"شیروان دره" و افسانه های برگرفته از زیبایی طبیعت/ داستان انسان هایی که سنگ شدند

به گزارش خبرنگار مهر، شیروان دره قبل از آنکه زیر دوربین های محققان به عنوان زیستگاه ممتاز وحوش شناخته شود، تاریخی اسرار آمیز داشت. ارتفاع این منطقه دو هزار و 200 متر و مساحت آن 75 کیلومتر مربع برآورد شده است.

این دره عمیق و عریض بوده و بریدگی‌های دیواره‌های صخره‌ای، چشم انداز منحصر به فردی به آن بخشیده است.

تا جایی که به عقیده کارشناسان مشابه این طبیعت نه تنها در کشور بلکه در منطقه خاورمیانه نیز وجود نداشته و در واقع شیروان دره میراث شگفتی طبیعت به ساکنان ترک زبانی است که بیشتر به محصولات باغی خود در بازارهای داخلی و خارجی شناخته می شوند.

این دره از قسمت جنوب به دامنه شمالی سبلان (هرم) از شرق به جاده لاهرود - شابیل، از غرب به هوشنگ میدانی و از شمال به زمین‌های روستای قلچقلو منتهی می‌شود.

تندیس های سنگی انسان های اولیه در شیروان دره

اما چه چیزی طبیعت این منطقه را افسون کرده و نام خود را به کتاب های شعر و داستان برده است؟ برخی ساکنان افسانه هایی را نقل می کنند که تندیس های سنگی این منطقه در واقع انسان های اولیه ای هستند که به فکر فرو رفته اند.

افسانه ای که در واقع به دلیل بهت و حیرت در مقابل زیبایی طبیعت منطقه در ذهن رشد و نمو یافته و امروز وضعیت اقلیم منطقه گویای کوه های سنگی است که به نظر می رسد توسط هنرمندان چیره دست شکل و شمایل یافته است.

علاوه بر این وجود گونه های جانوری مختلف و لانه سازی آن ها از جمله خرس، خرگوش و انواع پرندگان معماری منحصر به فردی را در این بخش از طبیعت مشگین شهر به ودیعه گذارده است.

نادرشاه و داستان سنگی که بنامش رقم خورد

یکی از روستا نشینان شابیل از سنگی نام می برد که نادرشاه در هنگام عبور از منطقه از آن به مناطق مقابل نگرسته و وضعیت عبور خود را بررسی کرده است.

سنگی که به گفته فتح علی خدایی امروز به "نادر باخان" معروف است و در هنگام عبور از مسیر کوه های سنگی به وضوح مشاهده می شود.

علاوه بر این وجود چنین داستان هایی غنای تاریخی و باستانی شیروان دره را تشدید کرده و موجب شده است امروز حیات این منطقه از منظر گردشگری اهمیت ویژه یابد.

به گفته فعال گردشگری اردبیل طبیعت متنوع شیروان دره روح نواز بوده و به ویژه در فصول گرم سال با آب و هوای مطبوعی توام است.

گردشگری شیروان دره معرفی شود

جلال الدین شاهبازی تصریح کرد: باید زمینه معرفی گردشگری این منطقه به دلیل اهمیت تاریخی و طبیعی آن به ویژه برای گردشگران خارجی معرفی شود.

وی افزود: دره شیروان یکی از یازده زیستگاه وحشی کشور است که در منطقه کوه 4811 متری سبلان واقع شده ‌است.

شاهبازی تاکید دارد که نزدیکی این منطقه به آبگرم شابیل، کوه سبلان، هوشنگ میدانی و مناطق بکر طبیعی دامنه سبلان موقعیت ممتاز طبیعی به آن بخشیده است.

پرونده شیروان دره به عنوان دومین ژئو پارک بزرگ خاورمیانه در یونسکو

در عین حال امتیاز ویژه شیروان دره به تنوع گونه های گیاهی و جانوری آن است. تا جایی که این مهم موجب شد این منطقه به عنوان دومین ژئو پارک بزرگ خاورمیانه در یونسکو طرح شده و محیط زیست استان مطالعات جدی خود از زیست بوم این منطقه را در برنامه های سال جاری قرار دهد.

مدیرکل محیط زیست استان معتقد است با توجه به وجود گونه های متنوع گیاهی و حیوانی این منطقه نیازمند انجام مطالعات زیست محیطی است.

زندگی دائمی وحوش متعددی چون کل، بز، قوچ، میش ارمنی، خرگوش، کبک دری، فاخته، خوک، روباه، گرگ، خرس قهوه‌ای، کبک، قمری و تعدادی پرندگان مهاجر موجب شد سید رضا موسوی از ابتدایی ترین برنامه های احیای محیط زیست استان را مطالعات جامع گونه های گیاهی و حیوانی شیروان دره قرار دهد.

هدف از مطالعات ایجاد زمینه احیا، حمایت از گونه های موجود و حفاظت زیست محیطی منطقه عنوان شده و قرار است زیست بوم شیروان دره برای حفاظت از گونه های جانوری به صورت ویژه پاسداری شود.

همچنین شکار در این منطقه ممنوعیت داشته و در واقع رعایت سکوت حیات وحش آن خواسته اصلی دوستداران محیط زیست است.

علاوه بر این وجود آبگیر یا "گول" در این منطقه موجب شده تنوع گونه های دو زیست و زیست آبی نیز به وفور مشاهده شود. دو آبگیر شاخص در شیروان دره " آت گولی" و " جیران گولی" است که پراکنش گونه های جانوری و گیاهی ساکن در آن نیازمند مطالعات دقیق است.

افسانه های شیروان دره زبانزد گردشگران خارجی

حیات گونه های متنوع جانوری در اینجا به رگه های مواد معدنی متعددی گره خورده که با وجود اقلیم نامناسب برای ایجاد واحدهای اکتشاف و بهره برداری می تواند مورد مطالعه قرار گیرد.

تا جایی که طی مسافت چند ساعته در طول این دره بازدید کننده را با انواع مختلف مواد سنگی و معدنی مواجه می سازد.

سنگ هایی که زمانی در دل زمین بودند و بعد از آتشفشان کوه سبلان با فشار لایه های مختلف به بیرون پرتاب شده و در اطراف کوه که بخشی شامل شیروان دره است به شکل های مختلفی منجمد شده اند. برخی بسیار سفت و سخت و برخی شبیه پوکه هایی که حتی با فشار دو انگشت خرد می شوند.

علاوه بر این وجود رودخانه در امتداد دره در تنوع مواد معدنی و طبیعی تاثیر قابل ملاحظه داشته و امروز می تواند حتی نقطه های کور زمین شناسی این منطقه را برملا کند.

با وجود اینکه در سال 90 مستند شیروان دره به کارگردانی بهزاد مولود با هدف بررسی ویژگیهای زمین شناسی، زیست محیط، حیات گیاهی و جانوری همچنین فرهنگ عشایر منطقه ساخته شد، در خصوص معرفی قابلیت های متنوع این منطقه برنامه ریزی قابل توجهی مشاهده نمی شود.

منطقه ای که بسیاری از شهروندان کشورهای غربی و آسیای شرقی آرزوی سفر به آن و زیست در مجاورت چنین اعجازی را دارند و گردشگرانی که از آن دیدن کرده اند همچنان افسانه های آن را با وجد و هیجان برای یکدیگر بازگو می کنند.

...............................................

عکس و گزارش: ونوس بهنود