ردپای فرهنگ غرب بر پوشش جوانان ایرانی/ مدهایی که به اتلاف انرژی و قابلیت‌های فکری جوانان می‌انجامند

به گزارش خبرنگار مهر، به دلیل نوع زندگی هم اکنون مد بعنوان یکی از خرده فرهنگ ها در جامعه کارکرد دارد، هرچند که در جامعه ما مد به مفهوم اصلی خود یعنی تغییر و پدید آوردن بکار نمی رود و جنبه ای کاملا تقلیدی و مصرفی دارد. یک نگاهِ گذرا در خیابان ها و مغازه ها گویای همین است.

توسعه مد و نظارت نداشتن بر آن به حدی در جامعه گسترش یافته که گاه دیده می شود در تن برخی از رهگذران لباس هایی با مارک ها و کلماتی است که معنای آن گاه متفاوت است با فرهنگ و عرف ما، چون: Nude (لخت، برهنه) ، Whore( بدکاره)، Pig ( خوک، گراز)، Theocrasy (شرک به خدا)، Vice ( گناه، فساد)، Dram ( ظرف شراب) و... که نشان از انتخاب بدونِ فکر و صرفا تقلیدی دارد.

مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی با اشاره به اینکه مدگرایی از طریق فرهنگ غربی وارد ایران شده است در نشست مشترک بانوان فرهنگی استان با مدیرکل صدا و سیمای استان مرکزی می گوید: مد گرایی بزرگترین آسیب را به فرهنگ جامعه وارد می‌کند.

حوزه فرهمگ امروز مورد تهدید دشمن است

سیف‌الله کریم‌زاده با تاکید بر اینکه آنچه که امروز مورد تهدید دشمن است حوزه فرهنگ است اضافه می کند: دشمن می خواهد فرهنگ خود را بر ملت ایران غالب کند و در این میان با ترویج روابط نادرست بین دختر و پسر، تدوبن برنامه های ضد اخلاقی و اسلامی، استفاده از ماهواره، به هویت اسلامی و دینی ملت ایران ضربه بزند.

وی با اشاره به حرکت کشف حجاب رضاخانی گفت: حادثه کشف حجاب در سال 1317 توسط دولت رضا شاه پهلوی در ایران آغاز شد و این درحالی بود که حجاب در این کشور دارای قدمت دیرینه بوده است و بسیاری از اشراف و اغنیا به رعایت این مهم گرایش و تمایل داشته‌اند.

وی افزود: در حال حاضر 15 دستگاه اجرایی در امر عفاف و حجاب رسالت این مهم را بر عهده دارند. متاسفانه امروزه در داخل کشور برند داخلی وجود ندارد، به همین سبب طراحان و فعالان این عرصه باید بکوشند تا پوشش اسلامی - ایرانی را در کشور ترویج دهند.

کریم‌زاده تصریح کرد: ترویج فرهنگ بی‌حجابی از مهم‌ترین اهدافی است که نظام سلطه برای مبارزه با فرهنگ اسلامی دنبال می‌کند. رسانه‌های غربی نهایت اسارت را با عنوان آزادی پنهان مطرح می‌کنند و این در حالی است که حجاب آزادی و مصونیت را به ارمغان می‌آورد.

باید از نفوذ فساد در جامعه و تغییر فرهنگ اسلامی جلوگیری کنیم

وی افزود: باید از نفوذ فساد در جامعه و تغییر فرهنگ اسلامی جلوگیری کنیم و در این عرصه با حساسیت لازم وارد شویم چراکه در دین اسلام حیا تکلیفی است که بر عهده مسلمانان گذاشته شده است لذا حجاب می‌تواند مولد حیا و عفت در جامعه دینی باشد.

وی تصریح کرد: انسان موجودی مختار است و باید خوب اختیار کردن را به وی آموزش داد و این مهم باید به عنوان یک اصل در اندیشه فعالان فرهنگی قرار بگیرد.

کریم‌زاده افزود: نحوه ورود به عرصه‌های فرهنگی، شیوه‌های اجرایی و خروجی طرح‌های این حوزه باید از پیش تدوین شده و چشم‌انداز آن مشخص باشد.

وی در ادامه به لزوم فرهنگ سازی در ابعاد مختلف در فرهنگ تولید، توزیع و مصرف اشاره و تصریح کرد: نهادینه شدن فرهنگ صحیح در زمینه های متعدد بستر مناسب برای دستیابی به اهداف تعیین شده در حوزه های مختلف را فراهم می کند.

رئیس گروه امور اجتماعیِ دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی نیز در این خصوص به مهر می گوید: مدها الگوهای فرهنگی ای هستند که توسط بخشی از جامعه، پذیرفته می شوند و دارای یک دوره زمانی نسبتا ًکوتاه اند سپس فراموش می شوند.

معصومه دانشمند افزود: مدگرایی آن است که فرد، سبک لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را طبق آخرین الگوها تنظیم کند و به محض آن که الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت، از آن یکی پیروی نماید.

وی با اشاره به اینکه این پدیده معمولا در میان همه اقشار جامعه وجود دارد، اظهارکرد: در این میان، جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به مد اهمیت می دهند و مدگرا هستند.

گسترش فضای رسانه ای و ارتباطات از دلایل بروز انواع مدها

دانشمند گسترش فضای رسانه ای و ارتباطات را از دلایل بروز انواع مدها عنوان و تصریح کرد: با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوری های جدید رایانه ای، جوانان فرصت برقراری ارتباطات گسترده ای با جوامع و فرهنگ های گوناگون یافته اند که همین در تغییر رفتارها و هنجارهای آنها تاثیر می گذارد.

وی گفت: این سرعت و گسترش ارتباطات شناخت و فهم ارزش ها، باورها و انتخاب هنجارهای مطلوب، پیچیده تر و مشکل تر کرده است و همین زمینه های موجود، باعث شده تا جوانان و نوجوانان به رفتارها و هنجارهای متضاد با ارزش های جامعه‏ ى خویش رو آورند.

بیشتر مدهای رایج میان جوانان از الگوهای بیگانه و غیرخودی است

وی با بیان اینکه بیشتر مدهای رایج میان جوانان از الگوهای بیگانه و غیرخودی است، اظهار کرد: مدگرایی به معنای جدید آن، نوعی از خودبیگانگی و تقلید از فرهنگ غربی را القا می کند، تا آن جا که الآن بعضی از جوان ها از نوک پا تا فرق سرشان غربی است و حتّی وقتی نگاه می کنی، می بینی کلمات یا جملاتی بر روی لباس یا داشبورد ماشین یا آینه و کمد شخصی یا در ورودی مغازه شان نوشته شده که کم تر ارتباطی با زندگی شخصی یا آرمان ها و علایق فردی آنها دارد.

دانشمند تاکید کرد: گاه دیده می شود که جوانان خود حتّی معنای این کلمات را نیز به درستی نمی دانند و شاید اگر بدانند، موجب شگفتی، خنده یا ناراحتی شان بشود، عباراتی مثل: «ما پسران شیطانیم»، «گروه لجن!»، «سفید، اما آشغال»، «گروه سیاهان بوگندو!»، «زیبایی کثیف»، «عشق نشئه»، «گناه تا مرگ»، «بوسه بر صندلی الکتریکی» و …

وی تاکید کرد: قطعا این چیزی است که از مدگرایی یا مدپرستی جوانان امروز ما به چشم می آید؛ شاید بتوان گفت تا حدّی زیادی، ناشی از تقلید کورکورانه و غفلت از خویش است؛ چرا که کلمات و عبارات بالا، شعارهایی آخرین مدهای شخصیتی ای است که غربی ها به جوانان جهان تقدیم کرده اند، در حالی که جوان امروز ما، نگاه خاص خودش، شخصیت خودش و حتی مشکلات خودش را دارد.

دانشمند پیامد تقلید هر روزه از آخرین مدهای رایج در جهان غرب را از خودبیگانگی و بحران هویت دانست و تصریح کرد: تزلزل شخصیت، وابستگی اقتصادی، احساس حقارت و از همه دردناک تر، همخوانی نداشتن با اصول اخلاقی و ارزش های فرهنگی از آسیب های مدهای تبلغی معاصر است.

وی ادامه داد: روابط بی قید و شرط دختر و پسر، عدم رعایت پوشش اسلامی، آرایش مو و صورت صرفاً به قصد جلب توجه مثلاً به سبک جنس مخالف یا به سبک های بسیار پیچیده و وقتگیر، آرایش مو به سبک جوانان منحرف غربی مثلاً به سبک همجنس گرایان، به کارگیری وسایل تزئینی غیر متعارف مثلاً حلقه‏ بینی برای دختران و حلقه‏ گوش و انگشتر طلا برای پسران و … همه به نحوی شخصیت جوان مدگرای امروزی را به نمایش می گذارند.

مدهایی که به اتلاف وقت و انرژی و قابلیت های فکری و سرمایه های مادّی جوانان و خانواده می انجامند

دانشمند تاکید کرد: این مدها  به اتلاف وقت و انرژی و قابلیت های فکری و سرمایه های مادّی جوانان و خانواده می انجامند و شاید بتوان گفت که هیچ  سهم و نقشی در نو شدن و امروزی شدن جوان و جامعه ندارند.

این کارشناس امور اجتماعی یادآور شد: همه‏ ما به خوبی می دانیم که پیروی از الگوها و مدهای غربی و پوشیدن لباس هایی با آرم خارجی یا تقلید از مدل موی سرفلان فوتبالیست، نمی تواند به ما شخصیت اعطا کند و موجب پیشرفت و ترقّی ما گردد.

دانشمند عوامل موفقیت را جدا از این مسائل دانست و گفت: خودباوری (اعتماد به نفس) و پایبندی به اصول اعتقادی و ارزش های اخلاقی اصلی ترین عامل موفقیت است.

وی اظهار کرد: تا زمانی که علم و دانش در وجود ما شکوفا نگردد و زیرساخت های شخصیت ما مبتنی بر الگوهای فرهنگ اصیل این مرز و بوم، شکل نگیرد، آرایش ظاهر و تقلید از  مدها و الگوهای دیگران، جز بحران هویت و دور شدن از اصالت فرهنگی خویشتن، نتیجه ای  در پی نخواهد داشت.

دانشمند با تاکید بر حفظ هویت و اصالت فرهنگی ایرانی افزود: تمام تلاش ما باید به سمتی باشد تا اصالت های فرهنگی مان را در پرتو جذابیت های دروغین فرهنگ بیگانه از دست نرود.

وی با اشاره به میل امروزی شدن بعنوان یک پدیده غیرقابل انکار خصوصا در جوانی گفت: متاسفانه این میل هم اکنون ناخواسته ما را به پیروی از الگوهای بیگانه می کشاند.

دانشمند با اشاره به اهمیت غرور و احراز هویت در دوران جوانی ادامه داد: برای رسیدن به این مقصد باید مدگرایی را با الهام گرفتن از آموزه های تمدّن ساز اسلام و فرهنگ غنی اسلامی- ایرانی خویش و متناسب با هویت فرهنگی خود، به فعلیت برسانیم.

دانشمند در خصوص عوامل و زمینه های مدگرایی گفت: در یک نگاه کلّی و جامع نگر، مدگرایی را می توان ناشی از عوامل و زیر ساخت های تاریخی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی و روان شناختی دانست.

ریشه های تاریخی مدگرایی به سال های بسیار دور بر می گردد

رئیس گروه امور اجتماعی استانداری مرکزی با اشاره به اینکه ریشه های تاریخی مدگرایی به سال های بسیار دور بر می گردد، یادآور شد: با نگاهی به تاریخ ایران، در دوران سلطنت فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه که پای ایرانیان به فرنگ باز شد، تا عصر رضا شاه که دوراه‏ى حسّاسی را در تاریخ ایران رقم زد، فصل متفاوتی در مدگرایی ایرانیان گشوده شد.

وی ادامه داد: از آن زمان که رضا شاه با سلطه‏ سیاسی بر کشور، نحوه و شکل لباس پوشیدن مردم ایران را تغییر داد، تاکنون، مدهای مختلف در ایران و بخصوص در بین قشر جوان، رایج شده است.

دانشمند تنوع طلبی و نوگرایی، مدگرایی و همانند سازی، رقابت و چشم و همچشمی با دیگران، التزام ناشی از دوستی، جلب توجه دیگران، تشخیص طلبی را از علل روانشناختی مدگرایی در میان جوانان دانست.

پدیده مد، در راستای نو بودن و تغییر می تواند مثبت باشد؛ اما نبود مطالعه کافی در این زمینه جهت به روز کردن و اقلیمی کردن آن باعث گرایش جوانان و نوجوانان جامعه به سمت مدها و مدل هایی می شود که به آن ها تعلق ندارد.