فروچاله ها، بحران این روزهای دشتهای فارس/ فعالیت چاه های غیرمجاز ممنوع شود

به گزارش خبرنگار مهر، خشکسالی هر روز ابعاد جدید تری از بحران را پیش روی دشتهای فارس قرار می دهد. روزی خشکی دریاچه ها، فارس را درگیر خود کرده بود و امروز نیز پدیده های زمین شناسی مانند فروچاله و فرونشست زمین تهدید جدی برای دشتهای فارس شده است.

کارشناسان اعتقاد دارند که این شرایط را باید به صورت درازمدت و کوتاه مدت کنترل کرد وگرنه آسیبهای جدی به دشتهای فارس وارد خواهد شد.

امروز کارشناسان اعتقاد دارد که برداشتهای بی رویه آب به بلای جان اراضی استان تبدیل شده و باید هرچه سریعتر جلوی این برداشتها گرفته شود.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مركز شيراز) در خصوص فرونشست زمین به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه دشتهای استان فارس نسبت به دیگر دشتهای سراسر کشور به دلیل فرونشست از وضعیت نگران کننده ای رو به رو هستند.

طهمورث یوسفی افزود: در حال حاضر تمام دشتهای استان فارس به دلیل برداشت بی رویه آب از سفره آبهای زیرزمینی دچار مشکل شده و فرونشست داشته اند که این امر بسیار نگران کننده است.

وی ادامه داد: در این راستا به عنوان نمونه در فسا به دلیل برداشتهای بی رویه آب، سطح آبهای زیرزمینی حتی تا 1.5 متر افت داشته که این امر بسیار نگران کننده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مركز شيراز) با بیان اینکه در سالهای اخیر در دشتهای مختلف کشور به ویژه در دشتهای استان فارس شاهد وقوع گسیختگی زمین بوده ایم، اظهار داشت: در بازديدهاي ميداني توسط كارشناسان سازمان زمین شناسی مرکز شيراز از فروچاله ها و درز و شكافهاي رخ داده در استان، این سازمان به عنوان متولي مطالعات مخاطرات زمین، اين پدیده را به عنوان یکی از مخاطرات مهم  در استان مي داند که راهکارهای بلند مدت و کوتاه مدتی را برای برون رفت از این مشکل ارائه داده است.

وی بیان کرد: به عنوان نمونه در نقاط مختلف استان از جمله در روستای دیندارلو، روستای کوه سفید داراب، تخت جمشید، نقش رستم و... فرونشست زمین دیده شده که این امر بیسار بحرانی است و باید برای جلوگیری از افزایش فرونشست تدابیر لازم اتخاذ شود.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه در روستای دیندارلو فرونشست زمین منجر به ایجادترک و درزهایی در برخی از منازل روستا شده که باید نسبت به جابه جایی محل سکونت این افراد اقدام کرد.

یوسفی ادامه داد: در بازدید کارشناسان از این روستا موضوعات مربوطه گزارش شده و درست است که این فرونشست نمی تواند در کوتاه مدت منجر به ایجاد مشکل برای اهالی روستا شود اما در درازمدت و به دلیل عدم توجه به این موضوع می تواند باعث تخریب روستا شده و تلفات انسانی برجای گذارد.

وی با تاکید بر اینکه منازل روستای دیندارلو بر روی این کافها ساخته شده اند، گفت: جنس خاک در منطقه روستای دیندارلو ماسه اي تا سیلتی- رسي و برخي قسمتها تپه هاي منفردگراولي – پبلي (خرده سنگي و قلوه سنگي) ديده مي شود بنابراين رسوبات محل روستاي ديندارلو نسبت به بخش هاي جنوبي خود درشت دانه تر بوده و بنظر مي رسد رسوبات زير پوشش آبرفتي ريز دانه و ماسه اي اين روستا در اعماق بيش از 10 متر يا بيشتر را رسوبات گراولي - پبلي تشكيل مي دهند كه برخي از بازمانده هاي اين رسوبات گراولي - پبلي (خرده سنگ و قلوه سنگي) بصورت تپه هاي منفرد در محدوده روستا ديده مي شود.

وی بیان کرد: ايجاد ترك و تخريب جاده ها و مسيرهاي ارتباطي، شكسته شدن خطوط لوله و شريان هاي حياتي، آسيب‌ديدگي كانالهاي آبرساني، ترك در پي سازه ها و ديوارهاي جدا كننده، تخريب زمينهاي كشاورزي، آسيب به دامها و حيات وحش، جابجايي و تغييرشكل در مسير راه آهن، تخريب لوله جدار و تجهيزات سر چاهي، شكستگي زهكشها و لوله هاي فاضلاب، آلودگي آبخوان، تخليه ناگهاني بركه هاي آب،  وقوع تلفات انساني از جمله مخاطرات ناشي از فرونشست است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مركز شيراز) اظهار داشت: خشكسالي دهه اخير و برداشت بی رویه آب در سالهای اخیر، گودالها و حفرات بزرگ و تونلهايي در زیر سطح ایجاد كرده اند و با رشد اين گسيختگيها به سطح بويژه در بخشهاي نزديك به كوهستان و يا جاهايي كه رخنمون سنگي نزديك سطح قرار دارند سبب ايجاد شكاف در سطح مي شود و در بخشهاي مركزي دشت با تراكم رسوبات، نشست و حركات قائم به سمت پائين ايجاد مي شود.

یوسفی تاکید کرد: آبهایی که در زیر زمین بوده فضایی را برای خود اشغال کرده بودند که در این راستا با برداشت بی رویه آب این فضا از بین رفتن و در این میان شکافهایی ایجاد شده که همان فرونشست زمین است.

وی در خصوص راهکارهای جلوگیری از ایجاد فرونشست تصریح کرد: با توجه به وقوع فرونشست در دشتهای فارس و گزارشات متعدد دریافتی توسط سازمان زمین شناسی مرکز شیراز این پدیده باید به عنوان یکی از تهدید مهم  در استان تلقی کرد و راهکارهای بلند مدت و کوتاه مدت در نظر گرفت.

وی گفت: در این خصوص به عنوان راهکار فوري و اضطراري حداقل باید برای جلوگيري از ادامه فعاليت از چاههاي حفر شده غيرمجاز که در بسياري موارد تعداد آنها از چاههاي مجاز بيشتر است مبادرت کرد در غير اين صورت و با ادامه روند موجود ضمن از دست دادن بخشهاي عظيمي از منابع آب براي هميشه  پديده هايي نظير فروچاله ها و فرونشست هاي ناحيه اي با ابعاد نامعلوم و با آسيبهاي جبران ناپذير ، باز هم بوقوع خواهد پيوست.

یوسفی تاکید کرد: در حال حاضر وضعیت دشتهای استان به دلیل برداشتهای بی رویه آب از تمامی دشتهای کشور نگران کننده تر است.