توسعه مهارت هاي علمي اساتيد از مفاهيم اساسي در توسعه يافتگي علمي است

گروه حوزه و دانشگاه خبرگزاري "مهر": در آخرين دهه قرن بيستم و سالهاي آغازين قرن بيست و يكم در تمامي نظام هاي آموزش عالي و دانشگاه هاي كشورهاي توسعه يافته، مفهوم توسعه يافتگي علمي يا توسعه صلاحيت ها و مهارت هاي علمي و تخصصي اعضاي هيات علمي از جمله مفاهيم اساسي در توسعه يافتگي علمي و آموزشي بشمار آمده است. اين مفهوم، عليرغم كاربرد وسيع و همه جانبه آن، داراي مفهوم جامع و كاملي نبوده و يك تعريف قابل قبول براي آن ارايه نشده است. اساتيد و محققان و مسئولين مراكز علمي و دانشگاهي، از اين واژه براي منظورهاي مختلف استفاده كرده و حتي گاهي براي مفاهيم آموزش ضمن خدمت و توسعه شغلي و همچنين توسعه حرفه اي و تخصصي اعضاي هيات علمي و بازپردازش دانش و تخصص و اعتلاي هيات علمي نيز از آن بهره برداري شده است.

مفهوم توسعه يافتگي علمي يا توسعه صلاحيت ها و مهارت هاي علمي و تخصصي اعضاي هيات علمي از جمله مفاهيم اساسي در توسعه يافتگي علمي و آموزشي بشمار آمده است

بكارگيري اين مفاهيم حاكي از گستردگي فعاليت هاي آموزش عالي است. مفهوم توسعه يافتگي علمي حاكي از اعتلاي استعداد و گسترش دادن علايق و ارتقا صلاحيتها و فراهم كردن شرايط رشد تخصصي و فردي اعضاي هيات علمي و اساتيد  دانشگاه است. اين مفهوم فرآيندي است كه سعي دارد تا نگرش و مهارت و رفتار اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاهها را در راستاي قابليتها و كار آيي بيشترجهت تامين نيازهاي علمي دانشجويان و حتي نياز خود موسسه و مركز علمي و آموزشي را نيز در بر بگيرد. اين مفاهيم نشان دهنده مجموعه وسيعي از فعاليتها هستند كه مي توان آنها را با عناوين  بهبود و ارتقا تخصصي و افزايش دادن ميزان مهارتهاي آموزشي و توسعه مهارتهاي سازماني تقسيم بندي كرد و در واقع همگي اين مفاهيم در صدد ارتقا سطح مهارتهاي آموزشي بوده و عنصر مشترك آنها همين موضوع است.

توسعه  سطح علمي اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاهها فرايندي است كه در راستاي افزايش خودشناسي و همچنين افزايش استقلال و گسترش افق جهان بيني علمي و آموزشي آنها تلقي مي شود و به عنوان بخشي از اين فرايند است كه افزايش فهم و شناخت و ارتقا سطح علمي اعضاي هيات علمي دانشگاهها و مراكز آموزشي باعث بهبودي وضعيت اجتماعي و سازماندهي آنها شده و در واقع آنها را به مدرسيني ماهر و كار آزموده و محققيني ارزشمند و مديراني كار آمد در يك دانشگاه اثر بخش تبديل خواهد كرد.

توسعه  سطح علمي اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاهها فرايندي است كه آنها را به مدرسيني ماهر و كار آزموده و محققيني ارزشمند و مديراني كار آمد در يك دانشگاه اثر بخش تبديل خواهد كرد

در واقع توسعه و ارتقا سطح علمي و تخصصي فرد به صورت اتوماتيك به بهبود سازمان منجر خواهد شد و لذا مفهوم توسعه كه همان آشنا نمودن اعضاي هيات علمي با نظريه ها و چارچوبهاي مفهومي است، آنها را قادر مي سازد تا وضعيت خود را مورد تحليل و بررسي قرار دهند. بنابراين نتيجه مي گيريم كه هر گونه فعاليتي كه بتواند براي اعضاي هيات علمي فرصتي فراهم آورد تا توانايي هاي تخصصي خود را در زمينه هاي جديدتري افزايش داده و به صورت مناسبتر آنها را اعمال نمايند و بالاخره بتوانند تواناييهاي فعلي خود رابهبود بخشيده و يا به هر صورت ممكن قابليت و مهارتهاي جديدي را كسب نمايند.

تواناييهاي تخصصي عبارتند از آنگونه مهارتها ، دانش و تواناييهايي كه يك استاد را قادر مي سازد تا به طور موثر و كارا به عنوان يك مدرس و مسئول آموزشي و متخصص و پژوهشگر فعاليت گسترده و موثرتري را به انجام برساند. اين مفاهيم نشان مي دهند كه تعريفهاي ارايه شده بسيار وسيع و كلي بوده و مشتمل بر فعاليتها و ملاحظاتي فراتر از اهداف و مقاصد قابل پيش بيني در يك مركز علمي  و آموزشي و يا يك دانشگاه درحال حاضر است.

فرآيند برآورده كردن نيازهاي علمي و يا تخصصي اعضاي هيات علمي و اساتيد در ابعاد و زمينه هاي توسعه علمي و تخصصي و آموزشي و برنامه ريزي درسي و سازماني در برگيرنده فعاليتها و جهت گيري كلي هر يك از موسسات آموزش عالي و مراكز دانشگاهي و مراكز و سازمانهاي ذيربط در راستاي تامين نيازهاي اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاهها از طريق تدوين برنامه هاي جامع در آنها است.

....................................
مجله رويش - شماره 8 و 9 - مقاله گسترش مراكز دانشگاهي بستري براي رشد و توسعه مبتني بر دانايي با نگاهي به سند چشم انداز جمهوري اسلامي ايران - سيد علي حسيني كارشناس ارشد مديريت (با تلخيص)