رقابت تنگاتنگ بغدادی و ظواهری/ دلایل تشکیل القاعده شاخه شبه جزیره هند

"ایمن الظواهری" سرکرده القاعده اعلام کرده شاخه شبه جزیره هند این شبکه تروریستی ایجاد شده است. وی طی یک پیام ویدئویی 55 دقیقه ای مدعی شده است گروه تازه تاسیس، "پرچم جهاد" را در هندوستان به اهتزار درخواهد آورد. وی هدف از این اقدام را گسترش خلافت اسلامی به دیگر کشورهای آسیایی مانند میانمار و بنگلادش عنوان کرده است.

بنا بر ادعای الظواهری این گروه با عنوان "قاعدات الجهاد" قرار است مرزهای تصنعی ایجاد شده بین ملت های مسلمان در این بخش از آسیا را از بین ببرد. سرکرده القاعده تاکید کرده است شکل گیری این شاخه نتیجه تلاش هایی است که از دو سال پیش برای هماهنگ کردن گروه های به اصطلاح جهادی در هند انجام شده است.

سرکرده القاعده همچنین از گروه های تروریستی خواسته برای مبارزه با دشمنان! به پا خیزند. بر این اساس نام سرکرده گروه جدید القاعده "عاصم عمر" پاکستانی است. این در حالی است که القاعده از زمان ایجاد در اواخر دهه 1980 میلادی تا کنون صدها عملیات تروریستی در مناطق مختلف جهان ترتیب داده که نتیجه آن کشته شدن هزاران نفر بوده است.

دلایل تشکیل القاعده شاخه شبه جزیره هند از دو منظر قابل بررسی است، اول اینکه ایمن الظواهری مسلمانان مناطقی را به جهاد علیه دشمنان فراخوانده که مردم آن مناطق محروم بوده و احتمال بسیار زیادی وجود دارد که شاهد بروز اختلاف میان مردم آن مناطق برای پیوستن به اعضای این گروه تروریستی باشیم .

درحالیکه سازمان های اسلامی در هند به دعوت رهبر القاعده برای پیوستن به عملیات تروریستی در منطقه پاسخ منفی دادند، در این میان افرادی بر این باورند که تنها راه مقابله با تبعیض و بی عدالتی و ظلم و ستم پیوستن به این گروهک تروریستی در میانمار، بنگلادش و هند است.

این درحالیست که ظفر الاسلام خان رئیس مجلس مشورت مسلمانان سراسر هند از القاعده به عنوان یک شبکه تروریستی خارجی یاد کرده که تنها به مسلمانان هند آسیب می رساند. یکی دیگر از اعضای اتحادیه مسلمانان هند نیز اعلام کرده است که تلاشهای این گروه تروریستی برای استخدام جوانان هندی به شکست می انجامد، همانطور که پیش از این تلاشهای این گروه در کشمیر هند ناکام مانده بود.

پروفسور ام.اچ جواهرالله یکی از رهبران اقلیت مسلمانان و عزیز مبارکی دبیر ملی شورای علمای جنوب آسیا تاکید کردند که حمایت از القاعده تنها باعث افزایش تنش میان مسلمانان هند با هندوها و همچنین نیروهای دولتی می شود که عملیات گسترده ای را علیه شبکه های تروریستی در این کشور آغاز کرده اند.

از سوی دیگر با توجه به تنش اجتماعی در ماههای اخیر در بسیاری از مکانها به ویژه در بخش حساس اوتار پرادش در شمال هند می توان گفت که زمان مناسب برای الظواهری فراهم شده تا بهره برداری لازم را از بافت اجتماعی شکننده در هند ببرد.

در همین رابطه ایندیا تودی می نویسد که احزاب سیاسی باید از بازی خطرناک به نفع الظواهری خودداری کنند. زمانیکه ملتی با چالش امنیتی مواجه بوده که نیازمند هماهنگی جمعی برای مقابله با مشکلات است، جای تاسف دارد که نگرانی های بسیاری در زمینه "جهاد عشق" وجود داشته باشد.

ایندیا تودی تاکید می کند اختلاف و تفرقه بین جوامع مختلف باید حل شود و مسلمانان هند باید به سبب تلاشها برای جلوگیری از دامنه نفوذ گروههای تروریستی همچون القاعده به کشورشان مورد تحسین قرار گیرند.

به نوشته این روزنامه هندی، در حقیقت این وظیفه دولت است که اقلیت ها را مطمئن کند آخرین تهدید سرکرده القاعده از سوی سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی دفع می شود زیرا هر گونه ناکامی دولت در این زمینه عواقب خطرناکی را به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر احزاب سیاسی موظف هستند تا برای به کنترل درآوردن اوضاع تلاش کرده و محیط امن را ایجاد کنند.

دوم اینکه با ظهور گروه تروریستی داعش، شبکه تروریستی القاعده به حاشیه رفته و با توجه به آنکه البغدادی بحث خلافت اسلامی را مطرح کرده انتظار می رود که سرکرده القاعده با مطرح کردن اعلام موجودیت القاعده شاخه شبه جزیره هند در پی آن است تا از رقیب خود پیشی گرفته و گستره حوزه خلافت خود را گسترش دهد.

پیام ویدئویی سرکرده القاعده نشان می دهد که ایمن الظواهری در پی تاخت و تاز در هند بوده و این گروه تروریستی آمادگی لازم را برای به رخ کشیدن موفقیت های بیشتر خود در قبال گروهک تروریستی داعش دارد.

دویچه وله نیز در گزارشی با اشاره به پیام ویدئویی ایمن الظواهری می نویسد که سرکرده القاعده در ابتدا اعلام کرد که گروه وی جایگاه خود را در هند به دست آورده و قدم بعدی آنها ایجاد خلافت اسلامی در شبه قاره هند است که نشان می دهد این گروه تروریستی احساس می کند باید خود را به گروه تروریستی دولت عراق و شام موسوم به داعش که تهدیدی برای القاعده است، اثبات کند.

القاعده برای چندین سال متوالی فعالیت های گسترده ای را در یمن، مغرب و همچنین سوریه انجام داده و ایجاد خلافت اسلامی داعش باعث شده تا یک رقابت تنگاتنگ میان این دو گروه تروریستی شکل بگیرد.

داعش؛ ثروتمندترین سازمان تروریستی در جهان

از سوی دیگر داعش افراد بسیاری را تحت تاثیر قرار داده و توانسته ایده خلافت اسلامی را گسترش دهد. این گروه تروریستی به غارت، آدم ربایی و به خصوص خرید و فروش نفت پرداخته و در حال حاضر به عنوان ثروتمندترین سازمان تروریستی در جهان شناخته می شود که هواداران بسیاری دارد.

این درحالیست که القاعده چیز جدیدی برای به نمایش گذاشتن ندارد، اعضای این گروه تروریستی اغلب از یک جناح به جناح دیگر می روند و به نظر می رسد که داعش تا حد زیادی توانسته نظر بسیاری از شبه نظامیان را جلب کند. علاوه بر این داعش روشهای وحشیانه ای را برای کشتار بیگناهان به کار گرفته که از جمله آنها می توان به گردن زدن، آدم ربایی و تجاوز به عنف در عراق و سوریه اشاره کرد که با هدف ترساندن مردم و ایجاد وحشت و ترساندن مخالفان انجام می شود.

تفاوت استراتژی داعش با القاعده

داعش به مبارزه علیه شیعیان، مسیحیان و ایزیدی ها پرداخته و همه آنها را کافر می داند که این موضوع حتی انتقاد القاعده را به همراه داشته است. پیدایش چنین رویکرد مختلفی باعث شد تا داعش سال گذشته گروه خود را تشکیل داده و این دو گروه تروریستی از یکدیگر جدا شوند.

از سوی دیگر دو گروه تروریستی عقاید مختلفی در زمینه استراتژی طولانی مدت خود دارند. در حالیکه رهبر القاعده در پی تمرکز برای انجام عملیات تروریستی در سوریه بوده، ابوبکر البغدادی رهبر داعش در پی گسترش دامنه نفوذ حتی بیش از مرزهای این کشور است. از سوی دیگر رهبران دو گروه تروریستی در این باره که کدام استراتژی موفق تر است، اختلاف نظر دارند.

در نهایت می توان گفت در جنگ کنونی و با توجه به دستاوردهای داعش در ماههای اخیر به نظر می رسد که این گروه تروریستی حامیان بسیاری در مقایسه با القاعده داشته و القاعده در جایگاه پایین تری قرار گرفته و برای مقابله با این نزول قدرت باید به فکر اعلام موجودیت های جدید بیفتد.

............................................

گزارش از معصومه زارع