنیت ملی مان این راه را  ادامه خواهیم داد. این اولویت ها موجب می شود که ما منطبق با تعهدات مان به روشنی نشان بدهیم که در تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای نیستیم.

ما هیچ چیزی برای پنهان کردن نداریم. برنامه و سیاست هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است و  به منظور پاسخگویی به نیاز های غیر نظامی ایران در زمینه بهداشت، انرژی و بخش های طراحی شده است. پس از اینکه تمامی تلاش های ایران برای دسترسی به بازار آزاد ( برای تامین نیاز خود ) با شکست مواجه شد، به ویژه ممنوعیت بهرمندی از سهام شرکت فرانسوی یورودیف، (ایران) ناگزیر شد زیرساخت های ملی خود را توسعه بدهد.

با نادیده گرفتن این واقعیات و ارائه نادرست حقایق، گروه های  فشار در اروپا و ایالات متحده به طور بسیار مضحکی جنجال به راه انداخته‌اند که برنامه هسته ای ایران هدف ساخت سلاح های هسته‌ای را دنبال می کند و این که ما در مرحله ای قرار داریم که قادریم ظرف چند  ماه مقادیر کافی

از مواد لازم برای ساخت یک بمب را تولید کنیم. آن ها خاطر نشان کردند که برای جلوگیری از دستیابی به سلاح های اتمی، برنامه هسته‌ای ما می بایست کاملا متوقف شود. عدم شناخت از  مراحل، زمان و خطرات ناشی از شتابزدگی ساخت یک بمب زمینه ساز ارائه چنین تصوری است. این تصور همچنین تعهدات و اولویت های ثابت شده ایران را نادیده می گیرد.

یک بررسی علمی و محاسبات دقیق فنی به دور از جنجال که دو سال پیش در مجمع عمومی سازمان ملل متحدمطرح شد، به روشنی نشان می‌دهد که چنانچه ایران روزی تصمیم به ساخت بمب بگیرد چندین سال زمان لازم دارد، نه چند ماه. ما باید همه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج می کردیم. برنامه صلح‌آمیز که تحت نظارت بین‌المللی قرار دارد، برای تولید مواد لازم با هدف نظامی،  باید تغییر مسیر می داد. ایران هیچ یک از این مراحل را انجام نداده است.

حتی زمانی که ما وقت داشتیم، به برای ساخت بمب تلاشی نکردیم. بین سال‌های 2005 تا 2013،  روابط ایران با غرب و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطح پائینی بود، ما زمان کافی داشتیم، تعهدات بین المللی کمی بر عهده داشتیم، نظارت نسبتا کمتری بر ما بود و سانتریفیوژ کافی برای رفتن به سمت یک بمب را داشتیم. ما حتی هزینه تحریم های وسیع و ناعادلانه‌ای را پرداخت کردیم که حتی علیه آنهایی که به سمت گسترش سلاح‌های هسته‌ای حرکت کرده بودند مورد استفاده قرار نگرفته است. اما همانگونه که دو گزارش پی در پی جامعه سرویس های اطلاعاتی آمریکا در سال های 2007 و 2012 بر آن صحه گذاشته‌اند، ایران حتی گامی به این سمت برنداشته است.

در حقیقت باورهای اخلاقی و مذهبی و همچنین محاسبات استراتژیکی عقلانی است که ایران را از دسترسی به سلاح های هسته ای دور نگاه داشته، نه تعداد سانتریفیوژها و یا واحد شکافت هسته‌ای (swu) .  برخی در غرب در اقدامی پرتناقض بدون در نظر گرفتن داده‌های علمی و سوابق تاریخی، ترجیح می دهند، به ارائه  افسانه ای خطرناک، مبنی بر اینکه ایران به منظور حفاظت از خویش نیازمند بمب است و این که تا دستیابی به یکی از آنها (بمب هسته ای) چند قدم بیشتر فاصله ندارد، مبادرت کنند.

مذاکره با 3+3 برای ما فرصت منحصر به فردی است به منظور تقویت اعتماد در دراز مدت، عقد توافقات نظارتی و بررسی های کاملا اطمینان بخش، به منظور ایجاد تضمین بیشتر مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران برای همیشه کاملا صلح‌آمیز باقی خواهد ماند. برای از پیش رو برداشتن موانع تحقق این دستاورد تاریخی، ما می‌بایست به آینده نگاه کنیم. البته ما نمی‌توانیم و نباید درس‌هایی که از تاریخ گرفته ایم را نادیده بگیریم. درک دلایل از دست رفتن مجموعه‌ای از فرصت‌ها با خیالبافی مهم است.

من در مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای از 2003 تا 2005 مستقیما درگیر بودم.  مذاکرات در آن زمان تحت نظارت رئیس جمهور کنونی ایران قرار داشت. بسیاری از خیالبافی‌ها و مواضع مخربی که امروز من شاهد آن هستم، به شکل شگفت آوری مرا به یاد خیالبافی هایی می اندازد که  آن روزها شاهدش بودم. در تاریخ 23 مارس 2005، من در پاریس یک بسته پیشنهادی را به مخاطبان اروپایی خودم ارائه کردم. آن بسته شامل تمهیداتی بود که توسط دانشمندان مستقل غیرایرانی و با هدف تضمین صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ما  تنطبم شده بود. پاسخی که ما دریافت کردیم، رد قاطع آن بود. با تحریک دولت بوش، مخاطبان اروپایی ما درخواست کردند که حداقل تا سال 2015 از غنی سازی خودداری کنیم. اصرار واشنگتن بر توقف غنی سازی در ایران دقیقا نتیجه عکس داشت. اما در بهم زدن گفت‌وگوها موفق بود.

اکنون که به سال 2015 نزدیک می شویم، نتیجه زیاده خواهی و گرفتاری‌های تحریم بسیار آشکار است. شمار سانتریفیوژ های ایران از دویست دستگاه در آن زمان،  اکنون به حدود بیست هزار دستگاه رسیده است. توان غنی سازی ما از سه ممیز پنج درصد به بیست درصد افزایش یافته است و راکتور آب سنگین اراک نیز یک سال تا راه‌اندازی فاصله دارد.

اکثر ناظران غربی علنا در مورد فرصت‌های از دست رفته مربوط به پیشنهاد سال 2005 من اظهار تاسف کرده اند. در واقع، سوء محاسبه غرب در آن زمان تا حدود زیادی مسئول آن چیزی است که ما امروز با آن مواجه هستیم. امروز، رئیس جمهور روحانی و من دوباره به میز مذاکرات بازگشته‌ایم و رویکرد ما تفاوتی نکرده است. متاسفانه، هنوز خیالبافی در برخی از طرف‌های مقابل وجود دارد. ما آماده دادن تضمین هایی برای صلح آمیز بودن برنامه های هسته‌ای مان هستیم. اما از پیشرفت‌های فنی و دانشمندان خودمان نخواهیم گذشت و آن را ارزان نخواهیم فروخت. علاوه بر این  انتظار این که ما چنین کاری بکنیم، نه محتاطانه است و نه به نفع منع گسترش سلاح های اتمی.

هیچ کس نمی‌تواند به عقب بازگردد. جانفشانی‌ها انجام شده است. توانمندی‌ها به شکل قابل ملاحظه ای تغییر کرده است.

دانش و تخصص به دست آمده است. هیچ چیز نمی تواند با یک چوب جادویی این توانمندی ها را ناپدید کند. فشار ها و تحریم ها نیز ناکارآمد بوده اند. توافق موقت هسته ای می تواند ما را به راه حل جامع تبدیل کند، این مرحله سرنوشت ساز نزدیک می شود و من در چنین شرایطی از مخاطبان خود می‌خواهم با احترام به شان ما، به عزم ما در کاهش نگرانی های مربوط به توان هسته ای ،پاسخ بدهند.  من از آنها با اصرار می خواهم اجازه ندهند تا خیالبافی‌ها، روندی را که می تواند به بحرانی بی حاصل پایان بدهد و افق های تازه ای پدیدار کند، از مسیر منحرف نمایند. چنین رویکردی تنها به  حل جامع مسئله  هسته‌ای  ایران منجر نخواهد شد، بلکه زمینه را برای بهترین همکاری ها در جهت برقراری ثبات منطقه ای و تقویت صلح و امنیت بین المللی فراهم می آورد.