سرهنگی: ادبیات جنگ انسانی ترین گونه ادبیات است

به گزارش خبرنگار مهر نشست رونمایی از کتاب آن بیست و سه نفر شامل خاطرات احمد یوسف زاده از اسارت خود و 22 همرزم نوجوانش در عراق عصر دیروز در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

در این مراسم مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در سخنانی با اشاره به اسارت 23 نوجوان مطرح شده در کتاب اظهار داشت: وقتی در اردیبهشت ماه سال 61 این نوجوانان اسیر شدند، خبر این رویداد در ایران منعکس نشد ولی من از طریق روزنامه‌های عربی این ماجرا را دنبال می‌کردم و متوجه شدم که عراقی‌ها از بین اسرای ما، 23 نوجوان را انتخاب کردند و سعی داشتند با آنها کاری تبلیغاتی انجام دهند و بگویند ایرانی‌ها به دلیل نداشتن نیرو تصمیم گرفته‌اند از مدارسشان به جبهه‌ها نیرو اعظام کنند و حتی یکی از روزنامه‌های عربی با عکسی از این نوجوانان تیتر زد که اینها بچه‌اند. این در حالی بود که یکی از اسرای عراقی در ایران برای من تعریف می‌کرد که وقتی در عراق این تصاویر را در تلویزیون می‌دیده است به اقوامش گفته اگر اینها بچه‌اند پس باید بزرگترهایشان را ببینید.

وی ادامه داد: از دوران اسارت در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دنیا ادبیات بازداشتگاهی و اردوگاهی باقی ماند که ادبیاتی شناخته شده است. از وقتی که اسیران ما آزاد شدند و به میهن بازگشتند از خاطرات آنها 300 عنوان کتاب تا به امروز منتشر شده که در همه آنها سه موضوع مشخص وجود دارد: ایمان، امید و محبت.

سرهنگی افزود: حدود 6 میلیون نامه میان خانواده اسرای ایرانی و اسرا در طول دوران دفاع مقدس مبادله شده است که در آنها هر چه بخواهید می‌توانید پیدا کنید به ویژه اینکه در آنها برخی بسیار به زندگی امیدوارانه نگاه می‌کند. به باور من ادبیات جنگ در موارد بسیاری ادبیات امید است و داستان اینکه چطور می‌توان دوام آورد. به همین خاطر معتقدم انسانی ترین گونه ادبیات را شاید بتوان همین ادبیات امید و ادبیات جنک برشمرد که همتایی ندارد.

مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در ادامه به شیوه برخورد ایران با اسرای عراقی اشاره کرد و گفت: در ایران کمیسیونی با عنوان نگهداری از اسرای عراقی داشتیم که برای نگهداری مطلوب اسرا قانون وضع می‌کردند. یکی از قوانین وضع شده این بود که خانواده اسرای عراقی می‌توانستند به ملاقات آنها بیاییند و اگر اسیری زن داشت، اتاقی جداگانه برای ملاقات آنها اختصاص پیدا می‌کرد.

وی تصریح کرد: ماجرای کتاب آن بیست و سه نفر از اتفاقات مهم جنگ است و شاید بتوان آن را یکی از 10 اتفاق مهم دفاع مقدس برشمرد. صدام سعی داشت رزمنده‌های کم سن و سال را از میان اسرای ما جدا کند و با آزادی آن کار تبلیغاتی کند اما موفق نشد.

سرهنگی در پایان افزود: 9 سال اسارت جمعی از اسرای ایرانی به ما یاد می‌دهد که ادبیات اردوگاهی ادبیاتی است که نوعی زندگی را به ما یاد می‌دهد و خیلی از درس‌های این خاطرات امروزه به درد ما خواهند خورد.

در ادامه این نشست حبیب احمد‌زاده نویسنده و منقد نیز در سخنانی اظهار داشت: بسیاری از حرف‌ها باید کتابت شوند تا گم نشود. شاید برای برخی بدیهی باشد اما امروز با رونمایی از کتابی مانند آن بیست و سه نفر می‌شود متوجه شد که برخی حرف‌ها چه نعمتی را با خود به همراه دارند.

وی افزود: سال‌های قبل امام موسی صدر در سخنانی اظهار داشته بود که همه ما تنها می‌گوییم پیامبر اکرم(ص) در 1400 سال قبل چه کار می‌کرده است و هیچ کدام نمی‌گوییم اگر امروز بودند چه می‌کردند. در سال‌های قبل از انقلاب این سوال مطرح بود که ما وقتی 14 معصوم(ع) داریم که نجات یافته و برگزیده خدایند دیگر چه حاجت به فعالیت آدم‌های زمینی است اما بعد از انقلاب  مشکل ما حل شد و دیدم که می‌شود انسانی واسطه شود که معصوم نیست اما می‌تواند به کمک آموزه‌های معصومان به ما نیرو دهد که بهتر بشناسیم.

احمد‌زاده افزود: به عنوان کسی که از نزدیک لااقل همشهری یکی از اسرای این کتاب است، همیشه فکر می‌کردم که اگر من جای آنها بودم چه می‌کردم؟ شاید جواب این سوال را ندارم اما معتقدم اگر امروز به دنبال چیزی برای بهتر شدن زندگی‌مان هستیم باید به این دست آثار مراجعه کنیم و از آنها برای امروزمان واکسن بسازیم. قهرمان جنگ ما نیاز به تکریم ندارد این ماییم که باید به او نگاه کنیم و از سرگذشتش برای خود تخته پرش بسایم و برای آینده‌مان به کمک آنها بهتر تصمیم بگیریم.

در ادامه این مراسم احمد یوسف‌زاده راوی این خاطرات نیز در سخنانی اظهار داشت: ماجرای این کتاب یکی از بی‌نظیرترین روایت‌هایی است که درباره جنگ انجام شده است. روزی که ما را به سوی کاخ صدام می‌بردند هیچ‌کدام از ما نمی‌دانستیم که عازم کجاییم اما وقتی پس از عبور از هفت لایه امنیتی به کاخ صدام رسیدیم فهمیدیم که به ملاقات کسی می‌رویم که جوانان ما را کشته و به خاک ما حمله کرده است و همین موضوع آن روز را تلخ‌ترین روز اسارت ما کرد.

وی افزود: ماجرایی که برای ما اتفاق افتاد تنها نمونه‌اش را در صدر اسلامی می‌شد دید. صدام با لحنی ساختگی می‌گفت که شما را به زور به جبهه فرستاده‌اند اما من شما را آزاد خواهم کرد و در مقابل ما بودیم که با 5 روز اعتصاب غذای خشک برای خودمان هشت سال اسارت را خریدیم تا کشور ما مورد تمسخر بیگانه قرار نگیرد و صدام منجی آن نشود.

در پایان این رماسم این کتاب با حضور جمعی از 23 اسیری که خاطره اسارت آنها در این کتاب درج شده است رونمایی شد.